Παρά τη χαραμάδα αισιοδοξίας που προκύπτει από τη διαφαινόμενη πρόοδο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, οι διαδοχικές αρνητικές εξελίξεις που σημειώνονται τελευταία σε γεωπολιτικό, οικονομικό και υγειονομικό επίπεδο, κάνουν τους αναλυτές να αναθεωρούν τις προβλέψεις τους για την ανάπτυξη και να περιγράφουν με πιο μελανά χρώματα τις προοπτικές για την παγκόσμια οικονομία και τον πληθωρισμό.
Όπως επισημαίνει η Capital Economics, η πρώτη είναι η άνοδος στις τιμές των εμπορευμάτων που σχετίζεται με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η εξέλιξη αυτή συνεπάγεται ότι ο δείκτης πληθωρισμού θα είναι σε ολόκληρο τον κόσμο ακόμη υψηλότερος από τις μέχρι σήμερα προβλέψεις. Η δεύτερη εξέλιξη αφορά στο πλήγμα που δέχονται τα πραγματικά εισοδήματα και στη διατάραξη του εμπορίου και της παροχής ενέργειας. Είναι τέτοιος ο αντίκτυπος που οι αναλυτές αναγκάζονται να υποβαθμίσουν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη, κυρίως στην Ευρωζώνη και στις αναδυόμενες αγορές.
Ο πληθωρισμός μπορεί επίσης να προκαλέσει νέα προβλήματα στο πεδίο της προσφοράς, με τις πρώτες ελλείψεις να καταγράφονται ήδη σε σιτηρά, φυτικά έλαια, συγκεκριμένα μέταλλα και ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Επιπρόσθετα, η αύξηση των κρουσμάτων και οι νέοι περιορισμοί στην Κίνα αποτελούν μία ακόμη απειλή για τις παγκόσμιες συνθήκες.
Οικονομία
Η παγκόσμια οικονομία ξεκίνησε ικανοποιητικά το 2022 καθώς η δραστηριότητα ανέκαμψε από το κύμα της Όμικρον, ωστόσο οι προβλέψεις της Capital Economics για την ανάπτυξη έχουν υποβαθμιστεί εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Τώρα που όλες οι μεγάλες οικονομίες έχουν δημοσιεύσει στοιχεία για το ΑΕΠ δ’ τριμήνου 2021, ο οίκος εκτιμά ότι η παγκόσμια οικονομία επιτάχυνε με ανάπτυξη 1,3% σε επίπεδο τριμήνου.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ήρθε να ρίξει ένα βαρύ πέπλο αβεβαιότητας στις οικονομικές προοπτικές στο υπόλοιπο του έτους. Οι οικονομικοί και εμπορικοί δεσμοί με τη Ρωσία είναι ισχυρότεροι στην αναδυόμενη Ευρώπη και στην Ευρωζώνη, ενώ και οι δύο αυτές περιοχές εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη Ρωσία για την προμήθεια ενέργειας. Η CE προβλέπει ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα αναπτυχθεί με ρυθμό λίγο κάτω από 3% το 2022, όταν πριν τη ρωσική εισβολή έβλεπε ανάπτυξη 3,5%, ενώ για τις ΗΠΑ η πρόβλεψη είναι στο 3,1% από 2,7% προηγουμένως.
Πληθωρισμός
Ο παγκόσμιος δείκτης του πληθωρισμού ενισχύθηκε σε υψηλό 13 ετών στο 5,1% τον Ιανουάριο και δείχνει να έχει και άλλα περιθώρια ανόδου, καθώς θα γίνονται αισθητές οι αυξήσεις των τιμών λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Η άνοδος παρατηρήθηκε σε όλες τις μεγάλες οικονομίες και τα στοιχεία του Φεβρουαρίου δείχνουν ότι η ανοδική τάση συνεχίζεται σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Η συνεχής άνοδος στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου και η ανοδική αναθεώρηση των προβλέψεων για τις τιμές του ρεύματος στο τέλος του έτους, υποδεικνύουν ότι ο πληθωρισμός στις ανεπτυγμένες οικονομίες θα αυξηθεί περίπου κατά 1 ποσοστιαία μονάδα προς τα μέσα του 2022, παραπάνω από τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Η ακρίβεια στις τιμές των τροφίμων θα διαρκέσει περισσότερο, προσθέτοντας ενδεχομένως ακόμη 0,3 ποσοστιαίες μονάδες στον πληθωρισμό, ενώ και ο δομικός πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός.
Αγορές
Τα risky assets είχαν αρχίσει ήδη να σημειώνουν κακές επιδόσεις πριν τον πόλεμο στην Ουκρανία εξαιτίας της στροφής των κεντρικών τραπεζών προς την απόσυρση των μέτρων στήριξης. Το sell-off έχει ενισχυθεί μετά τον πόλεμο και οι χρηματοδοτικές συνθήκες έχουν επιδεινωθεί σημαντικά. Από την ημέρα που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στο Ντονμπάς, το χρηματιστήριο της Ρωσίας έχει χάσει τη μισή αξία του και έχει αφαιρεθεί από τους διεθνείς δείκτες, ενώ οι παγκόσμιες μετοχές έχουν υποχωρήσει κατά 3%. Οι μεγαλύτεροι χρηματιστηριακοί δείκτες κινούνται πτωτικά με την Ευρώπη να υποαποδίδει των ΗΠΑ, ενώ οι κινεζικές αγορές σημειώνουν πολύ χειρότερες επιδόσεις με τη χώρα να βρίσκεται σήμερα αντιμετώπιση με νέο μεγάλο κύμα πανδημίας.
Η πρόσφατη μεταβλητότητα που κυριαρχεί στις αγορές είναι παρόμοια των διακυμάνσεων που σημειώθηκαν στο απόγειο της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης. Οι αγορές συναλλάγματος και ομολόγων έχουν πέσει και αυτές θύματα του sell-off. Τα περισσότερα νομίσματα υποτιμούνται έναντι του δολαρίου και τα spreads των εταιρικών ομολόγων αυξάνονται παγκοσμίως.
