«Οι άνθρωποι, εξαιτίας του υπερεγώ μας, οδηγήσαμε τον πλανήτη σε αυτήν την κατάσταση. Τώρα, καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τη φτώχεια, τις ανισότητες, την κλιματική αλλαγή. Πρέπει να δημιουργήσουμε έναν πολιτισμό ισορροπίας και να επικεντρωθούμε στην κοινωνική πτυχή των ανθρώπων». Τα λόγια του νομπελίστα Μοχάμεντ Γιουνούς συνόψισαν πολλές φωνές αγωνίας που ακούστηκαν στο 6ο Συνέδριο για τη Βιωσιμότητα στη ΝΑ Ευρώπη και τη Μεσόγειο, που διοργάνωσε ο Economist στην Αθήνα. Ένα συνέδριο που έκλεισε το βράδυ της Πέμπτης με το δείπνο προς τιμήν του πρίγκιπα Αλβέρτου του B’ του Μονακό. «Αλληλεξάρτηση, ειρήνη, ασφάλεια, υπερθέρμανση του πλανήτη, είναι τα ζητήματα που μας απασχολούν. Οι λύσεις είναι εδώ μπροστά μας εδώ και χρόνια και η βασικότερη είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», υπογράμμισε.
Πλήθος ομιλητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό επιχείρησαν να αναλύσουν τι σημαίνει βιωσιμότητα στις μέρες μας και πόσο εφικτό είναι να προωθηθούν κρίσιμοι δείκτες, όπως η «πράσινη» ανάπτυξη, η ενεργειακή κρίση, οι κοινωνικές ανισότητες. Στο πλαίσιο αυτό, έντονη ήταν η ανησυχία για την ικανότητα της Ευρώπης να ανταποκριθεί στις προκλήσεις των καιρών. «Η Ευρώπη πρέπει να αποκτήσει όραμα , ώστε να μην περιοριστεί σε ρόλο θεατή στον ανταγωνισμό μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας», επισήμανε ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Ματέο Ρέντσι. Ακόμα πιο οξύς ήταν ο Τζέφρι Σακς, πρόεδρος του Δικτύου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των ΗΠΑ, κάνοντας λόγο για την αποτυχία των ηγετών να δεσμευτούν στην επίλυση των σοβαρών προβλημάτων, σημειώνοντας πως είναι αδύνατον να πετύχουμε τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης εν μέσω γεωπολιτικών κρίσεων: «Πρέπει πρώτα να τις θέσουμε υπό έλεγχο», πρόσθεσε.
Η ενεργειακή κρίση βρέθηκε στο επίκεντρο πολλών συζητήσεων στο πλαίσιο του Συνεδρίου. Οι προτάσεις που ακούστηκαν, πολλές. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ, Γιώργος Στάσσης, τάχθηκε υπέρ μιας ευρωπαϊκής λύσης για την αντιμετώπιση του υψηλού ενεργειακού κόστους. Την εκτίμηση ότι η ενεργειακή ασφάλεια και η απανθρακοποίηση δεν αλληλοαναιρούνται διατύπωσε η επικεφαλής ESG, Αειφορίας και Κλιματικής Αλλαγής της Motor Oil, Έλενα Αθουσάκη. Ο πρόεδρος και CEO της Intrakat, Αλέξανδρος Εξάρχου, αφού αναφέρθηκε στις δυσκολίες που περνά ο κατασκευαστικός κλάδος λόγω του πληθωρισμού και του αυξημένου κόστους, έκλεισε με μια νότα αισιοδοξίας, λέγοντας πως μια κρίση αποτελεί ευκαιρία και για την Ελλάδα αλλά και για τις κατασκευαστικές εταιρείες. Ο διευθύνων σύμβουλος της Texan Envipco Hellas Group, Παναγιώτης Μούργος, σημείωσε με τη σειρά του ότι «η χώρα πρωτοπορεί, κι εκεί που ήταν ουραγός και στην 24η θέση στον τομέα της ανακύκλωσης, αναμένουμε την επόμενη τριετία να βρεθεί στην πρώτη δεκάδα».
Σημαντικές και οι παρεμβάσεις υπουργών, που επιχείρησαν να αναδείξουν τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες για τη διαχείριση της κρίσης. «Έχουμε παρουσιάσει τον Ενιαίο Εθνικό Στρατηγικό Σχεδιασμό Υποδομών με τρόπο συντεταγμένο και, δεύτερον, με ξεκάθαρες στοχεύσεις: προστασία του περιβάλλοντος, ορθολογική διαχείριση κι αξιοποίηση του φυσικού μας πλούτου, μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας στον τομέα των μεταφορών αλλά και προσαρμογή στα νέα δεδομένα που επιβάλλει η κλιματική αλλαγή, με έργα πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων», επισήμανε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κώστας Καραμανλής. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, ανακοίνωσε την αναβάθμιση του βαθμού διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στο 80% έως το 2030. Στο project του Ελληνικού αναφέρθηκε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, επισημαίνοντας πως «η κυβέρνηση και εγώ έχουμε εμπλακεί στο project του Ελληνικού και πάντα λέω ότι αυτό θα είναι το νέο πρόσωπο της Ελλάδος στο εξωτερικό. Ένας από τους λόγους που αισθανόμαστε πολύ υπερήφανοι γι’ αυτό το project είναι πως είναι “πράσινο”, βιώσιμο, ανακυκλώσιμο, ουδέτερο προς τον άνθρακα, όπως θα έπρεπε να είναι οι πόλεις του μέλλοντος σε ολόκληρο τον πλανήτη». Την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) και της ευφυούς γεωργίας (σύγχρονων τεχνολογικών εφαρμογών) για τη μείωση του κόστους παραγωγής στον αγροτικό τομέα έθεσε ως κεντρική προτεραιότητα ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Γεωργαντάς. Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Γιάννης Πλακιωτάκης, αναφέρθηκε στην ανθεκτικότητα της ελληνικής ναυτιλίας και στην ευθυγράμμιση του κλάδου σε ό,τι αφορά τους δείκτες της για την ανθρακική ένταση και τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των πλοίων. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Γιώργος Γεωργαντάς, σημείωσε πως «πρέπει να τρέξουν γρήγορα και δράσεις για τη μείωση του κόστους παραγωγής και σύγχρονες υποδομές για την καλύτερη διαχείριση του νερού αλλά και η χρήση της τεχνολογίας και της επιστημονικής γνώσης στο πεδίο».
Είναι όλα όσα ακούστηκαν στο Συνέδριο ικανή και αναγκαία συνθήκη για μια βιώσιμη ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον; Πολλοί εκφράστηκαν με απαισιοδοξία. Ωστόσο, ας κρατήσουμε το κλείσιμο στην ομιλία του Μοχάμεντ Γιουνούς: «Είμαι αρκετά αισιόδοξος για το μέλλον, τίποτα δεν είναι ανέφικτο».
