Είκοσι τρία έργα και δράσεις στρατηγικής σημασίας έχουν συμπεριληφθεί στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027. Πρόκειται για γνωστά έργα, όπως είναι ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ), η Γραμμή 4 του μετρό της Αθήνας, το Εξοικονομώ κατ’ Οίκον για τα έτη 2023-2024, αλλά και λιγότερο γνωστά έργα, όπως είναι «Οι νταντάδες της γειτονιάς», η προμήθεια τριών πυροσβεστικών αεροσκαφών Canadair, η δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας στη Δυτική Μακεδονία, η νέα χρηματοδότηση του EquiFund με 250 εκατ. ευρώ κ.ά. Μεγάλος δε αριθμός από αυτά τα εμβληματικά έργα θα συγχρηματοδοτηθούν και από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ωστόσο, το νέο ΕΣΠΑ περιλαμβάνει και μια σειρά έργων που δεν πρόλαβαν να τελειώσουν μέσα στο προηγούμενο ΕΣΠΑ. Ένα εξ’ αυτών είναι το UltraFast BroadBand (UFBB), το οποίο, παρά τις προσπάθειες για υλοποίηση μέρους των δαπανών στο υφιστάμενο ΕΣΠΑ, δεν το κατάφερε. Το ίδιο ισχύει για τη Γραμμή 4 της Αττικό Μετρό, που καθυστέρησε σχεδόν ενάμισι έτος στο Συμβούλιο της Επικρατείας και, ως συνέπεια, με εξαίρεση τις μελέτες και τις πρόδρομες εργασίες, το σύνολο του έργου μεταφέρεται στη νέα προγραμματική περίοδο 2021-2027.
Στη νέα περίοδο μεταφέρεται και η ολοκλήρωση του νέου Λιμένα Κρουαζιέρας στον ΟΛΠ, το εθνικό δίκτυο δημόσιας διοίκησης «Σύζευξις ΙΙ», τα περισσότερα σιδηροδρομικά έργα (Κιάτο-Ροδοδάφνη, σηματοδότηση Θεσσαλονίκη-Ειδομένη κ.ά.), όπως επίσης και τα έργα διαχείρισης λυμάτων Ανατολικής Αττικής.
Αντίθετα, μεταξύ των έργων στρατηγικής σημασίας της περασμένης περιόδου που θα κλείσουν ομαλά είναι:
- το μετρό της Θεσσαλονίκης Βασική Γραμμή συν Προμήθεια Συρμών,
- η ενεργειακή διασύνδεση των Κυκλάδων,
- η ενεργειακή σύνδεση της Κρήτης-Πελοποννήσου (φάση Ι),
- η Ολοκληρωμένη Διαχείριση Απορριμμάτων Πελοποννήσου (ΣΔΙΤ),
- η σύσταση του Ταμείου Επιχειρηματικών Συμμετοχών (EquiFund),
- η Σύσταση Ταμείου Επιχειρηματικότητας ΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙ),
- η σύσταση του Ταμείου Υποδομών κ.ά.
Πατήστε στην εικόνα για μεγέθυνση του πίνακα
Σημειώνεται ότι δαπάνες στο ΕΣΠΑ 2014-2020 μπορούν να γίνουν μέχρι 31/12/2023. Για τα έργα που θα κλείσουν ομαλά οι δαπάνες που έχουν γίνει και εκταμιευθεί ανέρχονται σε ποσοστό 70% έως 90%, ανάλογα με το έργο. Πάντως, ζήτημα απορρόφησης πόρων δεν τίθεται στο ΕΣΠΑ 2014-2020, δεδομένου ότι υπάρχουν εντάξεις έργων και δράσεων που ξεπερνούν τον προϋπολογισμό της δημόσιας χρηματοδότησης.
Το ζητούμενο είναι να μείνουν όσο το δυνατόν λιγότερα έργα και μικρότερου προϋπολογισμού που θα αναγκαστούν να χρηματοδοτηθούν με εθνικούς πόρους.
Από τα νέα εμβληματικά έργα ξεχωρίζουν 23, με προϋπολογισμό από 40 εκατ. ευρώ, που έχει προϋπολογιστεί η αναβάθμιση του συστήματος παρακολούθησης σκαφών στις ελληνικές θάλασσες (VTMIS), έως 1,6 δισ. ευρώ, που είναι ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός του ΒΟΑΚ και αφορά το μεγαλύτερο τμήμα του οδικού άξονα Χανιά-Χερσόνησος. Σημειώνεται ότι συνιστά επιτυχία της κυβέρνησης που επέτρεψε η Κομισιόν τη χρηματοδότηση του έργου, καθώς στη νέα προγραμματική περίοδο δεν επιτρέπονται επενδύσεις σε έργα υποδομών αυτού του είδους.
