Ο τουρισμός έχει βρεθεί στο επίκεντρο του επενδυτικού ενδιαφέροντος τα τελευταία χρόνια και οι ανακοινώσεις για δημιουργία ξενοδοχειακών μονάδων αλλά και ανακαινίσεις υπαρχόντων διαδέχονται η μία την άλλη. Αυτές οι κινήσεις, σε συνδυασμό με τα μηνύματα για ισχυρή ζήτηση για διακοπές στην Ελλάδα, δημιουργούν αισιοδοξία για μια πολύ καλή τουριστική σεζόν.
Αν, όμως, ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στις ανακοινώσεις των επενδύσεων, θα δούμε ότι αυτές συγκεντρώνονται στους ήδη δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς και κυρίως στα νησιά. Κρήτη, Ρόδος, Κως, Σαντορίνη, Μύκονος, Πάρος, Κέρκυρα έχουν μπει στο στόχαστρο των τουριστών και κατ’ επέκταση και των επενδυτών, ενώ πολύ ψηλά βρίσκεται το ενδιαφέρον και για την Αττική, τη Θεσσαλονίκη και τη Χαλκιδική. Τι γίνεται, όμως, με την υπόλοιπη Ελλάδα;
Τα στοιχεία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος για το ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας το 2022 είναι σαφή. Περισσότερο από 88% των ξενοδοχειακών μονάδων είναι συγκεντρωμένο σε πέντε περιφέρειες: Νοτίου Αιγαίου (2.256 μονάδες), Κρήτης (1.650), Κεντρικής Μακεδονίας (1.148), Ιονίων Νήσων (1.011) και Αττικής (698). Και στις οκτώ υπόλοιπες περιφέρειες μαζί, το σύνολο των ξενοδοχειακών μονάδων δεν ξεπερνά τις 1.185, με την Πελοπόννησο να κρατά τα σκήπτρα (678) και τη Θεσσαλία (λόγω Πηλίου και Σποράδων) να ακολουθεί με 548 μονάδες. Επόμενη σε αριθμό μονάδων είναι η Στερεά Ελλάδα με 507, η Ήπειρος με 435, η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και το Βόρειο Αιγαίο με 381 ξενοδοχεία η κάθε περιφέρεια, η Δυτική Ελλάδα με 272 και ουραγός η Δυτική Μακεδονία με 122.
Αναζητώντας την «εμπειρία»
Να σημειωθεί ότι από αυτά τα 1.185 ξενοδοχεία μόλις τα 124 είναι 5 αστέρων, με τη συντριπτική πλειονότητα να είναι 3 και 2 αστέρων. Πρόκειται δηλαδή για μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες μάλιστα λειτουργούν κατά κύριο λόγο καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, στηρίζοντας και τον χειμερινό τουρισμό.
Είναι και τα ξενοδοχεία που, ενώ δίνουν ζωή στις τοπικές κοινωνίες, χτυπήθηκαν περισσότερο από την υγειονομική κρίση, αλλά και από την ενεργειακή κρίση. Ως μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις, η πρόσβαση που έχουν στα χρηματοδοτικά προγράμματα στην πραγματικότητα είναι μικρή και αρκετά περιορισμένης έκτασης. Οι πολύ λίγες μονάδες εργασίας που έχουν ουσιαστικά τις αποκλείουν από ενισχύσεις που θα μπορούσαν να τις βοηθήσουν να αναβαθμίσουν τις υπηρεσίες τους. Το αποτέλεσμα είναι οι επιχειρήσεις αυτές να αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας.
Κι όμως, σε μια εποχή που οι ταξιδιώτες αναζητούν προορισμούς λιγότερο προβεβλημένους, προορισμούς πιο αυθεντικούς, που μπορούν να τους προσφέρουν πρωτόγνωρες εμπειρίες, τα ξενοδοχεία αυτά είναι σε θέση να παρέχουν την προσωποποιημένη εξυπηρέτηση. Και ενώ στο προϊόν «ήλιος-θάλασσα», που είναι δημοφιλές και άρα προσοδοφόρο, η Ελλάδα έχει κατακτήσει μια περίοπτη θέση στον τουριστικό χάρτη, στα προϊόντα «εμπειρία», «φύση», «περιπέτεια» κ.λπ. η χώρα μας είναι ανύπαρκτη. Μιλάμε για μια χώρα που το 80% του εδάφους της είναι ορεινό ή ημιορεινό!
Δεν είναι τυχαίο το ότι σε πολλές από αυτές τις μη τουριστικές περιφέρειες οι «ψαγμένοι» τουρίστες στρέφονται σε αυτόνομα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Υπάρχει πλέον μια δυναμική αγορά στο παγκόσμιο τουριστικό στερέωμα, την οποία αξίζει τον κόπο να προσεγγίσει η Ελλάδα, για να παρουσιάσει και αυτόν τον ταξιδιωτικό πλούτο που διαθέτει, εκτός των δημοφιλών νησιών. Υπό την προϋπόθεση, βέβαια, ότι η Πολιτεία θα στρέψει το βλέμμα της και προς τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις περιοχές αυτές. Τότε τα οφέλη του τουρισμού θα μπορέσουν να διαχυθούν σε όλα τα μέρη της χώρας και καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Ένα πολύ καλό παράδειγμα προς μίμηση είναι η περιφέρεια της Ηπείρου, η οποία μέχρι πρόσφατα ήταν η πιο φτωχή περιφέρεια της Ελλάδας. Κι όμως, αναπτύσσεται τουριστικά με ραγδαίο ρυθμό.
