Μεσοπρόθεσμο: Δημόσιες επενδύσεις 40 δισ. τη διετία 2025 έως 2026

Ένα Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) θα πρέπει να «κάψουμε» του χρόνου και το 2026. Το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό-Διαρθρωτικό Σχέδιο (ΜΔΣ), που παρουσίασε χθες η κυβέρνηση, περιλαμβάνει ένα αμιγές Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), συνολικού ύψους άνω των 30 δισ. ευρώ, που αν στα κεφάλαια αυτά προστεθούν και οι εκτιμώμενες αναλήψεις των δανείων του ΤΑΑ από τους δικαιούχους, οι δημόσιες δαπάνες και οι μοχλευμένες δαπάνες από το Δημόσιο θα ανέλθουν σε 40 δισ. ευρώ.

Εξ αυτών, σύμφωνα με το ΜΔΣ, τα 19 δισ. ευρώ θα πρέπει να ξοδευθούν μέσα στο 2025 και άλλα 21 δισ. ευρώ το 2026. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν και περίπου 15 δισ. ευρώ που ξοδεύθηκαν (ή θα ξοδευτούν φέτος), τόσο στο ΠΔΕ, όσο και από αναλήψεις δανείων του ΤΑΑ από τους δικαιούχους.

Τα ποσά είναι ιλιγγιώδη και η υπερπροσπάθεια που πρέπει να καταβληθεί από την πλευρά της κυβέρνησης και του υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ξεπερνά κάθε προηγούμενο. Στην πράξη, τα επόμενα δύο χρόνια η κυβέρνηση θα πρέπει να «καίει» σχεδόν 1,25 δισ. ευρώ τον μήνα, μόνον σε δημόσιους πόρους του ΤΑΑ, του ΕΣΠΑ και του εθνικού ΠΔΕ. Και αν σε αυτά προστεθούν και οι πόροι του δανειακού σκέλους του Ταμείου Ανάκαμψης, τότε οι επενδύσεις την επόμενη διετία πρέπει να ανέλθουν σε 1,67 δισ. ευρώ μηνιαίως.

Ειδικά με τους αμιγείς δημόσιους πόρους του ΠΔΕ, τα 500 εκατ. ευρώ επενδύσεων ανά μήνα θα πρέπει να προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και συγκεκριμένα από το σκέλος των επιδοτήσεων. Με δεδομένο ότι για το 8μηνο Ιαν.-Αυγ. 2024 η υλοποίηση του ΤΑΑ μόλις που ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ, ενώ ο στόχος για το σύνολο του έτους έχει τοποθετηθεί στα 3,6 δισ. ευρώ, δείχνει το μέγεθος της προσπάθειας που πρέπει να καταβληθεί για να αναλωθούν αυτοί οι πόροι.

Και ενώ φαίνεται πολύ δύσκολο να απορροφηθούν φέτος τα 3,6 δισ. ευρώ επιδοτήσεων του ΤΑΑ, για το 2025 ετοιμάζεται να «ριχτούν» στην αγορά επιπλέον 4,6 δισ. ευρώ και άλλα 5,0 δισ. ευρώ το 2026. Μάλιστα, τα 5 δισ. ευρώ του 2026 θα πρέπει να δαπανηθούν μέσα σε 8 μήνες, δηλαδή μέχρι τον Αύγουστο.

Οι ρυθμοί αύξησης των επενδύσεων δεν συνηγορούν στην απορρόφηση αυτών των υπέρογκων πόρων. Οι επενδύσεις, για παράδειγμα, προβλέπεται φέτος να αυξηθούν κατά +6,7%. Η νέα αυτή πρόβλεψη είναι ανώτερη από εκείνη που σημειώθηκε πέρυσι (+4,0%), αλλά είναι υποδεέστερη από εκείνη που είχε διατυπωθεί από την κυβέρνηση τον περασμένο Απρίλιο στο πρόγραμμα Σταθερότητας (+9,1%).

Η πραγματική, όμως, αύξηση των επενδύσεων στο α’ εξάμηνο του 2024 ήταν μόλις 3,5%. Με βάση αυτήν την επίδοση, θα είναι πολύ δύσκολο στο β’ εξάμηνο του 2024 να επιτευχθεί ρυθμός αύξησης των επενδύσεων πάνω από 10%, όταν τους τελευταίους 18 μήνες ο ρυθμός δεν ξεπέρασε το 4%. Αλλά ακόμη και αν επιτευχθεί το +6,7% φέτος, είναι πολύ δύσκολο έως απίθανο με τέτοιους ρυθμούς να μπορέσει η χώρα να υλοποιήσει δύο γιγαντιαία ΠΔΕ συνολικού ύψους 30 δισ. ευρώ.

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, εμφανίσθηκε αισιόδοξος ότι το ΜΔΣ θα υλοποιηθεί, ενώ ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας, Θάνος Πετραλιάς, σημείωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε ως ρυθμούς αύξησης, τόσο στις επενδύσεις, όσο και στις εξαγωγές για το 2024, τους ρυθμούς αύξησης που περιέλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις εαρινές της προβλέψεις.