Αίνιγμα για δυνατούς λύτες αποτελεί η πορεία που θα έχουν φέτος τα σούπερ μάρκετ, έχοντας γνωρίσει ακόμα και διψήφιο ποσοστό ανάπτυξης πωλήσεων στη διάρκεια της πανδημίας αλλά και στην περίοδο των πληθωριστικών πιέσεων, οι πωλήσεις συνέχισαν να αυξάνονται με υψηλό μονοψήφιο ποσοστό. Παρά το γεγονός ότι τα σούπερ μάρκετ συνέχισαν να εμφανίζουν άνοδο πωλήσεων κατά 7,5% τον Φεβρουάριο του 2025 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, όπου οι πωλήσεις ήταν αυξημένες οριακά μόλις στα επίπεδα του 0,3%, ωστόσο η εικόνα δεν αναμένεται σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, να κινηθεί με τον ίδιο ρυθμό στο σύνολο του έτους.
Τα παραπάνω στοιχεία παρουσιάζει στις μετρήσεις της η εταιρεία, Circana, η οποία σφυγμομετρά τα σούπερ μάρκετ. Ωστόσο η πραγματικότητα αναμένεται να είναι εντελώς διαφορετική στην εξέλιξη του έτους με τις εκτιμήσεις των στελεχών της να κυμαίνονται μεταξύ 2% έως και 3% ανάπτυξη τζίρου σε σχέση με τα 13,28 δισεκατομμύρια ευρώ που ήταν οι πωλήσεις στα ταχυκίνητα καταναλωτικά αγαθά που διατίθενται στα ράφια και τα ψυγεία των σούπερ μάρκετ το 2024. Κάτι που ξεκίνησε ήδη να αποτυπώνεται, καθώς διαθέσιμα στοιχεία της Circana για το διάστημα μετά τον Φεβρουάριο, ήτοι έως και τις 16 Μαρτίου του 2025, δείχνουν ότι οι συνολικές πωλήσεις στα ταχυκίνητα αγαθά στα σούπερ μάρκετ, αυξάνονται μεν, με χαμηλότερο ρυθμό δε, στα επίπεδα του 4,7%. Την ίδια στιγμή από πλευράς πωλούμενων τεμαχίων το ποσοστό είναι αυξημένο κατά 2,7% στο ίδιο διάστημα, σε σχέση με πριν από έναν χρόνο.
Σημαίνοντα ρόλο στη διαφαινόμενη συγκράτηση των πωλήσεων συνεχίζει να διαδραματίζει το γεγονός ότι η αγοραστική δύναμη των καταναλωτών παραμένει περιορισμένη. Το 56% των επικεφαλής αλυσίδων σούπερ μάρκετ θεωρεί ότι το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα ρυθμιστικά μέτρα που επικρατούν στην αγορά για τον περιορισμό της ακρίβειας, τα οποία έχει θεσπίσει η κυβέρνηση με χαρακτηριστικό για παράδειγμα τον περιορισμό του περιθωρίου κέρδους, μπορούν να επιφέρουν μείωση των συνολικών πωλήσεων στο τέλος του έτους. Σημειώνεται ότι το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους, είναι ένα μέτρο το οποίο το υπουργείο Ανάπτυξης επανεξετάζει υπό το ενδεχόμενο κατάργησής του έως και το τέλος Απριλίου, θεωρώντας ότι έχει κάνει τον κύκλο του. Τα στοιχεία της έτερης επιχείρησης στο χώρο των μετρήσεων αγοράς, NielsenIQ, δείχνουν μεταξύ άλλων ότι μεταξύ των κυριότερων προκλήσεων για την αγορά είναι ο υψηλός πληθωρισμός με αύξηση των τιμών πρώτων υλών, σύμφωνα με το 50% των επιχειρηματικών που απάντησαν στη σχετική έρευνα, ενώ ως καίρια πρόκληση βλέπει το 38% την αύξηση του κόστους παραγωγής ως συνάρτηση του πληθωρισμού.
Ταυτόχρονα, η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού έχει σημαίνοντα ρόλο σε αυτή την εικόνα που αναμένεται να αποτυπωθεί φέτος με ηπιότερη αύξηση των πωλήσεων, χωρίς μάλιστα να αποκλείεται στο τέλος της χρονιάς η αύξηση του τζίρου για τα σούπερ μάρκετ να βρεθεί κάτω από το 2,6% που ήταν το ποσοστό ανάπτυξης του 2024 έναντι του 2023. Θυμίζουμε ότι το 2023 ήταν μία χρονιά έντονων πληθωριστικών πιέσεων, γεγονός που έφερε αύξηση του τζίρου στα ταχυκίνητα αγαθά κατά 9,3% εν συγκρίσει με το 2022, απόρροια των αυξημένων τιμών.
Κώδικας Δεοντολογίας
Την ίδια στιγμή τα σούπερ μάρκετ βρίσκονται αντιμέτωπα με τον Κώδικα Δεοντολογίας, ο οποίος πρόσφατα τέθηκε σε εφαρμογή και σκοπό έχει να εξομαλύνει το περιβάλλον των άκρατων προσφορών προϊόντων στις αλυσίδες και να περιορίσει φαινόμενα πλασματικών εκπτώσεων και παραπλάνησης του καταναλωτή. Ο Κώδικας Δεοντολογίας έρχεται ουσιαστικά να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που κινούνταν μέχρι πρότινος τα σούπερ μάρκετ και οι προμηθευτές τους αλλά και οι καταναλωτές, οι οποίοι είχαν κατά βάση συνηθίσει να αγοράζουν ένα προϊόν από το ράφι, όταν αυτό βρισκόταν σε προσφορά. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι πολλά προϊόντα βρίσκονταν σε καθεστώς μόνιμης προσφοράς και όχι για εύλογο ή σύντομο χρονικό διάστημα, γεγονός που προκαλούσε στρεβλώσεις στο σύνολο της αγοράς. Ενδεικτική του πώς αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι της αγοράς τον Κώδικα Δεοντολογίας είναι η τοποθέτηση στην πρόσφατη έρευνα της εταιρείας Nielsen IQ, όπου οι επικεφαλής των σούπερ μάρκετ παρουσιάζονται πιο θετικοί και εξοικειωμένοι με αυτόν, θεωρώντας τον κατανοητό και εύκολα εφαρμόσιμο. Από την άλλη πλευρά οι προμηθευτές των αλυσίδων, εκφράζουν την πεποίθηση ότι η εφαρμογή του θα είναι δυσκολότερη του αναμενόμενου, με έναν στους δύο να δηλώνει ότι δεν είναι ξεκάθαροι οι κανόνες εφαρμογής του.
Σε κάθε περίπτωση η έλευση του Κώδικα Δεοντολογίας φέρνει νέα ήθη για το οργανωμένο λιανεμπόριο και αναμένεται ότι πιθανώς θα επηρεαστεί και η κατανάλωση στα σούπερ μάρκετ λόγω αυτού, δεδομένου ότι οι καταναλωτές θα αναζητούν προσφορές με την ίδια ένταση που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του νέου νόμου και δεν θα τις βρίσκουν. Κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα πιθανή κάμψη και των πωλήσεων και της κατανάλωσης ως παράπλευρες απώλειες της εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας.
