Έπειτα από πολυετείς προσπάθειες για πλήρη λειτουργία του ευρωπαϊκού συστήματος αυτόματης προστασίας συρμών (ETCS) στον ελληνικό σιδηρόδρομο, σήμερα πραγματοποιήθηκε, παρουσία του αναπληρωτή υπουργού Μεταφορών Κωνσταντίνου Κυρανάκη, το πρώτο δοκιμαστικό δρομολόγιο στη γραμμή Οινόη – Τιθορέα. Στο δρομολόγιο δοκιμάστηκε αν είναι πλήρως λειτουργικό το σύστημα αυτόματης πέδησης, που, μεταξύ άλλων, επιβραδύνει αυτόματα τα τρένα, με στόχο να αποτραπούν μετωπικές συγκρούσεις, όπως αυτή που οδήγησε στην τραγωδία των Τεμπών.
Το ETCS είναι το ευρωπαϊκό σύστημα αυτόματης προστασίας συρμών, απ’ όπου οι πληροφορίες μεταδίδονται από το σύστημα εδάφους προς το τρένο. Ένας υπολογιστής τις χρησιμοποιεί για να υπολογίσει τη μέγιστη επιτρεπόμενη ταχύτητα, ενώ -αν χρειαστεί -επιβραδύνει αυτόματα το τρένο, αποτρέποντας έγκαιρα και τη σύγκρουση συρμών, εφόσον βρεθούν απέναντι στην ίδια γραμμή. Το ETCS είναι το βασικό στοιχείο σηματοδότησης και ελέγχου αμαξοστοιχίας του ERTMS, του Ευρωπαϊκού Συστήματος Διαχείρισης Σιδηροδρομικής Κυκλοφορίας. Υπολογίζει, συνεχώς, μια ασφαλή μέγιστη ταχύτητα για κάθε αμαξοστοιχία, με σηματοδότηση καμπίνας για τον οδηγό και τα συστήματα που αναλαμβάνουν τον έλεγχο σε περίπτωση υπέρβασης της επιτρεπόμενης ταχύτητας. Επισημαίνεται, πάντως, πως το ETCS είναι σε πλήρη λειτουργία μόνο στο 14% των ευρωπαϊκών σιδηροδρόμων, ενώ η πλήρης εφαρμογή του συστήματος ERTMS είναι υποχρεωτική σε όλα τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. από το 2030.
Παρά το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια είχε προχωρήσει σε μεγάλο βαθμό η εγκατάσταση του ETCS στον παρατρόχιο εξοπλισμό και στα συστήματα των τρένων, το σύστημα αυτό δεν έχει τεθεί σε πλήρη εφαρμογή μέχρι σήμερα. Και αυτό γιατί έλειπε ένα βασικό συστατικό, το τμήμα του ETCS που εγκαθίσταται στις αμαξοστοιχίες, το λεγόμενο ETCS on-board. Για την εγκατάσταση του συγκεκριμένου συστήματος είχε ξεκινήσει από το 2022 μια σειρά διαγωνισμών και προσκλήσεων για απευθείας διαπραγματεύσεις από τη ΓΑΙΑΟΣΕ (που είναι ο ιδιοκτήτης 120 συρμών, οι οποίοι έχουν παραχωρηθεί στην Hellenic Train), χωρίς να ευδοκιμήσει καμία διαδικασία. Τελικά, μετά την τραγωδία των Τεμπών, υπήρξε κινητοποίηση της κυβέρνησης ώστε να εγκατασταθεί το ETCS on-board και να λειτουργήσει πλήρως το σύστημα που αυξάνει την ασφάλεια στον ελληνικό σιδηρόδρομο.
Σημειώνεται πως είχαν πραγματοποιηθεί τους προηγούμενους μήνες δοκιμές και κατά την παράδοση του έργου εγκατάστασης ETCS στον παρατρόχιο εξοπλισμό, χωρίς όμως να έχει υπάρξει στην πλειοψηφία των περιπτώσεων εγκατάσταση και του ETCS που έπρεπε να βρίσκεται on-board, μέσα στους συρμούς. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά σε πραγματικό περιβάλλον η λειτουργία του συστήματος στο σύνολό του.
Τη Δευτέρα στο υπουργικό συμβούλιο το σχέδιο νόμου για τον σιδηρόδρομο
Εν τω μεταξύ την Δευτέρα θα συζητηθεί στο υπουργικό συμβούλιο το σχέδιο νόμου για τις αλλαγές στον σιδηρόδρομο, με επίκεντρο τη δημιουργία ενός ισχυρού φορέα που θα ενοποιήσει τον ΟΣΕ, την ΕΡΓΟΣΕ και το τμήμα τροχαίου υλικού της ΓΑΙΑΟΣΕ υπό τη νέα επωνυμία Σιδηρόδρομοι Ελλάδος. Χθες, ο κ. Κυρανάκης, σε συνέντευξή του στο Action 24, είχε υποστηρίξει πως στόχος της κυβέρνησης είναι να καλυφθούν και οι 2.000 οργανικές θέσεις εργασίας που σύμφωνα με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ πρέπει να διαθέτει ο νέος φορέας για να ανταπεξέρχεται στις απαιτήσεις ασφαλούς λειτουργίας των τρένων. Το σχέδιο νόμου εξασφαλίζει ευελιξία στις αποφάσεις της νέας διοίκησης που θα τοποθετηθεί στην Σιδηρόδρομοι Ελλάδας.
Παράλληλα, προβλέπεται η πρόσληψη διεθνούς συμβούλου με εμπειρία στον τομέα του σιδηροδρόμου, προκειμένου να μεταφερθεί τεχνογνωσία στη νέα εταιρεία. Κρίσιμο σημείο του εγχειρήματος αποτελεί η οριστικοποίηση του μοντέλου συντήρησης του σιδηροδρομικού δικτύου ώστε να αποφεύγονται τα σημερινά φαινόμενα καθυστερήσεων που οδηγούν στην απαξίωση πανάκριβων τεχνολογικών συστημάτων που ενίοτε ξηλώνονται από επιτήδειους. Τέλος, θα αναζητηθεί και μια νέα ισορροπία στις σχέσεις μεταξύ των διαφόρων φορέων του σιδηροδρόμου και κυρίως με την -ιταλικών συμφερόντων- Hellenic Train που λειτουργεί στο ελληνικό δίκτυο για μεταφορά επιβατών.
Τη Δευτέρα, πριν τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, θα υπογραφούν τελικά και οι συμβάσεις για τα έργα αποκατάστασης του σιδηροδρομικού δικτύου από τη θεομηνία Daniel, με στόχο να έχουν ολοκληρωθεί μέσα σε 15 μήνες. Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών αναφέρθηκε, επίσης, χθες στην επαναλειτουργία του Ενιαίου Κέντρου Κυκλοφορίας ώστε να υπάρχει πλήρης και άμεση εποπτεία της κίνησης σε ολόκληρο το σιδηροδρομικό δίκτυο. Παράλληλα, θα υπάρξουν αλλαγές στον Γενικό Κανονισμό Κίνησης ώστε να εκσυγχρονιστεί, με βάση και επισημάνσεις του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για το δυστύχημα στα Τέμπη.
Επιτυχής η πρώτη δοκιμή του ETCS
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε το πρώτο δοκιμαστικό δρομολόγιο πλήρους λειτουργίας του ευρωπαϊκού συστήματος ελέγχου αμαξοστοιχιών (European Train Control System) στη γραμμή Οινόη – Τιθορέα.
View this post on Instagram
Η σημερινή δοκιμή του συστήματος αυτόματης πέδησης αφορούσε περιπτώσεις υπέρβασης ορίου ταχύτητας και παραβίασης κόκκινου σηματοδότη, σε τηλεδιοικούμενα τμήματα σιδηροδρομικής γραμμής. Η δοκιμαστική λειτουργία του συστήματος ETCS ολοκληρώθηκε επιτυχώς και η αυτόματη πέδηση ενεργοποιήθηκε στις εξής περιπτώσεις:
- Πρώτη περίπτωση: Όταν η αμαξοστοιχία υπερέβη το καθορισμένο όριο ταχύτητας που προβλέπεται για το κάθε τμήμα της γραμμής.
- Δεύτερη περίπτωση: Όταν η αμαξοστοιχία έφτασε σε προειδοποιητικό σηματοδότη (πορτοκαλί φανάρι) ενεργοποιήθηκε η σταδιακή αυτόματη πέδηση (επιβράδυνση). Όταν ο μηχανοδηγός επιχείρησε να υπερβεί τα όρια ταχύτητας της ελεγχόμενης πέδησης, η αμαξοστοιχία επιβράδυνε περισσότερο έως την ακινητοποίηση.
- Τρίτη περίπτωση: Στη συνέχεια, ο μηχανοδηγός επανεκκίνησε και επιχείρησε να παραβιάσει τον ερυθρό σηματοδότη. Αμέσως μετά την παραβίαση, ενεργοποιήθηκε η ακαριαία πέδη και η αμαξοστοιχία ακινητοποιήθηκε πλήρως.
- Τέταρτη περίπτωση (λειτουργούσε ήδη, χωρίς το ETCS): Σε περίπτωση αδυναμίας εκτέλεσης καθηκόντων από μεριάς του μηχανοδηγού, υπάρχει ήδη ενεργό σύστημα αυτόματης πέδησης, 20 δευτερόλεπτα μετά την απώλεια επαφής με το πηδάλιο της καμπίνας.
Η εγκατάσταση του ETCS επί του σιδηροδρόμου (παρατρόχιο υλικό) έχει προχωρήσει σημαντικά στον άξονα Αθήνα – Θεσσαλονίκη και με τα έργα αποκατάστασης του Daniel στη Θεσσαλία που υπογράφονται τη Δευτέρα 28/4, θα ολοκληρωθεί ένα πολύ κρίσιμο μέρος του δικτύου. Έχει επιταχυνθεί και η εγκατάσταση του ETCS on board (επιτρόχιο υλικό) ώστε να τα τρένα να διαλειτουργούν με τις γραμμές και να ενεργοποιείται όταν χρειάζεται η αυτόματη πέδηση. Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης αναμένεται να ανακοινωθεί άμεσα από τον κ. Κυρανάκη στα πλαίσια παρουσίασης του νομοσχεδίου για τον ΟΣΕ.
