Αισθητή και ταχεία είναι η μείωση των προωθητικών-εκπτωτικών ενεργειών στα βασικά καταναλωτικά αγαθά που πωλούνται από τα ελληνικά σούπερ μάρκετ. Σε μία αγορά όπως η ελληνική, η οποία έχει εθιστεί, τρόπον τινά, στη διάθεση προϊόντων υπό καθεστώς προσφοράς στα ράφια, με τους καταναλωτές να εξελίσσονται τα προηγούμενα χρόνια σε κυνηγούς προσφορών, τα δεδομένα φαίνεται να αλλάζουν. Τα στοιχεία της NielsenIQ, η οποία μετράει τις πωλήσεις των σούπερ μάρκετ, δείχνουν ότι στο διάστημα από 30 Δεκεμβρίου του 2024 έως και 27 Απριλίου του 2025 το ποσοστό των ταχυκίνητων αγαθών που πωλούνται υπό καθεστώς προώθησης μειώθηκε σημαντικά στο 48,2%, από 54,4% που ήταν στο διάστημα από 1 Ιανουαρίου του 2024 έως και 28 Απριλίου του 2024, δηλαδή έναν χρόνο νωρίτερα. Ρόλο στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται στα εγχώρια σούπερ μάρκετ, με αποτέλεσμα τη «διόρθωση» ενός στρεβλού περιβάλλοντος προσφορών, φαίνεται ότι έχει διαδραματίσει και η εφαρμογή του Κώδικα Δεοντολογίας του υπουργείου Ανάπτυξης, ο οποίος στοχεύει στην αποτροπή των παραπλανητικών προσφορών στο σύνολο του λιανεμπορίου.
Συνήθης πρακτική να βρίσκεται ένα προϊόν υπό μόνιμη «προσφορά»
Ήταν ιδιαίτερα χαρακτηριστικό το γεγονός να παραμένει ένα προϊόν υπό έκπτωση για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, που για παράδειγμα μπορεί να έφτανε ή και να ξεπερνούσε τους 10 μήνες. Κάτι που δεν συνιστούσε πλέον προσφορά, αλλά μόνιμη τιμή και επί της ουσίας η όποια προωθητική ενέργεια έχανε και το νόημά της, που είναι να υπάρχει σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χαμηλότερη τιμή του προϊόντος και επ’ αυτής να πραγματοποιείται η όποια έκπτωση ή προσφορά. Κάτι που επιδιώκει να ανατρέψει ο Κώδικας Δεοντολογίας με τις διατάξεις που κομίζει στην αγορά. Πλέον τα σούπερ μάρκετ αλλά και το σύνολο του λιανεμπορίου στην Ελλάδα λειτουργούν υπό το συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο που έφερε ο Κώδικας Δεοντολογίας, που εφαρμόστηκε τον περασμένο Μάρτιο.
Επίσης, εάν κανείς απομονώσει τα επώνυμα ταχυκίνητα αγαθά που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ, όπου εκεί επικεντρώνεται και το μεγαλύτερο μέρος των προωθητικών ενεργειών, θα διαπιστώσει ότι στο φετινό τετράμηνο υφίσταται πτώση των προωθητικών ενεργειών σε αυτήν την κατηγορία προϊόντων, καθώς πλέον το 58,4% των πωλούμενων προϊόντων διατίθεται υπό αυτό το μοντέλο, σημαντικά μειωμένο σε σχέση με το 66,8% που ήταν το αντίστοιχο πρώτο τετράμηνο του 2024.
Οι καταναλωτές αναζητούν όλο και λιγότερο τις προσφορές
Οι κατά καιρούς έρευνες του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) έχουν αποτυπώσει τις συνθήκες που σχετίζονται με τη ζήτηση και το τοπίο των προωθητικών ενεργειών στα σούπερ μάρκετ. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2017 το 74% των καταναλωτών ανέφερε ότι αναζητεί προσφορές και εκπτώσεις στα ράφια των σούπερ μάρκετ, για να μειωθεί στο 58% το 2021 και να ανέλθει στο 63% το 2023 και εσχάτως να επιστρέψει και πάλι στο 58%. Αυτό που παρατηρείται είναι η μεταστροφή του καταναλωτικού κοινού, όπου σταθερά το 43% έως και το 2023, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΕΛΚΑ, δήλωνε ότι προτιμάει τις προσφορές, αντί των σταθερά χαμηλών τιμών στα προϊόντα. Παρ’ όλα αυτά, από το 2024 και μετά, σύμφωνα με στοιχεία των δύο τελευταίων μετρήσεων του ΙΕΛΚΑ, το παραπάνω ποσοστό μειώθηκε σε 22% και 19% αντίστοιχα σε καθεμία από τις δύο μετρήσεις, ως προς το ποσοστό του καταναλωτικού κοινού που αναφέρει ότι προτιμά τις προσφορές έναντι των σταθερά χαμηλών τιμών.
Να σημειωθεί ότι μεταξύ των επιδιώξεων του Κώδικα Δεοντολογίας είναι να «εξευρωπαΐσει» την ελληνική αγορά. Διότι το μοντέλο που εφαρμόζεται στην πλειονότητα των κρατών-μελών της ενωμένης Ευρώπης είναι οι σταθερά χαμηλές τιμές και όχι οι υψηλότερες τιμές επί των οποίων πραγματοποιείται στη συνέχεια έκπτωση ή προσφορά, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα.
Ανοδικά οι πωλήσεις, παρά τη μείωση των προσφορών
Αναφέρουμε, τέλος, ότι παρά την αλλαγή στο καθεστώς των προσφορών και κόντρα στις αρχικές επιφυλάξεις των σούπερ μάρκετ και των προμηθευτών τους περί πιθανής μείωσης της κατανάλωσης, υπό την εικασία ότι οι καταναλωτές θα επηρεάζονταν από την αλλαγή της εμπορικής πολιτικής, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να συμβαίνει τους πρώτους μήνες του 2025. Τα σούπερ μάρκετ συνέχισαν να αναπτύσσονται στο χρονικό διάστημα από 5 Ιανουαρίου έως και 13 Απριλίου της φετινής χρονιάς, με τζίρο για τα ταχυκίνητα καταναλωτικά αγαθά αυξημένο κατά 6,1%, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας μέτρησης των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ, Circana. Σημειώνεται ότι εκτός της ανόδου του τζίρου στα βασικά αγαθά κατά 6,1% στην περίοδο από 5 Ιανουαρίου έως και 13 Απριλίου στα σούπερ μάρκετ, ανοδικές ήταν και οι πωλήσεις σε τεμάχια κατά 4,5%.
