Μέχρι και λίγα χρόνια πριν, η Nexperia με έδρα την ολλανδική πόλη Ναϊμέχεν συμβόλιζε τα οφέλη από προκύπτουν από την παγκοσμιοποίηση και τις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες. Τα εργοστάσια στο Αμβούργο της Γερμανίας και το Μάντσεστερ της Βρετανίας αναλαμβάνουν το αρχικό σκέλος της παραγωγής των τσιπ, τα οποία έπειτα αποστέλλονται στην Κίνα για να ολοκληρωθούν και να αποσταλούν πίσω στην Ευρώπη. Από τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια τσιπ της Nexperia εξαρτώνται οι αυτοκινητοβιομηχανίες, οι εταιρείες παραγωγής κινητών τηλεφώνων και ηλεκτρονικών ειδών στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Η Nexperia είναι θυγατρική της κινεζικής Wingtech Technology, η οποία διατηρεί την έδρα της στη Σαγκάη.
Στα μέσα Οκτωβρίου, όμως, η διοίκηση πέρασε στον έλεγχο του ολλανδικού κράτους προκειμένου, όπως τόνισε η κυβέρνηση της χώρας, να θωρακιστούν οι αλυσίδες εφοδιασμού και να μην διαρρεύσουν πολύτιμες τεχνολογίας στην Κίνα και την μητρική Wintech. Το Ολλανδικό Υπουργείο Οικονομίας δήλωσε ότι έλαβε την «άκρως εξαιρετική» απόφαση να επικαλεστεί τον Νόμο για τη Διαθεσιμότητα Αγαθών (Goods Availability Act). Σημειωτέον ότι στη Wingtech μερίδιο διατηρούν οι τοπικές κυβερνήσεις της Κίνας.
Η εξέλιξη αυτή έχει πυροδοτήσει εντάσεις μεταξύ της Ολλανδίας και της Κίνας, με τη διαμάχη να κλιμακώνεται σταδιακά όλο το προηγούμενο διάστημα μεταξύ του προέδρου της Wingtech Technology, Ζανγκ Χιουζένκ, και κυβερνητικών αξιωματούχων στη Χάγη. Καρδία του προβλήματος αυτού είναι ο εμπορικός και τεχνολογικός πόλεμος μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου που έχει ξεσπάσει από την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ (2017-2021), συνεχίστηκε επί προεδρίας του Τζο Μπάιντεν και κλιμακώθηκε δραματικά στη δεύτερη θητεία του Τραμπ, η οποία ξεκίνησε από τον Ιανουάριο του 2025.
Οι αλυσιδωτές αντιδράσεις από τον εμπορικό πόλεμο των ΗΠΑ με την Κίνα
Αλλά η σύγκρουση για τη Nexperia, η οποία πυροδοτήθηκε από μάχη για τεχνολογική υπεροχή μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, καταδεικνύει πως οι κυρώσεις της Ουάσιγκτον εις βάρος κινεζικών εταιρειών δεν επικεντρώνεται στα πιο προηγμένα τσιπ αλλά και σε πιο καθιερωμένα εξαρτήματα που ενσωματώνονται σε αυτοκίνητα και ηλεκτρονικές συσκευές. Σε σχόλιο του Μαρκ Γουίντμαν, αρθρογράφου της Die Zeit, αναφέρεται πως, εκτός από τη μάχη που διεξάγεται για τα τσιπ της Nivdia και της TSML που χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), οι Αμερικανοί βάζουν πια στο στόχαστρο ακόμη και απλούστερα τσιπ σαν αυτά της Nexpedia. Στα τέλη του περσινού έτους, οι ΗΠΑ ενέταξαν την Wintech στη λίστα κυρώσεων. Θεωρείται από την Ουάσιγκτον πως βοηθά το Πεκίνο να αποκτήσει κρίσιμη τεχνολογία για την παραγωγή ημιαγωγών.
Αρχές Οκτωβρίου, οι κυρώσεις αυτές επεκτάθηκαν στις θυγατρικές της Wintech και έτσι και στη Nexperia. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως η Nexperia δεν θα έχει πρόσβαση σε τεχνολογία από τις ΗΠΑ, με τον Ζανγκ Χιουζένκ να καταλαμβάνει ακόμη και πιο πριν προσπάθειες για μια αναδιάρθρωση που θα προστάτευε την εταιρεία από τις αμερικανικές κυρώσεις.
Αν και όχι πρωτοπόρος σε τεχνολογίες αιχμής, η Nexperia αντιπροσωπεύει το 40% της παγκόσμιας προσφοράς των πιο απλουστευμένων τσιπ, δηλαδή διόδων και μικροσκοπικών τρανζίστορ. Αυτά τα εξαρτήματα είναι τόσο σημαντικά που κάποια στιγμή εκφράστηκαν φόβοι για τη διακοπή της λειτουργίας εργοστασίων της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας Volkswagen.
Σύγκρουση του Ζανγκ και τη διοίκηση της Nexperia καταλήγει στα δικαστήρια
Πηγές της Die Zeit αποκάλυψαν πως επί μήνες είχε ξεσπάσει ένας εταιρικός πόλεμος μεταξύ του Κινέζου διευθύνοντος συμβούλου και της διοίκησης στην Ευρώπη. «Στις αρχές Σεπτεμβρίου, ο Ζάνγκ αφαίρεσε ξαφνικά τις τραπεζικές εξουσιοδοτήσεις για τους εταιρικούς λογαριασμούς από τρία ευρωπαϊκά κορυφαία στελέχη – και τις ανέθεσε σε τρία άτομα χωρίς ιδιαίτερη οικονομική εμπειρία, όπως σημείωσε το δικαστήριο στο Άμστερνταμ. Ένας από αυτούς δεν ήταν καν υπάλληλος της Nexperia. Όταν τρία κορυφαία στελέχη διαμαρτυρήθηκαν γι’ αυτό, ο Ζανγκ τους απέλυσε χωρίς περιστροφές, αποκάλυψε η γερμανική εφημερίδα. Έτσι, εξάλλου, κατέληξαν αυτές οι συγκρούσεις στις δικαστικές αίθουσες, με στελέχη στην Ευρώπη να ισχυρίζονται πως ο Ζανγκ σχεδίαζε να μεταφέρει όλη την παραγωγή στην Κίνα, καταργώντας κάθε ρόλο για την Ευρώπη. Έτσι η ολλανδική κυβέρνηση έλαβε την απόφαση να κρατικοποιήσει την Nexperia.
Η Nexperia και ο πόλεμος στην Ουκρανία
Παραδόξως, οι ρίζες της Nexperia προέρχονται από τη Phillips, της ολλανδικής εταιρείας που εφηύρε το CD και την αντίστοιχη κασέτα τη δεκαετία του ’60. Πέραν τούτου, το ειδησεογραφικό δίκτυο Nederlandse Omroep Stichting της Ολλανδίας είχε αποκαλύψει τον Ιανουάριο του 2023 πως τσιπ της Nexperia βρέθηκαν σε ρωσικούς πυραύλους τύπου Kh-101.
Η υπόθεση έλαβε μεγάλη διάσταση διότι η ΕΕ και οι υπόλοιπες κυβερνήσεις του ανεπτυγμένου κόσμου έχουν καταδικάσει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και έχουν επιβάλει κυρώσεις στο Κρεμλίνο για να αποδυναμώσουν τις δυνατότητες του να συνεχίσει τον πόλεμο. Αντίθετα, η Κίνα διατηρεί στενές διπλωματικές και εμπορικές σχέσεις με τη Ρωσία στο πλαίσιο μιας «άνευ ορίων φιλίας» που διακήρυξαν προ τετραετίας οι πρόεδροι των δυο χωρών, Σι Τζινπίνγκ και Βλαντιμίρ Πούτιν. Αυτή η νέα γεωπολιτική κατάσταση ανατρέπει τα δεδομένα στην οικονομική και εμπορική συνεργασία των κρατών σε όλες τις γωνιές του κόσμου.
Αν και ο Ζανγκ έχει, επίσης, βρεθεί στο στόχαστρο και των κινεζικών αρχών στο παρελθόν, με την επιτροπή ανταγωνισμού να του επιβάλει πρόστιμου ενός εκατ. ευρώ για εξαπάτηση και χειραγώγηση της αγοράς προ εξαετίας, αυτή η σύγκρουση με το ολλανδικό κράτος καταδικάστηκε σφόδρα από την ηγεσία του Πεκίνου.
