Ορατά γίνονται τα πρώτα σημάδια από τον εμπορικό πόλεμο του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, όχι μόνον στην Κίνα και την Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ. Αίσθηση προκάλεσε το αρνητικό αποτύπωμα από την ομοβροντία και το κομφούζιο των δασμών Τραμπ στην ισχυρότερη οικονομία του κόσμου το πρώτο τρίμηνο του 2025. Το αμερικανικό ΑΕΠ υποχώρησε κατά 0,3% σε σχέση με έναν χρόνο πριν, αντανακλώντας πτώση για πρώτη φορά από το 2022. Είναι μια επίδοση που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με άνοδο της τάξεως του 2,4% που καταγράφηκε το δ’ τρίμηνο του 2024, λίγο πριν παραδώσουν οι Δημοκρατικοί τα σκήπτρα στους Ρεπουμπλικάνους. Επισκιάζει, μάλιστα, τη δεύτερη θητεία του Τραμπ από τις πρώτες 100 ημέρες, καθώς αναμένονταν άνοδος του τριμηνιαίου ΑΕΠ κατά 0,3% σε σύγκριση με πέρυσι.
Στη Γερμανία, την ισχυρότερη οικονομία της Ευρωζώνης, η κατάσταση γίνεται όλο και πιο ανησυχητική. Η ανεργία κινείται στο υψηλό δεκαετίας και ειδικότερα στο 6,3%, εμφανίζοντας τη μεγαλύτερη άνοδο από την εποχή της πανδημίας. Μολονότι η οικονομία της χώρας διέφυγε τον κίνδυνο ύφεσης με τριμηνιαία ανάπτυξη στο 0,2% ύστερα από συρρίκνωση 0,2% στα τέλη του 2024, οι επιδόσεις αυτές είναι εξαιρετικά χαμηλές για να ισχυριστεί κανείς πως η χώρα έχει ξεφύγει από την παγίδα της διετούς στασιμότητας. Μπορεί, δε, μέσα στο α’ τρίμηνο να αυξήθηκαν οι παραγγελίες από τις ΗΠΑ επειδή αναμένονταν η επιβολή πρόσθετων δασμών από την κυβέρνηση Τραμπ, αλλά από εδώ και στο εξής το τοπίο παραμένει ομιχλώδες.
Στο σύνολο της Ευρωζώνης, ο τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης ήταν υψηλότερος στο 0,4% για την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου αντί του 0,2% που αναμένονταν. Όμως, η ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης και η μείωση των επιτοκίων δανεισμού ήταν οι βασικοί παράγοντες που αντιστάθμισαν τη μεγάλη αβεβαιότητα που έχει προκληθεί από τη σπασμωδική δασμολογική πολιτική του Τραμπ.
Πτώση παρουσιάστηκε, επίσης, στη μεταποιητική δραστηριότητα της Κίνας τον Απρίλιο. Υποχώρησε στο χαμηλότερο επίπεδο του τελευταίου 16μηνου, ενώ οι νέες παραγγελίες από το εξωτερικό εμφάνισαν τη μεγαλύτερη πτώση από την εποχή της πανδημίας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των Υπευθύνων Προμηθειών (ΡΜΙ). Αν και ο Τραμπ έχει αναστείλει κάποιους δασμούς εις βάρος χωρών, η Κίνα δεν έχει εξαιρεθεί καθόλου. Όλες οι εισαγωγές από τη 2η ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο επιβαρύνονται με φορολόγηση 145% από τον Απρίλιο ενώ την Παρασκευή τίθενται, επίσης, σε ισχύ δασμοί 90% σε πακέτα εμπορευμάτων αξίας έως και 800 δολαρίων.
Στις ΗΠΑ, στο μεταξύ, ισχυροί όμιλοι αναθεωρούν προς τα κάτω τις προβλέψεις κερδοφορίας ή αναστέλλουν την προγραμματισμένη ενημέρωση των αναλυτών διότι οι συνθήκες είναι εξαιρετικά ευμετάβλητες. Οι μικρότερες επιχειρήσεις φοβούνται πως ίσως να μην καταφέρουν να επιβιώσουν δίχως την ευελιξία που προσφέρουν οι Κινέζοι εργολάβοι καθώς δέχονται μικρότερες και πιο εξατομικευμένες παραγγελίες. Μπορεί οι Ρεπουμπλικάνοι να έχουν αναβάλει προσωρινά αμοιβαίους δασμούς εις βάρος δεκάδων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ε.Ε, αλλά ισχύει η φορολόγηση όλων των εισαγωγών στις ΗΠΑ με συντελεστή 10%. Συν τοις άλλοις, ο Τραμπ επανέφερε δασμούς 25% στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα από την πρώτη θητεία του, ενώ φορολόγησε με αντίστοιχο ποσοστό όλες τις εισαγωγές αυτοκινήτων. Οι υφιστάμενοι δασμοί και η ασάφεια για τις προθέσεις του Αμερικανού προέδρου ανάγκασαν τη Mercedes Benz να ματαιώσει τη δημοσιοποίηση προβλέψεων για τα ετήσια αποτελέσματα της, ενώ η Volkswagen ανακοίνωσε πως τα περιθώρια κέρδους θα κινηθούν στο χαμηλότερο όριο των προβλέψεων της. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες στη Γερμανία αντιπροσωπεύουν το 6% του γερμανικού ΑΠΕ και απασχολούν 780.000 άτομα.
Σε προειδοποιήσεις για χαμηλότερη κερδοφορία προχωρούν, επίσης, όμιλοι στις ΗΠΑ από το λιανικό εμπόριο μέχρι τον αεροπορικό κλάδο. Η UPS ανακοίνωσε την απόλυση 20.000 υπαλλήλων μετά από απόφαση να μειώσει τις παραγγελίες που δέχεται από την Amazon αλλά και εξαιτίας της αναμενόμενης μείωσης τζίρου λόγω των δασμών Τραμπ. Αλυσίδες σούπερ μάρκετ, όπως η Walmart και η Target, έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου ακόμη και για άδεια ράφια στα σούπερ μάρκετ. Οι πωλήσεις των Mc Donald’s στις ΗΠΑ παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτώση το α’ τρίμηνο από την πανδημία. Σημειωτέον ότι η Κίνα απάντησε με δασμούς 125% εις βάρος των ΗΠΑ, ενώ διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες.
Καθώς η καταναλωτική εμπιστοσύνη στις ΗΠΑ υποχωρεί επί τέταρτο διαδοχικό μήνα και βρίσκεται σήμερα στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2022, αντιδράσεις εκδηλώνονται από μέλη του Ρεπουμπλικανικού κόμματος. Ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πενς, έγραψε σε άρθρο γνώμης της Wall Street Journal πως οι προτεινόμενοι δασμοί του Τραμπ αντανακλούν την μεγαλύτερη αύξηση φόρων σε περίοδο ειρήνης, πλήττοντας τους καταναλωτές και τον πληθωρισμό. Τόνισε, δε, πως «αντί να τιμωρούμε ελεύθερα κράτη, θα πρέπει να τα στηρίζουμε – να ενώνουμε τον δημοκρατικό κόσμο με εμπορικές συμφωνίες που απομονώνουν την Κίνα, όχι την Ευρώπη και τους συμμάχους μας στον Ειρηνικό».
