Οι τιμές για την ασφάλιση πλοίων που διασχίζουν τη Μαύρη Θάλασσα αυξήθηκαν σημαντικά μετά τις επιθέσεις ουκρανικών ναυτικών drones σε δύο δεξαμενόπλοια, τα οποία κατευθύνονταν σε ρωσικό λιμάνι. Η περιοχή αποτελεί ζωτικό διάδρομο για τη μεταφορά σιτηρών, πετρελαίου και προϊόντων πετρελαίου, και τα νερά της χρησιμοποιούνται από Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία, Ρουμανία, Βουλγαρία και Γεωργία.
Οι επιθέσεις έχουν προκαλέσει αναστάτωση στις ασφαλιστικές αγορές, αυξάνοντας τα ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου για πλοία που επισκέπτονται λιμάνια τόσο της Ουκρανίας όσο και της Ρωσίας. Η στρατηγική διάσταση των ενεργειών αυτών προσθέτει αβεβαιότητα και επηρεάζει τις παγκόσμιες ροές εμπορευμάτων.
Αυξημένα ασφάλιστρα λόγω κινδύνου πολέμου
Σύμφωνα με πηγές της ναυτιλιακής και ασφαλιστικής αγοράς, τα ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου για ένα τυπικό επταήμερο ταξίδι σε ουκρανικά λιμάνια αυξήθηκαν από 0,4% σε 0,5% την τελευταία εβδομάδα. Για ρωσικά λιμάνια, τα ασφάλιστρα, που συνήθως είναι υψηλότερα λόγω μεγαλύτερου κινδύνου, διαμορφώθηκαν στο 0,65–0,8% από περίπου 0,6% προηγουμένως.
Τα δύο δεξαμενόπλοια, τα οποία ήταν άδεια και υπό δυτικές κυρώσεις, δέχθηκαν επίθεση από ουκρανικά ναυτικά drones ενώ κατευθύνονταν στο Νοβοροσιίσκι, ένα από τα μεγαλύτερα ρωσικά λιμάνια πετρελαίου. Σύμφωνα με αξιωματούχους της ουκρανικής ασφάλειας, η επίθεση στόχευε στην αναχαίτιση ροών πετρελαίου προς τη Ρωσία, περιορίζοντας έσοδα και ενισχύοντας την οικονομική πίεση.
Στρατηγικός στόχος και αντίκτυπος
Ο Munro Anderson, επικεφαλής λειτουργιών στη Vessel Protect, εξειδικευμένη εταιρεία ασφάλισης πολεμικού κινδύνου, δήλωσε ότι η ουκρανική στρατηγική «διαμορφώνει τις εκτιμήσεις των ασφαλιστών σχετικά με τις προθέσεις και τις δυνατότητες». Σύμφωνα με τον ίδιο, η αυξημένη δραστηριότητα της Ουκρανίας αυξάνει πιθανότητες αντίποινων από τη Ρωσία, δημιουργώντας μια πιο ομοιόμορφη κατανομή κινδύνου μεταξύ των δύο πλευρών.
Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καταδίκασε τις επιθέσεις σε εμπορικά πλοία ως «απαράδεκτες» και απηύθυνε προειδοποίηση σε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη για την τήρηση των διεθνών κανόνων ασφαλείας.
Πρώτες επιθέσεις σε διεθνή ύδατα
Οι πρόσφατες επιθέσεις ήταν οι πρώτες που στόχευσαν μη στρατιωτικά, μη ρωσικά πλοία σε διεθνή ύδατα. Ο Andrii Ryzhenko, πρώην αναπληρωτής αρχηγός του ουκρανικού ναυτικού, εξήγησε ότι οι επιθέσεις σημειώθηκαν σε περιοχές εκτός των ουκρανικών χωρικών υδάτων, γεγονός που καθιστά δύσκολη οποιαδήποτε ρωσική αντίδραση χωρίς να παραβιαστεί το διεθνές δίκαιο.
Υπάρχουν αναφορές για τουλάχιστον επτά εκρήξεις σε δεξαμενόπλοια που επισκέφθηκαν ρωσικά λιμάνια από τον Δεκέμβριο του 2024, με ύποπτες ενέργειες από την Ουκρανία. Ένα πρόσφατο περιστατικό αφορούσε τουρκικό δεξαμενόπλοιο κοντά στις ακτές της Σενεγάλης, το οποίο δέχθηκε τέσσερις εξωτερικές εκρήξεις. Ευτυχώς, δεν υπήρξαν τραυματισμοί ή ρύπανση. Η αρχική εκτίμηση δείχνει πιθανή χρήση ναρκών τύπου «limpet», όπως και σε άλλες επιθέσεις φέτος.
Επιπτώσεις στη ναυτιλία και την αγορά
Οι αυξημένοι κίνδυνοι έχουν άμεσες οικονομικές συνέπειες. Οι μεταφορές πετρελαίου και άλλων εμπορευμάτων στη Μαύρη Θάλασσα γίνονται πιο ακριβές, με τις εταιρείες να αναπροσαρμόζουν τα κόστη τους. Η στρατηγική διάσταση των επιθέσεων αυξάνει επίσης την αβεβαιότητα για την ασφάλεια των εμπορευματικών ροών, επηρεάζοντας τις τιμές σε διεθνές επίπεδο.
Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι, όσο διατηρείται η ένταση, οι ασφαλιστικές αγορές θα συνεχίσουν να αναθεωρούν τα ασφάλιστρα πολεμικού κινδύνου και οι πλοιοκτήτες θα αναγκάζονται να επενδύουν σε μέτρα προστασίας ή να επιλέγουν εναλλακτικές διαδρομές.
Οι πρόσφατες επιθέσεις στη Μαύρη Θάλασσα επιβεβαιώνουν ότι οι στρατηγικές συγκρούσεις επηρεάζουν άμεσα τη ναυτιλιακή ασφάλιση. Η αύξηση των ασφαλίστρων και η αβεβαιότητα στις μεταφορές εμπορευμάτων καθιστούν την περιοχή κρίσιμη για την παγκόσμια αγορά ενέργειας και τροφίμων. Η παρακολούθηση των εξελίξεων και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες θα είναι καθοριστικές για την ασφάλεια και την οικονομία των διεθνών εμπορικών δρομολογίων.
