Η συμφωνία – μαμούθ για την εξαγορά 43 λιμένων σε όλο τον κόσμο, συνολικής αξίας 22,8 δισ. δολαρίων, ανάμεσά τους και οι -κομβικής σημασίας- ναυτιλιακές εγκαταστάσεις στη Διώρυγα του Παναμά, βρίσκεται πλέον σε αβέβαιη τροχιά. Αιτία αποτελεί η απαίτηση ενός εκ των συμμετεχόντων στην κοινοπραξία (σ.σ. Cosco) να αποκτήσει τον πλειοψηφικό έλεγχο, την ώρα που η αρχική συμφωνία προέβλεπε μειοψηφικό ποσοστό. Η συγκεκριμένη εξέλιξη συνδέεται με τη συνεχιζόμενη αντιπαράθεση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα: Από τις σπάνιες γαίες, τα τσιπ για ΑΙ και data centers μέχρι τους δασμούς και τον έλεγχο κομβικών λιμανιών.
Ύστερα από εβδομάδες συζητήσεων, καθυστερήσεις στον καθορισμό των όρων και αρχικό σχεδιασμό για συμμετοχή μειοψηφίας, η κινεζική κρατική ναυτιλιακή Cosco φέρεται να γνωστοποίησε στους εταίρους της -την MSC και την BlackRock- ότι επιθυμεί πλέον πλειοψηφικό ποσοστό. Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει τους δύο κολοσσούς να εξετάζουν ακόμα και το ενδεχόμενο αποχώρησης από την κοινοπραξία. Οι πληροφορίες αυτές προέρχονται από τη Wall Street Journal και τους Financial Times και μέχρι στιγμής δεν έχουν διαψευστεί.
Το δημοσίευμα στην ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera υπενθυμίζει ότι τον περασμένο Μάρτιο η CK Hutchison, κινεζικός όμιλος συμμετοχών με έδρα το Χονγκ Κονγκ, κατέληξε σε κατ’ αρχήν συμφωνία για την πώληση 43 λιμένων σε 23 χώρες σε πολυεθνική κοινοπραξία, στην οποία συμμετέχουν η BlackRock, η Global Infrastructure Partners και η Terminal Investment Limited, που ελέγχεται από την MSC. Ανάμεσα στα σημαντικότερα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται τα λιμάνια Balboa και Cristobal, στα δύο άκρα του Καναλιού του Παναμά, στον Ειρηνικό και τον Ατλαντικό αντίστοιχα.
Βάσει του αρχικού σχεδιασμού, η BlackRock θα αποκτούσε τον έλεγχο των λιμένων του Παναμά, ενώ η MSC θα κατείχε την πλειοψηφία των υπόλοιπων 41 εγκαταστάσεων σε Ασία, Ευρώπη και Μέση Ανατολή. Η συμφωνία είχε χαιρετιστεί από τον Ντόναλντ Τραμπ, προκαλώντας παράλληλα αντιδράσεις στο Πεκίνο. Σε μια προσπάθεια να καμφθούν οι κινεζικές αντιρρήσεις, εντάχθηκε στην κοινοπραξία και η Cosco, η οποία αρχικά φερόταν διατεθειμένη να αποκτήσει μειοψηφικό ποσοστό. Πλέον, όμως διεκδικεί τον έλεγχο, με την τελική έκβαση να συνδέεται και με την πορεία των σχέσεων ΗΠΑ – Κίνας το επόμενο χρονικό διάστημα σε μια σειρά από κομβικά ζητήματα.
- Διαβάστε επίσης: Δύο αποκαλυπτικές εκθέσεις εξηγούν το αμερικανικό άγχος για τον κινεζικό έλεγχο στα ευρωπαϊκά λιμάνια
Έσοδα ρεκόρ για τη Διώρυγα του Παναμά
Εν τω μεταξύ, ο Παναμάς κατέγραψε έσοδα άνευ προηγουμένου από τη Διώρυγα και τη διαχείρισή της, κυρίως λόγω της αύξησης του αριθμού των διελεύσεων πλοίων έπειτα από δυο χρόνια σημαντικής μείωσης, ελέω ξηρασίας.
Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα από τα τέλη για το υπουργείο Οικονομικών του Παναμά ανήλθαν σε 2,965 δισ. δολάρια. «Σας συγχαίρω με υπερηφάνεια» ανακοίνωσε ο πρόεδρος της χώρας, Χοσέ Ραούλ Μουλίνο, δίνοντας τα εύσημα στην Αρχή Διαχείρισης της Διώρυγας του Παναμά.
Η θαλάσσια οδός 80 και πλέον χιλιομέτρων, που χρησιμοποιεί υδατοφράκτες με δεξαμενές για τη διέλευση των πλοίων, επλήγη σκληρά το 2023 και το 2024 από την παρατεταμένη ξηρασία, που είχε αποτέλεσμα να μειωθούν θεαματικά οι διελεύσεις πλοίων για λόγους ασφαλείας. Ωστόσο, το 2025, «ο ημερήσιος μέσος όρος των διελεύσεων ανέβηκε στις 33, έναντι 27 την προηγούμενη χρονιά», σύμφωνα με την Αρχή της Διώρυγας του Παναμά (ACP), εξέλιξη που αποτυπώθηκε και στα ετήσια έσοδα.
Το λιμάνι Balboa της CK Ηutchison στη Διώρυγα του Παναμά © EPA/CARLOS LEMOS
Κατασκευασμένη από τις ΗΠΑ το 1914 για να συνδέσει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό και να μειώσει θεαματικά τον χρόνο μεταφοράς, η Διώρυγα του Παναμά, από την οποία διέρχεται το 5% των εμπορευμάτων που διακινούνται διά θαλάσσης παγκοσμίως, έχει εισφέρει πάνω από 30 δισ. δολάρια στο κράτος της κεντρικής Αμερικής, αφόρου τέθηκε υπό παναμαϊκό έλεγχο, το 1999. Ειδικότερα, τα τέλη που καταβάλλονται από τα εμπορικά πλοία για τη διέλευση, υπολογίζεται πως αντιστοιχούν στο 6% του ΑΕΠ και το 1/5 των τρεχόντων εσόδων του εθνικού προϋπολογισμού.
Σημειώνεται ότι πριν από την αρχική συμφωνία για τα 43 λιμάνια της CK Hutchison ο Ντόναλντ Τραμπ είχε απειλήσει ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να πάρουν υπό τον έλεγχό τους τη Διώρυγα του Παναμά, προκειμένου να μειώσουν την κινεζική επιρροή στην περιοχή.
