Πινγκ πονγκ ευθυνών στην κυβέρνηση με φόντο τα λουκέτα σε καταστήματα ΕΛΤΑ και τις μεγάλες κοινωνικές αντιδράσεις, που έχει προκαλέσει το σχέδιο αναδιάρθρωσης. Η απόφαση – βόμβα για τα ΕΛΤΑ και τα καταστήματα που κλείνουν εντός και εκτός Αττικής έρχεται σε μια χρονική περίοδο που η ταχυδρομική αγορά είναι μια από τις πλέον αναπτυσσόμενες στην Ελλάδα, ως απόρροια της «έκρηξης» στο e-commerce που γέμισε στις γειτονιές με lockers.
Σε μια τέτοια, λοιπόν, χρονική συγκυρία με τον ετήσιο ρυθμό αύξησης άνω του 6% και τον συνολικό τζίρο του κλάδου να ξεπερνά τα 770 εκατ. ευρώ το 2024, η ΕΛΤΑ βρίσκεται σ’ ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, βλέποντας τον ανταγωνισμό να μεγαλώνει με γεωμετρική πρόοδο, την ώρα η εταιρεία δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει και τα οφέλη από το σχέδιο εξυγίανσης του 2020.
Ενδεικτικό της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί, αποτελούν τα όσα έγραψε νωρίτερα σε ρεπορτάζ τους το powergame.gr: Από το 2013, τα ΕΛΤΑ εισέπραξαν πάνω από 430 εκατομμύρια ευρώ από το Δημόσιο για την καθολική ταχυδρομική υπηρεσία, ενώ διαγράφηκαν 340 εκατομμύρια ευρώ μετοχικού κεφαλαίου και δόθηκαν άλλα 100 εκατομμύρια για αύξηση μετοχικού. Παρά τα μέτρα, η εταιρεία σήμερα έχει αρνητικά ίδια κεφάλαια και χρειάζεται νέα κεφαλαιακή ενίσχυση τουλάχιστον 140 εκατομμυρίων, ανεβάζοντας τον συνολικό λογαριασμό στο 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Ακόμα και η εθελούσια έξοδος, που μείωσε το προσωπικό κατά 2.000 άτομα, δεν βοήθησε σημαντικά στη μείωση των λειτουργικών εξόδων.
Αποστάσεις υπουργών για τα ΕΛΤΑ και τα καταστήματα που κλείνουν
Με φόντο την κόντρα Πιερρακάκη και Χατζηδάκη, για την οποία έγραψε νωρίτερα η στήλη BIG MOUTH του powergame.gr, τόσο ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης όσο και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επιχειρούν να επιρρίψουν ευθύνες στο Υπερταμείο και στη διοίκηση των ΕΛΤΑ για τον τρόπο που χειρίστηκαν επικοινωνιακά το θέμα. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι επικοινωνιακά ήταν άστοχος ο τρόπος που η διοίκηση των ΕΛΤΑ χειρίστηκε αυτό το θέμα, δημιουργώντας μια ανησυχία σε τοπικές κοινωνίες» δήλωσε στους πολιτικούς συντάκτες ο Παύλος Μαρινάκης. Για την ανάγκη να «εξηγήσουμε στην κοινωνία» γιατί μπαίνει λουκέτο σε καταστήματα ΕΛΤΑ έκανε λόγο ο Κωστής Χατζηδάκης. Από τη μεριά του ο Τάκης Θεοδωρικάκος επέλεξε να τηρήσει αποστάσεις. Συγκεκριμένα, ερωτηθείς για το θέμα των ΕΛΤΑ, ο υπουργός Ανάπτυξης απάντησε συγκεκριμένα: «Κάθε μεταρρύθμιση και κάθε αλλαγή που γίνεται, θα πρέπει να έχει συζητηθεί με την κοινωνία και να έχουν δοθεί όλα τα δεδομένα στους πολίτες, ώστε να είναι σαφές ότι είναι θετικό για όλους».
Και συνέχισε, υπογραμμίζοντας: «Η αποτελεσματικότητα είναι μεγαλύτερη και πιο ισχυρή, όταν προχωρά με πλειοψηφικό τρόπο. Οι αλλαγές πρέπει να γίνονται μαζί με την κοινωνία, ώστε οι πολίτες να νιώθουν ότι κάνουμε κάτι θετικό. Αυτή ήταν η πολιτική μας πάντα ως ΝΔ».
Λάθη στην επικοινωνιακή διαχείριση
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, απαντώντας σε ερωτήσεις για το κλείσιμο καταστημάτων των ΕΛΤΑ, παραδέχτηκε ότι ο επικοινωνιακός χειρισμός του ζητήματος ήταν λανθασμένος, καθώς δεν προηγήθηκε επαρκής διάλογος και ενημέρωση προς τις τοπικές κοινωνίες και τους βουλευτές, γεγονός που δημιούργησε ανησυχία. Ωστόσο, εκτίμησε πως οι αντιδράσεις θα ήταν μικρότερες εάν είχαν εξηγηθεί εξαρχής τα πραγματικά δεδομένα. Ο κ. Μαρινάκης επεσήμανε δύο βασικά στοιχεία:
- Από το 2013 έχει υπάρξει πλήρης απελευθέρωση της ταχυδρομικής αγοράς, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη χρηματοδότηση των ΕΛΤΑ από το κράτος.
- Από το 2018 τα ΕΛΤΑ υπάγονται στο Υπερταμείο, άρα δεν βρίσκονται υπό την άμεση εποπτεία της κυβέρνησης. Οι αποφάσεις για αναδιάρθρωση, όπως το κλείσιμο καταστημάτων, λαμβάνονται από τη διοίκηση του οργανισμού, ο οποίος λειτουργεί με ανεξαρτησία.
Παράλληλα, διαβεβαίωσε ότι κανένας πολίτης δεν θα μείνει χωρίς εξυπηρέτηση, καθώς ήδη το 92% των συντάξεων και το 90% των ταχυδρομικών αποστολών πραγματοποιούνται κατ’ οίκον. Η παραδοσιακή λειτουργία των καταστημάτων αντιστοιχεί μόλις στο 10% της δραστηριότητας, αλλά απορροφά το 50% των πόρων του οργανισμού. Επειδή κάθε κατάστημα κοστίζει περίπου 150.000 ευρώ ετησίως, η διατήρηση των 200 καταστημάτων που κλείνουν θα επιβάρυνε τα ΕΛΤΑ με περίπου 30 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υπογράμμισε ότι η μείωση των φυσικών καταστημάτων αποτελεί ευρωπαϊκή τάση, αναφέροντας παραδείγματα χωρών όπου έχουν καταργηθεί σχεδόν πλήρως. Η απόφαση των ΕΛΤΑ θα εφαρμοστεί σε δύο φάσεις, με ενημέρωση και διάλογο, ώστε να αποφευχθούν παρεξηγήσεις. Κλείνοντας, σημείωσε πως η μεταρρύθμιση είναι αναγκαία για τον εκσυγχρονισμό και τη βιωσιμότητα των ΕΛΤΑ, ζητώντας να στηριχθεί η προσπάθεια και να μην επαναληφθούν επικοινωνιακά λάθη.
Στο ίδιο μήκος κύματος οι δηλώσεις Χατζηδάκη
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, αναγνώρισε ότι η διοίκηση των ΕΛΤΑ έχει επιτελέσει σημαντικό έργο, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρξε σοβαρή επικοινωνιακή αστοχία. Όπως εξήγησε, παρότι στη σύσκεψη με τους συναρμόδιους υπουργούς είχε συμφωνηθεί να προηγηθεί ενημέρωση και εξήγηση προς το κοινό πριν από την υλοποίηση του σχεδίου εξυγίανσης, αυτό δεν συνέβη. Παρ’ όλα αυτά, τόνισε ότι το οικονομικό πρόβλημα των ΕΛΤΑ παραμένει υπαρκτό και αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, ο οργανισμός ενδέχεται σε λίγους μήνες να αδυνατεί να πληρώσει τους εργαζομένους του.
Ο κ. Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι τα ΕΛΤΑ αντιμετωπίζουν ζήτημα βιωσιμότητας, κάτι που αναγνωρίζει και το οικονομικό επιτελείο. Η ταχυδρομική αγορά, είπε, βρίσκεται σε πτωτική πορεία σε ολόκληρη την Ευρώπη, με τα φυσικά καταστήματα να μειώνονται δραματικά. Παρόμοιες εξελίξεις έχουν σημειωθεί σε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Δανία και η Σουηδία, ενώ στην Ελλάδα τα παραδοσιακά καταστήματα παράγουν μόλις το 10% των εσόδων των ΕΛΤΑ, απορροφώντας όμως το 50% των εξόδων τους.
Απαντώντας σε ερώτηση για κρατική στήριξη, εξήγησε ότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται από τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφού τα ΕΛΤΑ λειτουργούν σε καθεστώς ελεύθερης αγοράς από το 2008. Οι επιδοτήσεις επιτρέπονται μόνο για την «καθολική υπηρεσία», αλλά και εκεί η Ε.Ε. δεν έχει εγκρίνει τις σχετικές πληρωμές. Για να αποφευχθεί η κατάρρευση, προωθούνται περικοπές χωρίς να επηρεαστούν οι μόνιμοι υπάλληλοι, ενώ αλλάζει το λειτουργικό μοντέλο με ενίσχυση του ρόλου του ταχυδρόμου και ανάπτυξη πρακτορείων σε τοπικά καταστήματα. Τέλος, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι θα υπάρξει διάλογος με δήμους και φορείς, ώστε να γίνουν αναγκαίες διορθώσεις και να διασφαλιστεί το μέλλον των ΕΛΤΑ.
