Το χρονικό μιας προδιαγεγραμμένης επίθεσης στην κυβέρνηση για την εξωτερική της πολιτική διαδραματίστηκε χθες το βράδυ στο Πολεμικό Μουσείο, όπου κατά σειρά ο Κώστας Καραμανλής και ο Αντώνης Σαμαράς μίλησαν στην παρουσίαση του βιβλίου του δημοσιογράφου Σταύρου Λυγερού «Οι αθέατες όψεις του πολέμου στην Ουκρανία». Ήδη από τη συνεδρίαση της πολιτικής επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας τη Δευτέρα το απόγευμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ρίξει τροχιοδεικτικές βολές, τονίζοντας προς τα στελέχη του κόμματος ότι «δεν έχουμε ανάγκη κάθε τόσο από αυτόκλητους συμβουλάτορες, ιδίως στα εθνικά μας ζητήματα, πολύ περισσότερο όταν κάποιοι από αυτούς έχουν δοκιμαστεί σε αυτό το πεδίο χωρίς να έχουν πάρει κατ’ ανάγκη τον καλύτερο βαθμό», ενώ στη συνέχεια της ομιλίας του τόνισε πως «περιττεύουν οι υποδείξεις όσων ανησυχούν ξαφνικά από τον καναπέ τους» (για αλαζονεία έκανε λόγο χθες ο Αντώνης Σαμαράς αναφερόμενος σε αυτή την αποστροφή του πρωθυπουργού).
Και οι δύο πρώην πρωθυπουργοί κατέκριναν τη στάση της Δύσης (και ιδιαίτερα της Ελλάδας) έναντι της Ρωσίας την τελευταία τριετία και την υπερβολική στήριξη της Ουκρανίας – αν και μόνο ο Κ. Καραμανλής πήρε σαφείς και διακριτές αποστάσεις από την επιθετικότητα της Ρωσίας και την εισβολή που πραγματοποίησε στην Ουκρανία. Και οι δύο επίσης, απηχώντας ένα έντονο ευρωσκεπτικιστικό ρεύμα που παρουσιάζεται αυξημένο σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες, άσκησαν έντονη κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την στάση που τηρεί και την ενότητα και αποφασιστικότητα που δεν επιδεικνύει εν μέσω των πρόσφατων γεωπολιτικών εξελίξεων. Ιδίως δε στάθηκαν – και κατέκριναν αυστηρά – στην ενδεχόμενη συμμετοχή της Τουρκίας και της αμυντικής της βιομηχανίας στο SAFE, ένα πρόγραμμα χαμηλότοκων δανείων ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα διατεθούν μέχρι το τέλος του 2030, με στόχο την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η ομιλία του Κώστα Καραμανλή επικεντρώθηκε στον πόλεμο στην Ουκρανία, στην πολιτική της Ελλάδας και συνολικά της Ευρώπης στο ζήτημα αυτό και στα ελληνοτουρκικά, όπου απηύθυνε προειδοποίηση για τον κίνδυνο «να περιέλθει η χώρα σε μη αναστρέψιμη κατάσταση ομηρίας έναντι της Τουρκίας, με απλά λόγια τίποτα να μη μπορεί να γίνει στην περιοχή χωρίς την έγκρισή της, έστω και αν παραβιάζονται βάναυσα το Διεθνές Δίκαιο, οι Διεθνείς Συνθήκες, τα ισχυρά θεμελιωμένα δίκαια της Ελλάδας», λέγοντας ότι «αυτό πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία».
Αντίθετα, ο Αντώνης Σαμαράς ήταν πολύ πιο επιθετικός και καυστικός έναντι της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, επιχειρώντας να αποδομήσει το σύνολο ουσιαστικά της εξωτερικής πολιτικής της – και όχι μόνο.
Ζήτησε να απαιτήσει η Ελλάδα εξαίρεση της Τουρκίας από το SAFE, να εγκαταλείψει την πράσινη μετάβαση, να μην δημιουργήσει κέντρα υποδοχής παρανόμων μεταναστών, να θέσει «βέτο στην ευρωπαϊκή ένταξη των Σκοπίων» και αρκετά ακόμα, που παραπέμπουν ευθέως σε πολιτική πλατφόρμα ενός νέου κόμματος. Απέφυγε ωστόσο να τοποθετηθεί καθαρά πάνω στα σενάρια αυτά, κλείνοντας την ομιλία του με κάτι ανοιχτό σε κάθε ερμηνεία – και φυσικά σε αυτή που το βλέπει ως προάγγελο νέου κομματικού σχηματισμού. «Αυτή η χώρα δεν θα αφεθεί στη μοίρα της! Δεν θα παραιτηθεί από τα συμφέροντά της. Oύτε από τα δίκαιά της. Δεν θα γονατίσει. Δεν θα εγκαταλειφθεί. Ούτε τώρα, ούτε αύριο, ούτε ποτέ!», ανέφερε ο κ. Σαμαράς πριν κατέβει από το βήμα.
Από το Μέγαρο Μαξίμου και την Πειραιώς δεν έγινε κανένα σχόλιο πάνω στις δύο ομιλίες των πρώην προέδρων του κόμματος και πρώην πρωθυπουργών, αν και νωρίτερα στο πλαίσιο συνέντευξής του στο ΣΚΑΪ, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης είχε τοποθετηθεί ουσιαστικά σχετικά: «Στο πιο αβέβαιο περιβάλλον, στο πιο δύσκολο περιβάλλον, σε συγκυρίες που δεν μπορούσε κανείς, ούτε καν να περιγράψει, στο πιο «ευφάνταστο σενάριο επιστημονικής φαντασίας», η Ελλάδα παράγει και εξάγει σταθερότητα και ισχυροποιείται και αμυντικά και διπλωματικά».
