Την επιτάχυνση στην απονομή της δικαιοσύνης έχει θέσει ως κύριο στόχο η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης (Γιώργος Φλωρίδης και Ιωάννης Μπούγας) στις νέες διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας που παρουσιάστηκε σήμερα 25/6 και πρόκειται να εφαρμοστεί από τον Σεπτέμβριο.
Στόχος η έκδοση δικαστικών αποφάσεων σε 6-8 μήνες έναντι πολλών μηνών που είναι σήμερα. Σύμφωνα με τον νέο ΚΠΔ, η έκδοση δικαστικής απόφασης θα γίνεται υποχρεωτικά μέσα σε έξι μήνες από την κατάθεση οποιουδήποτε ένδικου μέσου με δυνατότητα παράτασης δύο μηνών σε περίπτωση πολυπλοκότητας νομικών ζητημάτων.
Παράλληλα, μέσα σε 4 μήνες θα εκδίδονται αποφάσεις εκούσιας δικαιοδοσίας, ενώ οι αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων θα εκδίδονται υποχρεωτικά μέσα σε έναν μήνα. Οι δε δικαστές θα αντιμετωπίζουν πειθαρχικές έρευνες σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών.
Ειδικότερα, ο κ. Φλωρίδης χαρακτήρισε τραγικό γεγονός το να εκδίδονται τελεσίδικες αποφάσεις από τα ελληνικά δικαστήρια σε 1.500 ημέρες. Τώρα με τις νέες διατάξεις θα εκδίδονται σε 630 ημέρες.
Η εφαρμογή των νέων διατάξεων του ΚΠολΔ θα ξεκινήσει με το νέο δικαστικό έτος (16 Σεπτεμβρίου 2025) και θα ισχύει για όσες αγωγές κ.λπ. θα κατατεθούν κατά το νέο δικαστικό έτος, ενώ οι εκκρεμείς υποθέσεις θα εκδικαστούν με τον ισχύοντα ΚΠολΔ.
Ως παράδειγμα αναφέρθηκε, ότι με τα σημερινά δεδομένα, στο Πρωτοδικείο Αθηνών, μια υπόθεση συζητείται μετά την πάροδο 3 ετών από την κατάθεση της αγωγής και η απόφαση εκδίδεται μετά από μήνες. Συνολικά, κατά μέσο όρο, στο Πρωτοδικείο Αθηνών απαιτούνται 3 έως 4 χρόνια για την έκδοση οριστικής απόφασης, «γεγονός που δεν συνάδει με την αξίωση των πολιτών για γρήγορη και αποτελεσματική Δικαιοσύνη», τόνισε ο κ. Φλωρίδης.
Με την εφαρμογή του νέου ΚΠολΔ η έκδοση οριστικών αποφάσεων θα γίνεται μέσα:
- Σε 6 μήνες οι αποφάσεις τακτικής διαδικασίας,
- Σε 4 μήνες οι αποφάσεις εκουσίας διαδικασίας και
- Σε ένα μήνα οι αποφάσεις ασφαλιστικών μέτρων.
Αξιοποίηση του χρόνου της «προδικασίας»
Με τις νέες διατάξεις επιχειρείται επίσης η αξιοποίηση του χρόνου της «προδικασίας», ο οποίος σήμερα παρέρχεται άπρακτος, χωρίς ουσιαστικές ενέργειες. Η ρύθμιση έχει ως στόχο τον περιορισμό και την ορθή αξιοποίηση του χρόνου της προδικασίας, είναι αυτή του νέου άρθρου 237 ΚΠολΔ.
Στο άρθρο 237 ΚΠολΔ θεσπίζεται για πρώτη φορά ο προέλεγχος της αγωγής από τον δικαστή, ο οποίος, εφόσον διαπιστώσει τυχόν ελλείψεις ή ελαττώματα στον φάκελο της υπόθεσης, εκδίδει διάταξη με την οποία κρίνει την αγωγή απαράδεκτη ή αόριστη και τάσσει στον διάδικο συγκεκριμένη προθεσμία, προκειμένου να τη διορθώσει ή να τη συμπληρώσει, εάν αυτό είναι δυνατό.
Ακόμη με το νέο ΚΠολΔ οι εφέσεις επί αποφάσεων που έχουν εκδοθεί κατατίθενται στο δικαστήριο που εξέδωσε την απόφαση. Δηλαδή, με το ισχύον δικονομικό πλαίσιο, όταν το Πρωτοδικείο εκδίδει μια απόφαση και ο διάδικος που χάνει την υπόθεση ασκεί έφεση και η έφεση αυτή κατατίθενται στο Πρωτοδικείο που εξέδωσε την εφεσιβαλλόμενη απόφαση.
Διαθήκες
Με άλλη τροποποίηση του ΚΠολΔ, οι διαθήκες και η κήρυξη διαθήκης ως κυρίας (καθώς και της έκδοσης των σχετικών πιστοποιητικών, που σήμερα καθυστερούν υπερβολικά λόγω της δικαστικής διαδικασίας), θα γίνεται πλέον από τους συμβολαιογράφους μέσα σε διάστημα μιας εβδομάδας δηλαδή, από 1 έως 7 ημέρες, ενώ σήμερα απαιτούνται τουλάχιστον 300 ημέρες, ενώ η σφράγιση και η αποσφράγιση μεταφέρονται ως αρμοδιότητες από τους συμβολαιογράφους στους δικαστικούς επιμελητές, ως πλέον αρμοδίους.
Πως θα λειτουργεί ο μηχανισμός της ψηφιακής δικογραφίας
Παράλληλα, μια από τις καινοτομίες του νέου ΚΠολΔ είναι η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας προκειμένου να λειτουργήσει ο μηχανισμός της ψηφιακής δικογραφίας. Η πλατφόρμα αυτή «στήνεται» ήδη σε συνεργασία του υπουργείου Δικαιοσύνης με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η εφαρμογή της ψηφιακής δικογραφίας θα ξεκινήσει μέσα στο 2025 και πρώτα θα συνδεθεί με τα Κτηματολογικά Γραφεία.
Με τη ψηφιακή δικογραφία, οι δικηγόροι από τα γραφεία τους πλέον θα καταθέτουν ηλεκτρονικά τις αγωγές και τα άλλα ένδικα μέσα, ενώ θα μπορούν να παρακολουθούν την πορεία της κάθε υπόθεσης τους αρχικά από την κατάθεση της αγωγής στο Πρωτοδικείο, μεταγενέστερα στο Εφετείο, μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης από τον ‘Αρειο Πάγο.
Στον φάκελο της ψηφιακής δικογραφίας θα παραμένουν μόνιμα αποθηκευμένες όλες οι δικαστικές αποφάσεις, όλα τα αποδεικτικά έγγραφα, όλες οι καταθέσεις μαρτύρων και κάθε άλλο στοιχείο που αφορά την υπόθεση.
Ακόμη, η ψηφιακή δικογραφία θα συμβάλει καθοριστικά για να αποφορτίσουν οι χιλιάδες υποθέσεις που εκκρεμούν για το νόμο Κατσέλη (νόμος 3869/2010) για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά με κόκκινα δάνεια που έχουν περάσει στους servicers (άλλως funds).
Μεταφορά δικαστηριακής ύλης
Στο πλαίσιο αποσυμφόρησης των δικαστών και των δικαστηρίων, η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης προχωράει σε νέα μεταφορά δικαστηριακής ύλης στους δικηγόρους και συμβολαιογράφους.
