Νέα δεδομένα στις συλλογικές συμβάσεις, με πολλαπλά κέρδη για τους εργαζόμενους ανά κλάδο, φέρνει η ιστορική συμφωνία που υπεγράφη νωρίτερα μεταξύ κυβέρνησης και εθνικών κοινωνικών εταίρων. Η επέκταση των συλλογικών συμβάσεων με την κατάργηση των δύο μνημονιακών μέτρων του 2012, μέσω ενός οδικού χάρτη, το περιεχόμενο του οποίου θα νομοθετηθεί στις αρχές του 2026, δημιουργεί ένα νέο πλαίσιο για εργαζόμενους και επιχειρήσεις.
Το περιεχόμενο της συμφωνίας, ανακοίνωσε το πρωί της Τετάρτης (26/11) η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, σε κοινή συνέντευξη με τους προέδρους της ΓΣΕΕ, του ΣΕΒ, της ΓΣΒΕΕ, των Εμπόρων, του ΣΕΤΕ και του ΣΒΕ. Τα σημαντικότερα μέρη της συμφωνίας στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι τα ακόλουθα:
- Κατάργηση του 2ου μνημονιακού μέτρου, που προέβλεπε τη μερική μετενέργεια σε περίπτωση μη συμφωνίας των μερών κατά τις διαπραγματεύσεις στους τρεις μήνες. Πλέον, επανέρχεται πλήρως η μετενέργεια, χωρίς μειώσεις μισθών, μέχρι τη σύναψη της νέας συλλογικής σύμβασης. Αυτό σημαίνει ότι επαναφέρεται το καθεστώς που ίσχυε πριν από το 2012, όταν και καταργήθηκε με παρέμβαση της τρόικας.
- Η υποχρεωτική επέκταση των κλαδικών και ομοιοεπαγγελματικών σε όλους του εργαζόμενους, βάσει ΚΑΔ και με δεδομένο αν η επιχείρηση είναι ενταγμένη στην κλαδική Ομοσπονδία. Το ποσοστό κάλυψης πέφτει από το 50% στο 40%.
- Η δυνατότητα που δίνεται στη ΓΣΕΕ, να συνάψει συλλογική σύμβαση επικουρικά, εφόσον προσκληθεί από μέλος, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης. Επίσης, προβλέπεται απλοποίηση των διαδικασιών για εγγραφή στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ), ώστε να ενισχυθεί η εγγραφή σε αυτά και κατά συνέπεια η δυνατότητα επέκτασης συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
- Eπιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών. Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του ΟΜΕΔ. Συγκεκριμένα, η Κοινωνική Συμφωνία προβλέπει μηχανισμό προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και τη Διαιτησία από τριμελή επιτροπή που θα συσταθεί στον ΟΜΕΔ. Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ για τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών, ενώ διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.
Η κοινωνική συμφωνία για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας © Υπουργείο Εργασίας
Το μήνυμα Κεραμέως για τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας
Η Νίκη Κεραμέως χαρακτήρισε ιστορική τη συμφωνία, σημειώνοντας ότι μία συλλογική σύμβαση οδηγεί σε καλύτερους μισθούς, ορίζει άδειες, επιδόματα και χτίζει ένα πλαίσιο συνεργασίας που δίνει σταθερότητα, ασφάλεια και ξεκάθαρους κανόνες. Τόνισε ακόμα ότι οι πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι θα καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις με πολύ σημαντικά οφέλη για εκείνους, αλλά και για τις επιχειρήσεις. Για τους εργαζόμενους, σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, αφού μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους εργασιακούς όρους».
Ωστόσο, παραμένει στα χέρια της κυβέρνησης ο προσδιορισμός του κατώτατου μισθού για τους 500.000 ανειδίκευτους εργαζόμενους, ο οποίος από το 2027 θα καθορίζεται μετά από διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους από τον υπουργό Εργασίας και οι αυξήσεις θα δίνονται από τον Ιανουάριο και όχι από τον Απρίλιο, όπως γίνεται μέχρι σήμερα.
Σημειώνεται ότι την κοινωνική συμφωνία για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας που υπεγράφη μεταξύ της κυβέρνησης και των εθνικών κοινωνικών εταίρων για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας παρουσίασαν σε συνέντευξη, Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, η υπουργός Νίκη Κεραμέως και οι εκπρόσωποι των εθνικών κοινωνικών εταίρων, Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ), Σπύρος Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ), Γιώργος Καββαθάς (ΓΣΕΒΕΕ), Σταύρος Καφούνης (ΕΣΕΕ), Γιάννης Παράσχης (ΣΕΤΕ) και Λουκία Σαράντη (ΣΒΕ).
Όλες οι αλλαγές που έρχονται
Η κοινωνική συμφωνία, όπως έγραψε νωρίτερα το powergame.gr, βασίζεται σε τρεις κύριους άξονες:
- Διευκόλυνση της επέκτασης των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας (ΣΣΕ)
Στόχος είναι να καλύπτονται από ΣΣΕ περισσότεροι εργαζόμενοι. Για τον σκοπό αυτό:
α) Το ποσοστό κάλυψης που απαιτείται για την επέκταση μιας ΣΣΕ μειώνεται από 50% σε 40%.
β) Εισάγεται ένας νέος τρόπος επέκτασης, όπου δεν χρειάζεται πια να εξετάζεται αυτό το 40%, εφόσον τη σύμβαση συνυπογράφουν οι εθνικοί κοινωνικοί εταίροι.
γ) Η ΓΣΕΕ αποκτά τη δυνατότητα να υπογράφει ή να συνυπογράφει κλαδικές ΣΣΕ όταν καλείται από μέλος της, ώστε να μπορεί να αξιοποιηθεί η νέα διαδικασία επέκτασης.
Επιπλέον, απλοποιούνται οι διαδικασίες εγγραφής στα μητρώα των οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ), ενισχύοντας έτσι τη συμμετοχή και τη δυνατότητα εφαρμογής περισσότερων ΣΣΕ.
- Πλήρης προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη μιας ΣΣΕ. Με αυτόν τον άξονα εξασφαλίζεται σταθερότητα και ασφάλεια στο εργασιακό περιβάλλον, καθώς τα δικαιώματα των εργαζομένων συνεχίζουν να ισχύουν μέχρι να υπογραφεί νέα συλλογική ή ατομική σύμβαση. Αναλυτικότερα:
- Όλοι οι όροι μιας ΣΣΕ ισχύουν και μετά τη λήξη της.
- Αρχικά παρατείνεται η ισχύς της για τρεις μήνες.
- Μετά το πέρας του τριμήνου, εξακολουθούν να εφαρμόζονται όλοι οι όροι της μέχρι να συναφθεί νέα σύμβαση.
- Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση της «μερικής μετενέργειας» (που ίσχυε από το 2012) και επανέρχεται το προηγούμενο καθεστώς της πλήρους μετενέργειας.
- Οι εργαζόμενοι, που προσλαμβάνονται μέσα στο τρίμηνο παράτασης, καλύπτονται κι αυτοί από τη ΣΣΕ.
- Ταχύτερη επίλυση διαφορών μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών
Εισάγονται πιο αποτελεσματικές και γρήγορες διαδικασίες στον ΟΜΕΔ για την αντιμετώπιση συγκρούσεων. Προβλέπεται μια τριμελής επιτροπή στον ΟΜΕΔ για τον προέλεγχο των προϋποθέσεων μονομερούς προσφυγής σε μεσολάβηση και διαιτησία. Επιπλέον, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του ΟΜΕΔ ώστε οι διαδικασίες να ολοκληρώνονται ταχύτερα, ενώ παραμένει η δυνατότητα να προσβληθεί η διαιτητική απόφαση στα δικαστήρια.
Σημειώνεται, τέλος, ότι το σχέδιο δράσης για την ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας θα δημοσιευτεί μέσα στον Δεκέμβριο, ενώ η κοινωνική συμφωνία αναμένεται να θεσμοθετηθεί στις αρχές του 2026.
