Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη (AI) εξελίσσεται, εμφανίζεται μια νέα μορφή ψηφιακής εργασίας, η Agentic AI, που επεκτείνει την έννοια του εργατικού δυναμικού πέρα από τον άνθρωπο, εισάγοντας περισσότερους αυτοματισμούς και «ανθρώπινη» πρωτοβουλία. Αυτό που ήταν πρώτα κυρίαρχο πλεονέκτημα του ανθρώπου στον εργασιακό χώρο τώρα γίνεται κτήμα των βοηθών ΑΙ ή «πρακτόρων ΑΙ» – (AI Agents). Oι «πράκτορες» αυτοί δεν είναι πλέον απλοί βοηθοί αλλά ψηφιακοί συνεργάτες, δηλαδή μια νέα κατηγορία εργασιακών ταλέντων.
Σύμφωνα με τον CEO της Salesforce, Marc Benioff, η αγορά για ψηφιακή εργασία μπορεί σύντομα να φτάσει σε ύψος τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Αυτή η αλλαγή απαιτεί μια νέα οπτική: οι HR και οι υπεύθυνοι προμηθειών πρέπει να δημιουργήσουν στρατηγικές, καθώς και πρακτικά εγχειρίδια για την ενσωμάτωση των AI βοηθών στην υβριδική εργασία. Οι επιχειρήσεις και οργανισμοί που το κατανοήσουν -και δράσουν έγκαιρα- θα κερδίσουν σε αποδοτικότητα, ευελιξία και πολύτιμες συνεργασίες.
Ήδη, εταιρείες όπως η Deloitte εφαρμόζουν AI σε όλες σχεδόν τις διαδικασίες τους, π.χ. μέσω AI που βελτιστοποιεί την εμπειρία πελατών. Ομοίως, εταιρείες στελέχωσης, όπως η rPotential (spin-off της Adecco), επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο τους ως παρόχων τόσο ανθρώπινου όσο και ψηφιακού ταλέντου.
Πώς η ΑΙ αλλάζει το HR στις επιχειρήσεις
Οι επτά κρίσιμες προτεινόμενες δράσεις για επιτυχία προς ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό τμήμα ΗR όσον αφορά την ΑΙ:
- Χαρτογράφηση εργασιών και αποτελεσμάτων: Ανάλυση κάθε εργασιακού ρόλου σε επιμέρους εργασίες και αποτελέσματα, για να αποφασιστεί ποιες μπορεί να αναλάβει καλύτερα η AI και ποιες απαιτούν ανθρώπινη κρίση – ή υβριδική προσέγγιση. Η προσέγγιση πλέον δεν είναι απλώς «αγορά εργασίας», αλλά αγορά συγκεκριμένων αποτελεσμάτων που προκύπτουν από συνδυασμό ανθρώπων και AI.
- Αξιολόγηση δυνατοτήτων AI: Καταγραφή και κατηγοριοποίηση των AI μοντέλων που ταιριάζουν σε συγκεκριμένες εργασίες (π.χ. μοντέλα γλώσσας για δημιουργία κειμένου, οπτική αναγνώριση για ποιοτικό έλεγχο). Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγεται η υπερβολική δαπάνη σε AI που δεν εξυπηρετεί τις ανάγκες.
- Ενσωμάτωση υβριδικών ομάδων: Καθορισμός σαφών ορίων και πρωτοκόλλων για το ποιες εργασίες αναλαμβάνει η AI, ποιες οι άνθρωποι, και πώς γίνεται η «παραλαβή» εργασιών. Π.χ. αν ένας AI εκπρόσωπος εξυπηρέτησης πελατών δεν μπορεί να λύσει ένα πολύπλοκο ζήτημα, πρέπει να το μεταβιβάζει σε άνθρωπο. Θα πρέπει δηλαδή να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ώστε να μην υπάρχουν κρίσιμες καθυστερήσεις και «κολλήματα».
- Ανασχεδιασμός επιχειρηματικού και εργασιακού μοντέλου.Προβλέπεται συνδυασμός μοντέλων όπως: εσωτερική ανάπτυξη ψηφιακού εργατικού δυναμικού, «ενοικίαση» AI από τρίτους, ή εξωτερική ανάθεση λειτουργιών σε τρίτους που χρησιμοποιούν AI και ανθρώπους. Η διαχείριση αυτών απαιτεί νέα KPI (Key Performance Indicators) και κόστος που λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες της ψηφιακής εργασίας.
- Καθορισμός νομικών και ηθικών κανόνων. Συνεργασία με το Νομικό τμήμα και το τμήμα Ηθικής για δημιουργία πολιτικών που αντιμετωπίζουν θέματα όπως: προκαταλήψεις, ευθύνη, διαχείριση δεδομένων και προστασία προσωπικών πληροφοριών. Οι διεθνείς κανονισμοί διαφέρουν και η προσαρμογή θα είναι κρίσιμη για την αποφυγή κρίσεων και προστίμων.
- Συνεχής μέτρηση και βελτίωση της αξίας. Παρακολούθηση απόδοσης, επανεκπαίδευση των AI βοηθών και αναπροσαρμογή της στρατηγικής ώστε να μεγιστοποιείται η αποτελεσματικότητα. Η AI μαθαίνει και βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου, άρα απαιτείται ενεργή διαχείριση, όχι «ρυθμίζω και ξεχνώ».
- Διατήρηση της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης. Η AI απελευθερώνει τους ανθρώπους από ρουτίνα, δίνοντας έμφαση σε εργασίες που απαιτούν δημιουργικότητα, κρίση και συναισθηματική νοημοσύνη. Η εκπαίδευση των εργαζομένων πρέπει να εστιάζει σε αυτές τις δεξιότητες, ώστε να μεγιστοποιείται η συνεργασία ανθρώπου-μηχανής.
Προετοιμασία για ριζικές αλλαγές
Οι οργανισμοί πρέπει να προβληματιστούν για κρίσιμα ζητήματα: Ποιος έχει την ιδιοκτησία όταν η AI εκπαιδεύεται με δεδομένα της εταιρείας; Χρειάζονται νέα νομικά πλαίσια για την ευθύνη της AI; Πώς διασφαλίζονται η δικαιοσύνη και η διαφάνεια; Πότε προτιμάται ο άνθρωπος και πότε η μηχανή, ειδικά όταν εμπλέκονται θέματα ηθικής και η εταιρική φήμη; Τελικά, πώς θα αλλάξει ο ορισμός της εργασίας όταν η AI γίνει κανονικό μέλος των ομάδων μέσα στη δομή της επιχείρησης;
Δεν χρειάζεται να απαντηθούν όλα αυτά άμεσα, κοινώς δεν απαιτείται να λυθούν τα παραπάνω ζητήματα μονομιάς, αλλά δεν παύουν να είναι στρατηγικά θέματα που θα καθορίσουν το μέλλον της εργασίας -και της κάθε επιχείρησης. Όσες εταιρείες και οργανισμοί κινηθούν πρώτοι, θα διαμορφώσουν τον τρόπο που θα λειτουργεί η εργασία στο μέλλον και ποιος θα έχει τον έλεγχο της αξίας (και υπεραξίας) που δημιουργείται.
Η AI μπορεί να εκτελεί γρήγορα πολλές εργασίες, όμως η επιχείρηση συνεχίζει να βασίζεται στην ανθρώπινη ευφυΐα, ενσυναίσθηση και δημιουργικότητα. Επενδύοντας σε αυτήν τη σύνδεση AI και ανθρώπου, η επιχείρηση διασφαλίζει βιώσιμη ανάπτυξη και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
