Η τριετία που διανύουμε επανέφερε με πολύ έντονο τρόπο το πρόβλημα της ορθολογικής διαχείρισης του υδατικού πόρου στο προσκήνιο. Ένα πρόβλημα που η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία πολλά χρόνια το είχαμε απωθήσει στις τελευταίες θέσεις των προτεραιοτήτων μας. Κι αυτό επειδή έχουν αλλάξει οι συνθήκες, τόσο της διαθεσιμότητας νερού, όσο και της ζήτησης, εξαιτίας σειράς παραγόντων:
- Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι πλέον αντιληπτές από όλους. Δεν είναι μόνο η μείωση των βροχοπτώσεων και χιονοπτώσεων που μας προβληματίζει, αλλά και ότι όταν έχουμε βροχές, αυτές είναι έντονες και ραγδαίες.
- Ο τουρισμός οδηγεί σε μία πολύ μεγάλη αύξηση της ζήτησης, κυρίως εποχιακή και εστιαζόμενη στις περιοχές της χώρας που κατά τεκμήριο είναι οι πλέον άνυδρες.
- Η συνεχιζόμενη επέκταση των δύο μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας, πληθυσμιακή και χωρική, οδηγεί σε αυξημένη ζήτηση.
- Αν κανείς αναλογιστεί ότι περισσότερο από το 80% της συνολικής κατανάλωσης νερού στην Ελλάδα αφορά την άρδευση και όχι την ύδρευση, δυστυχώς εξακολουθούμε να έχουμε καλλιέργειες που είναι υδροβόρες και μη αποτελεσματικούς τρόπους άρδευσης.
- Και βέβαια, κάτι που συχνά παραβλέπεται, συνειδητοποιήσαμε ότι η ύδρευση και η άρδευση είναι ενεργοβόρες διεργασίες, κάτι που αντανακλάται τόσο στο οικονομικό κόστος τους, όσο και στο περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Είναι σαφές, πιστεύω, ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να πορευόμαστε με τον τρόπο που το κάναμε έως σήμερα. Απαιτούνται ουσιαστικές και στοχευμένες παρεμβάσεις. Εστιάζοντας στο επιχειρησιακό επίπεδο, αυτές βασίζονται στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες για την αποτελεσματικότερη διαχείριση του νερού, τόσο στην ύδρευση, όσο και στην άρδευση.
Ειδικότερα ως προς την ύδρευση, είναι επιτακτική η ανάγκη εκσυγχρονισμού των αστικών δικτύων και του τρόπου λειτουργίας τους.
Στην ΕΥΑΘ Α.Ε.,έχοντας την ευθύνη υδροδότησης πλέον των 1.000.000 κατοίκων του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης, εργαζόμαστε μεθοδικά στην κατεύθυνση αυτήν, υλοποιώντας ένα σημαντικό επενδυτικό πρόγραμμα. Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην ενίσχυση τόσο της ανθεκτικότητας, όσο και της αποδοτικότητας των βασικών λειτουργιών των επιχειρήσεων ύδρευσης.
Η χρήση έξυπνων μετρητών, η εγκατάσταση των οποίων θα ξεκινήσει έως τα τέλη του έτους, θα παρέχει πολύτιμες πληροφορίες, με υψηλή χωρική και χρονική ανάλυση, για τη συμπεριφορά των καταναλωτών, διευκολύνοντας την ανάλυση προτύπων ζήτησης και τη διαχείριση της κατανάλωσης νερού. Θα παρέχει επίσης περαιτέρω δυνατότητες εξοικονόμησης νερού και ενέργειας, επιτρέποντας τη μείωση των διαρροών, αλλά και της υδατοκλοπής, καθώς και τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας του δικτύου διανομής νερού, αλλά και των λειτουργιών αποχέτευσης μέσω αυτόματων συστημάτων ελέγχου με τη χρήση προγνωστικών μοντέλων ελέγχου.
Με ανάλογο τρόπο, η λειτουργία του δικτύου αποχέτευσης μπορεί να βελτιωθεί σημαντικά. Εφαρμόζουμε ήδη εδώ και έναν και πλέον χρόνο ένα μοντέλο πρόβλεψης των υπερχειλίσεων στο παντορροϊκό σύστημα αποχέτευσης στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, μειώνοντας τις υπερχειλίσεις σε περίπτωση ισχυρών βροχοπτώσεων κατά έως και 90%, και έχοντας πλέον τη δυνατότητα να εφαρμόσουμε προγνωστικές στρατηγικές συντήρησης, που οδηγούν σε μείωση των εμφράξεων, αλλά μείωση του κόστους συντήρησης, καθώς και των συνεπειών στη λειτουργία της πόλης. Το μοντέλο βασίζεται στην αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης, που αξιοποιεί αισθητήρες υψηλής ακρίβειας και ραντάρ καιρού.
Σε ό,τι αφορά τις κεντρικές μας υποδομές, στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού συνεχίζουμε να επενδύουμε στην αυτοματοποίηση της διαχείρισής τους μέσω της τεχνολογίας. Παράλληλα, η παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο των βασικών ιδιοτήτων του νερού διασφαλίζει την άριστη ποιότητά του, για τα οποία πρόσφατα βραβευτήκαμε και από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία των Εθνικών Οργανισμών Ύδρευσης (EurΕau).
Με αντίστοιχη προσέγγιση, οι εγκαταστάσεις μας για την επεξεργασία των λυμάτων (πιο γνωστές ως βιολογικοί καθαρισμοί) αναβαθμίζονται, ώστε να συνδυάζονται η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και η χρήση προηγμένων μεθόδων επεξεργασίας. Αυτό όχι μόνο θα βελτιώσει τη λειτουργικότητα, αλλά επιτρέπει και τη βελτίωση της ποιότητας του επεξεργασμένου νερού που εξέρχεται από την εγκατάσταση, ώστε να μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί σε πολλές εφαρμογές.
Συνοψίζοντας, μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις στα συστήματα αυτοματοποίησης και ελέγχου, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), η προχωρημένη ανάλυση των μεγάλων δεδομένων (BigDataAnalysis) και οι πολύ σύγχρονες τεχνικές διαχείρισης τόσο του νερού, όσο και των λυμάτων, αποτελούν τους πυλώνες στους οποίους θα βασίζεται όλο και περισσότερο η λειτουργία των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης.
Όλα αυτά, βέβαια, δεν μας απαλλάσσουν από την ευθύνη της στοχευμένης ενημέρωσης, ώστε να καλλιεργηθεί η νοοτροπία σε όλους μας ως καταναλωτές ότι το νερό είναι ένας πολύτιμος φυσικός πόρος.
