Οι νεοφυείς ή startups αναλαμβάνουν μεγαλύτερο ρόλο στην άμυνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, σε μια συγκυρία που αλλάζουν οι γεωπολιτικές προτεραιότητες των κυβερνήσεων και το ενδιαφέρον των καινοτόμων κεφαλαίων (VC, Venture Capital) είναι ζωηρό. Η ΕΕ και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις επείγονται να ενισχύσουν και να αναβαθμίσουν τα αμυντικά τους συστήματα, προκειμένου να περιορίσουν την εξάρτηση από τις ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι δεν προτίθενται οι ΗΠΑ να είναι εγγυήτριες της ευρωπαϊκής ασφάλειας απέναντι σε μια επίθεση από τη Ρωσία, εάν τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες τους. Οι επενδύσεις στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας γνωρίζουν μεγάλη άνθηση. Ενώ ιστορικά η Ευρώπη υστερούσε έναντι των ΗΠΑ όσον αφορά τις επενδύσεις στον αμυντικό τομέα, τώρα καλύπτει τη διαφορά -εν μέρει λόγω της σημαντικής αύξησης της δημόσιας χρηματοδότησης που έχει ανακοινωθεί από τη Διάσκεψη Άμυνας του Μονάχου- από τον Φεβρουάριο του 2025 και έπειτα. Σε εκείνη τη Διάσκεψη, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι ντι Βανς, είχε δώσει μια ανησυχητική ομιλία ενώπιον Ευρωπαίων αξιωματούχων, επιβεβαιώνοντας φόβους για πόλωση στους κόλπους της Βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Αν και το κλίμα δείχνει να έχει εξομαλυνθεί έκτοτε μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, η ΕΕ έχει ανακοινώσει μια σειρά αμυντικών προγραμμάτων (SAFE, EUDIS και EDF) με προβλεπόμενα κεφάλαια 800 δισ. ευρώ, ενώ οι κυβερνήσεις έχουν τονώσει τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους σε ανεπανάληπτα επίπεδα στη μεταπολεμική περίοδο. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η τεχνολογία στην άμυνα έχει εξελιχθεί σε έναν από τους δημοφιλέστερους κλάδους στην Ευρώπη. Πέρυσι οι επενδύσεις έφτασαν τα 5,2 δισ. δολάρια στην Ευρώπη, με αύξηση 30% εντός διετίας. Οι επενδύσεις VC στον τομέα αντιπροσωπεύουν το 10% των συνολικών τοποθετήσεων από καινοτόμα κεφάλαια. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025 τα VCs διοχέτευσαν ακόμη 946,3 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με την ενημερωτική ιστοσελίδα BeBeez International. Πρόκειται για άνοδο 26% σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Μεγάλη άνοδος -της τάξεως του 54%- σημειώθηκε στον αριθμό των συμφωνιών για τη χρηματοδότηση των νεοφυών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ευρωπαϊκή άμυνα.
Κάποιες από τις startups που έχουν ήδη ξεχωρίσει είναι η γερμανική Helsing, η βρετανική Stanhope AI, η γαλλική Command AI και η αυστριακή Blackskarh.ai, σύμφωνα με τον ανεξάρτητο αναλυτή Αλμπέρτο Αρούχα. Οι εταιρείες αυτές επικεντρώνονται στην παροχή υπηρεσιών, όπως είναι η ανάλυση δεδομένων από αισθητήρες σε πραγματικό χρόνο, η παροχή συστημάτων που δίνουν έναν βαθμό αυτονομίας σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να ενεργήσουν με συλλογισμό ή λογισμικών συστημάτων για τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Παραδείγματος χάριν, η Blackshark.ai ειδικεύεται στην παροχή ανίχνευσης αλλαγών με υψηλή ταχύτητα και χαμηλό υπολογιστικό κόστος σε διάφορες μορφές οπτικοποιήσιμων δεδομένων, όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα της. Η Blackshark.ai είναι ενσωματωμένη στις προσομοιώσεις JADC2 της Lockheed Martin.
Οι συνθήκες είναι, επίσης, ευνοϊκές για τις αμυντικές startups και στις ΗΠΑ. Στο «μεγάλο, όμορφο νομοσχέδιο» που κατάφεραν να περάσουν οι Ρεπουμπλικανοί από το Κογκρέσο έναν μήνα πριν προβλέπονται δαπάνες 300 δισ. δολαρίων για τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων, των αμυντικών υποδομών και της εσωτερικής ασφάλειας. Βασικός στόχος της κυβέρνησης του Τραμπ είναι να καταπολεμηθεί η παράνομη μετανάστευση, ενώ το Πεντάγωνο είναι όλο και πιο πολύ προβληματισμένο για την ασφάλεια στον Ειρηνικό, καθώς η Κίνα έχει κτίσει μια μετρήσιμη στρατιωτική δύναμη και έχει ενισχύσει τις ασκήσεις των ενόπλων δυνάμεων της στο Στενό της Ταϊβάν. Όπως επισημαίνουν πηγές των Financial Times, η Anduril είναι μία από τις εταιρείες που αναμένεται να επωφεληθούν από τη νέα πολιτική του Τραμπ, καθώς είναι η μοναδική εταιρεία που παρέχει αυτόνομους πύργους παρακολούθησης για την ασφάλεια των συνόρων.
Συνιδρυτής της Anduril είναι ο Πάλμερ Λάκεϊ και ένας από τους χρηματοδότες της είναι ο Πίτερ Τίελ, δυο δισεκατομμυριούχοι που ανήκουν στον κύκλο των υποστηρικτών του Αμερικανού πρόεδρου. «Με τη σημερινή ηγεσία στο Πεντάγωνο, υπάρχει μεγάλη προθυμία για τη στήριξη της αμυντικής τεχνολογίας και τη συνεργασία με εταιρείες που δεν είναι οι καθιερωμένοι παίκτες στον αμυντικό κλάδο», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα ο Κρίστιαν Γκάρετ, συνέταιρος στην 137 Ventures, η οποία έχει επενδύσει στην Anduril και τη Space X του Έλον Μασκ. Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνονται 165 δισ. δολάρια για την εσωτερική ασφάλεια και 150 δισ. δολάρια για την ανάπτυξη νέων συστημάτων για μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ναυτική τεχνολογία και τον εκσυγχρονισμό των υποδομών πυρηνικής αποτροπής. Μια ακόμη τεράστια ευκαιρία που ανοίγεται για τις startups στον τομέα της άμυνας είναι το πρόγραμμα Golden Dome, το οποίο αφορά τη δημιουργία ενός νέου αντιπυραυλικού συστήματος στις ΗΠΑ, με προηγμένα συστήματα αισθητήρων και εφαρμογές Τεχνητής Νοημοσύνης. Ήδη, σύμφωνα με έκθεση της επενδυτικής εταιρείας Seraphim Space, πάνω από τρία δισ. δολάρια επενδύθηκαν σε νεοφυείς εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο διάστημα το τρίμηνο που έληξε τέλη Ιουνίου, έναντι των δύο δισ. μόλις το προηγούμενο τρίμηνο. Οι τάσεις αναμένεται να είναι ανοδικές, καθώς όλο και πιο πολλές startups θα στοχεύσουν σε συμβάσεις με το ομοσπονδιακό κράτος και τα VCs θα αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες στην άμυνα.
