Η έκρηξη της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν αλλάζει μόνο τη δομή της παγκόσμιας τεχνολογίας, αλλά δημιουργεί και μια νέα γενιά δισεκατομμυριούχων. Όπως γράφει το Bloomberg, από τα λογισμικά και τα συστήματα συνδεσιμότητας έως τις υποδομές, την ενέργεια και το real estate, το νέο «Ελ Ντοράντο» της εποχής μας δεν βρίσκεται στους ίδιους τους αλγόριθμους, αλλά στα θεμέλια που τους επιτρέπουν να λειτουργήσουν: στα data centers, στην ηλεκτροδότηση, στα δίκτυα, στις GPU και στα εξειδικευμένα chips.
Η ιλιγγιώδης επέκταση του κλάδου έχει εκτοξεύσει σε νέα επίπεδα πλούτου δεκάδες στελέχη και ιδρυτές εταιρειών που μέχρι πρόσφατα ελάχιστοι γνώριζαν. Το Bloomberg Billionaires Index υπολόγισε τις περιουσίες 16 επιχειρηματιών και επενδυτών σε οκτώ εταιρείες που πρωταγωνιστούν στο νέο οικοσύστημα των data centers τεχνητής νοημοσύνης — έναν χώρο όπου κυριαρχούν σχεδόν αποκλειστικά άντρες.
Ποιες είναι οι εταιρείες που χαράζουν τον δρόμο;
CoreWeave: Από αποτυχημένη crypto miner σε γίγαντα των AI data centers
Η CoreWeave, με έδρα το Νιου Τζέρσεϊ, ξεκίνησε με τον πιο ανορθόδοξο τρόπο. Οι Μάικ Ίντρατορ (καθαρή αξία: 5 δισ. δολάρια), Μπράιαν Βεντούρο (3,2 δισ. δολάρια) και Μπράνιν ΜακΜπι (2,2 δισ. δολάρια) παραιτήθηκαν από την εταιρεία Natsource Asset Management το 2017 για να δημιουργήσουν μια μικρή μονάδα εξόρυξης κρυπτονομισμάτων. Τα πρώτα μηχανήματα αγοράστηκαν από το Amazon και αποθηκεύονταν στο γκαράζ του παππού του Βεντούρο. Κάποτε πίστεψαν πως είχαν βάλει φωτιά στο κτίριο των γραφείων τους στο Μανχάταν από την υπερθέρμανση των mining rigs.
Όταν το crypto μοντέλο κατέρρευσε, τους έμειναν μόνο οι… GPU. Αυτές όμως αποδείχθηκαν χρυσορυχείο όταν έγινε το μεγάλο «μπαμ» στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Η CoreWeave έκανε στροφή, εξασφάλισε επενδύσεις από την Coatue και την Nvidia και μέχρι το 2023 είχε γίνει unicorn.
Φέτος μπήκε στο Nasdaq με αποτίμηση 23 δισ. δολ., τη μεγαλύτερη τεχνολογική IPO στις ΗΠΑ εδώ και δύο χρόνια. Σήμερα λειτουργεί πάνω από 33 data centers σε ΗΠΑ και Ευρώπη.
Η μετοχή έχει αυξηθεί σχεδόν 90%, εκτοξεύοντας τις περιουσίες των τριών συνιδρυτών, καθώς και του πρώην αφεντικού τους, Τζακ Κόγκεν (1,8 δισ. δολάρια), που είχε επενδύσει νωρίς. Μόνο μέσα σε λίγους μήνες, insiders έχουν πουλήσει πάνω από 1 δισ. δολάρια σε μετοχές.
QTS: Η πρώιμη πίστη που οδήγησε σε αυτοκρατορία
Ο Τσαντ Γουίλιαμς (καθαρή αξία: 3 δισ. δολάρια), που ξεκίνησε από την οικογενειακή επιχείρηση ανακύκλωσης αυτοκινήτων, αντιλήφθηκε νωρίς τη δυναμική των data centers. Από το 2003 έκανε αγορές εγκαταλελειμμένων κτιρίων που φιλοξενούσαν data centers, επεκτείνοντας σταθερά την QTS.
Το 2021, η Blackstone αγόρασε την εταιρεία έναντι 10 δισ. δολαρίων, διατηρώντας τον Γουίλιαμς στη θέση του CEO. Οι εντάσεις όμως μεγάλωσαν και το 2025 η Blackstone αγόρασε το ποσοστό του, με τον Γουίλιαμς να αποχωρεί με 3 δισ. δολάρια.
Πλέον ιδρύει νέα εταιρεία, την Quality Infratech Intelligence, με επίκεντρο τις ενεργειακές ανάγκες των data centers.
Nebius: Από αποδέκτης κυρώσεων σε κολοσσό 19 δισ. δολαρίων
Ο Αρκάντι Βόλοζ (2,6 δισ. δολάρια), ιδρυτής της Yandex, είδε την αυτοκρατορία του να αποσταθεροποιείται μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Οι δυτικές κυρώσεις τον έθεσαν εκτός αγοράς και τον οδήγησαν σε δημόσια καταδίκη της ρωσικής επίθεσης.
Μετά την πώληση των ρωσικών δραστηριοτήτων της Yandex έναντι 5,2 δισ. δολαρίων, τα διεθνή assets επαναλανσαρίστηκαν ως Nebius Group, με επίκεντρο τα AI data centers. Σήμερα διαθέτει μονάδες σε Φινλανδία, Γαλλία, Ισλανδία και ΗΠΑ.
Τον Σεπτέμβριο, ανακοίνωσε συμφωνία με τη Microsoft αξίας έως 19,4 δισ. δολαρίων, εκτοξεύοντας τη μετοχή σχεδόν κατά 50% σε μία ημέρα.
Astera Labs: Η «νευρική σύνδεση» των data centers
Οι Τζιτέντρα Μοχάν (1,5 δισ. δολάρια) και Σαντζέι Γκαζέντρα ( 1,5 δισ. δολάρια), πρώην μηχανικοί της Texas Instruments, προέβλεψαν από νωρίς ότι το μέλλον της AI απαιτούσε εντελώς νέα συστήματα συνδεσιμότητας, έτσι το 2017 ίδρυσαν την Astera Labs στο γκαράζ του Γκαζέντρα.
Μετά από πέντε χρόνια, είχαν ήδη τρεις σειρές προϊόντων που αντιμετώπιζαν δύσκολα σημεία συμφόρησης των data centers. Η IPO του 2024 την αποτίμησε στα 24 δισ. δολάρια.
Εξειδικευμένα chips από την Groq
Ο Τζόναθαν Ρος (1,1 δισ. δολάρια) άρχισε να εργάζεται για την αρχιτεκτονική τσιπ υπολογιστών ως παράλληλο έργο το 2012, ενώ παράλληλα ανέπτυσσε συστήματα διαφήμισης στην Google. Είχε εξασφαλίσει τη δουλειά παρά το γεγονός ότι δεν είχε πτυχίο πανεπιστημίου, ούτε καν απολυτήριο λυκείου.
Ο Ρος ήταν μέλος μιας ομάδας που δημιούργησε τη μονάδα επεξεργασίας τενσόρων ή TPU — έναν εξειδικευμένο τύπο τσιπ που έχει σχεδιαστεί ειδικά για μηχανική μάθηση, σε αντίθεση με τις GPU που επικεντρώνονται στα γραφικά και κατασκευάζονται από την Nvidia και τους ανταγωνιστές της, οι οποίες αναπτύχθηκαν αρχικά για παιχνίδια.
Αφού επώασε την τεχνολογία εσωτερικά, ο Ross και μερικοί συνάδελφοι αποσχίστηκαν από την Google και ίδρυσαν την Groq το 2016. Την επόμενη χρονιά, η Groq εξασφάλισε μια αρχική επένδυση 10 εκατομμυρίων δολαρίων από το fund Social Capital του επιχειρηματικού κεφαλαίου Chamath Palihapitiya. Η Groq έγινε «μονόκερος» το 2021, όταν συγκέντρωσε 300 εκατομμύρια δολάρια σε έναν γύρο χρηματοδότησης με επικεφαλής την Tiger Global Management και την D1 Capital.
Τα ιδιόκτητα τσιπ της Groq είναι λιγότερο κατάλληλα για την εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης, αλλά υπερέχουν στη σχετικά λιγότερο απαιτητική σε πόρους διαδικασία εκτέλεσης αυτών των μοντέλων μόλις εκπαιδευτούν, ξεπερνώντας τους ανταγωνιστές σε τιμή και ταχύτητα.
Fermi: Data centers με πυρηνική ενέργεια
Η Fermi, συνιδρυθείσα από τον Τόμπι Νόιγκεμπάουερ (5,1 δισ. δολάρια), τον πρώην κυβερνήτη του Τέξας (και υπουργό Ενέργειας κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ) Ρικ Πέρι και τον γιο του Γκρίφιν Πέρι (1,4 δισ. δολάρια), υπόσχεται κάτι που μοιάζει περισσότερο με επιστημονική φαντασία: ένα γιγαντιαίο data center campus τροφοδοτούμενο από πυρηνικούς αντιδραστήρες.
Το έργο, ονόματι Project Matador, στην περιοχή Αμαρίγιο του Τέξας, θα χρειαστεί μέχρι το 2038 για να ολοκληρωθεί. Παρά την απουσία λειτουργικού data center, η μετοχή της Fermi εκτοξεύτηκε κατά 55% την ημέρα της IPO, λόγω των σχεδίων της για την αυτοδύναμη, πυρηνική εγκατάσταση.
Η Fermi ότι η εγκατάσταση των 5.236 στρεμμάτων (2.119 εκταρίων) στο Αμαρίγιο, την οποία αποκαλεί επίσης «Πανεπιστημιούπολη Προηγμένης Ενέργειας και Πληροφοριών του Προέδρου Ντόναλντ Τζ. Τραμπ», θα διαθέτει τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες Westinghouse, τους οποίους σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία το 2031. Εν τω μεταξύ, θα βασιστεί σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και φυσικό αέριο, σύμφωνα με την κατάθεση αίτησης καταχώρισης.
Όταν ολοκληρωθεί το έργο το 2038, η Fermi αναφέρει ότι σχεδιάζει να παραδώσει 11 γιγαβάτ ενέργειας που θα τροφοδοτούν 15 εκατομμύρια τετραγωνικά πόδια (1,4 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα) υπερκλιμακωτής υποδομής υπολογιστικής τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό ισοδυναμεί με κέντρα δεδομένων που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το μισό μέγεθος του Σέντραλ Παρκ, τα οποία τροφοδοτούνται από ενέργεια αξίας πέντε φραγμάτων Χούβερ.
Η ταχύτητα και η κλίμακα της προτεινόμενης ανάπτυξης είναι εντυπωσιακές, ειδικά για μια εταιρεία που είναι λιγότερο από ένα έτος. Και η ρητορική είναι επίσης εντυπωσιακή: η Fermi την αποκάλεσε «το Έργο Μανχάταν της γενιάς μας» σε πρόσφατη επιστολή προς τους μετόχους.
Snowflake: Το μεγαλύτερο software IPO όλων των εποχών
Οι Μπενουά Νταζβίλ (1,5 δισ. δολάρια) και Τιερί Κρουάν (1,9 δισ. δολάρια), Γάλλοι επιστήμονες δεδομένων και πρώην κορυφαία στελέχη της Oracle, ίδρυσαν το Snowflake το 2012, βλέποντας ότι το cloud θα κυριαρχούσε στη διαχείριση δεδομένων.
Οκτώ χρόνια αργότερα, η εταιρεία εισήχθη στο χρηματιστήριο στη μεγαλύτερη αρχική δημόσια προσφορά λογισμικού που έγινε ποτέ, με αποτίμηση άνω των 33 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Το εντυπωσιακό ντεμπούτο της έκανε τον διευθύνοντα σύμβουλό της, Φρανκ Σλουτμαν (3,1 δισ. δολάρια), δισεκατομμυριούχο μαζί με τους συνιδρυτές. Τα δικαιώματα προαίρεσης που λάμβανε ως μέρος ενός προηγούμενου πακέτου αποδοχών ανέρχονταν σε 108 εκατομμύρια δολάρια κάθε μήνα. Ο πρώην οικονομικός διευθυντής της Snowflake, Μάικλ Σκαρπέλι (1 δισ. δολάρια), έγινε επίσης δισεκατομμυριούχος. Σήμερα η Snowflake αξίζει περίπου 85 δισ. δολάρια, με τα έσοδά της να έχουν αυξηθεί πάνω από 13 φορές.
Cipher Mining: Από το Bitcoin στα AI data centers με την υποστήριξη της Google
Ο Βαλ Βαβίλοφ (1 δισ. δολάρια)ήταν μόλις δώδεκα ετών όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση, βυθίζοντας τη λετονική οικογένειά του σε μια περίοδο χάους και αβεβαιότητας. «Θυμάμαι πώς η οικογένειά μου, όπως και οι οικογένειες των φίλων μας, έχασαν κυριολεκτικά τα πάντα μέσα σε μία νύχτα, όλες τις οικονομίες τους, τις συντάξεις τους, ακόμη και τα όνειρά τους», δήλωσε πέρυσι στη Σύνοδο Κορυφής των Παγκόσμιων Κυβερνήσεων.
Αυτή η τραυματική εμπειρία στάθηκε καθοριστική, καλλιεργώντας από νωρίς το ενδιαφέρον του για τα κρυπτονομίσματα και την υπόσχεση που κουβαλούσαν: μεγαλύτερη διαφάνεια, λιγότερη εξάρτηση από κεντρικές αρχές και μια νέα αντίληψη γύρω από το χρήμα. Το 2011 ίδρυσε τη Bitfury, μια εταιρεία που εξελίχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους παγκόσμιους παίκτες στον χώρο του Bitcoin. Η Bitfury, δεν περιορίστηκε στην εξόρυξη Bitcoin. Ανέπτυξε δικό της εξοπλισμό και λογισμικό, από εξειδικευμένα κυκλώματα και servers έως μια κινητή πλατφόρμα εξόρυξης. Μεγάλο μέρος αυτής της τεχνολογίας βρήκε εφαρμογή σε σύγχρονα κέντρα δεδομένων, έναν τομέα στον οποίο η εταιρεία επένδυσε ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.
«Η Bitfury έχει εξελιχθεί πολύ πέρα από την εξόρυξη Bitcoin. Πλέον αποτελεί μια εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης και υψηλών υπολογιστικών υποδομών, η οποία μετατρέπεται σε μια πραγματική παγκόσμια θερμοκοιτίδα τεχνολογίας», σημειώνει ο ίδιος.
Στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της, η Bitfury δημιούργησε και θυγατρικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων η εισηγμένη στο Nasdaq, Cipher Mining, την οποία ίδρυσε το 2021. Όπως και ο βασικός ανταγωνιστής της, η CoreWeave, μεγάλο μέρος της πρόσφατης ανόδου της οφείλεται στις συμφωνίες που συνδέονται με την Τεχνητή Νοημοσύνη.
Τον Σεπτέμβριο, η Cipher συμφώνησε να παρέχει υπολογιστική ισχύ στην cloud πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης Fluidstack, μέσω του κέντρου δεδομένων της στο Κολοράντο Σίτι του Τέξας. Η σύμβαση έχει τη στήριξη της Google, η οποία εξασφάλισε και εντάλματα αγοράς μετοχών της Cipher.
Οι μετοχές της Cipher καταγράφουν άνοδο περίπου 200% από τις αρχές του έτους, ενώ ο Βαβίλοφ διατηρεί μερίδιο 12% στην εταιρεία, στοιχείο που τον κατατάσσει στους πλέον επιδραστικούς «παλιούς» του κλάδου, την ώρα που το Bitcoin και η τεχνητή νοημοσύνη συγκλίνουν σε έναν ολοένα πιο καθοριστικό πυρήνα της νέας ψηφιακής οικονομίας.
