Ο πρόεδρος της PwC, Μοχάμεντ Κάντ, δήλωσε αυτήν την εβδομάδα στο BBC πως η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ) θα οδηγήσει σε λιγότερες θέσεις εργασίας για τους αποφοίτους της ανώτατης εκπαίδευσης, αλλά διέψευσε πως αυτός ήταν ο λόγος για τις περικοπές 5.600 θέσεις εργασίας που έγιναν από την ίδια συμβουλευτική εταιρεία μέσα στο 2024. Αλλά ο 26χρόνος προγραμματιστής Ντόναλντ Κίνγκ, απευθυνόμενος στο Fortune, εκτίμησε πως οι «πράκτορες ΤΝ», δηλαδή τα αυτόνομα πρόγραμμα λογισμικού που σχεδίασε για την PwC, ίσως να συνέβαλαν στην απόλυσή του.
Οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης ήδη αφήνουν βαθύ αποτύπωμα στην αγορά εργασίας, αν και οι περισσότεροι εργοδότες αποφεύγουν να δηλώνουν ρητά και απερίφραστα πως αυτός είναι ο λόγος. Και δεν έχει περάσει παρά μια τριετία από τότε που κυκλοφόρησε το ChatGPT της OpenAI που ήταν το πρώτο πρόγραμμα αναπαραγωγικής ΤΝ. Μεγάλος είναι ο αρνητικός αντίκτυπος στους εργαζόμενους γραφείου, από τους σχεδιαστές λογισμικών συστημάτων μέχρι τα χαμηλά στελέχη στο μάρκετινγκ ή ακόμη και στα τμήματα διαχείρισης ανθρώπινων πόρων. Κάποιες από τις μεγαλύτερες εταιρείες των ΗΠΑ ανακοίνωσαν την κατάργηση πάνω από 153.000 τέτοιων θέσεων εργασίας συνολικά μέσα στον Οκτώβριο, σύμφωνα με την Challenger, Gray & Christmas.
Ο κολοσσός ηλεκτρονικού εμπορίου Amazon.com ανακοίνωσε πως θα απολύσει 14.000 υπαλλήλους, με στόχο να καταργήσει κάποια στιγμή το 10% του προσωπικού. Η Μπεθ Γκαλέτι, στέλεχος της Amazon, δήλωσε πως η εταιρεία πρέπει να οργανωθεί σε ένα πιο λιτοδίαιτο πλαίσιο για να κεφαλαιοποιήσει τις «ευκαιρίες από την ΤΝ». Ο Τζον Μόλερ, διευθύνων σύμβουλος της Procter & Gamble, ενός από τους μεγαλύτερους ομίλους καταναλωτικών ειδών, ανέπτυξε ένα ανάλογο σκεπτικό όταν δημοσιοποιήθηκαν σχέδια για τη μείωση του προσωπικού «εκτός μεταποίησης» κατά 15% μέχρι το 2027. Μίλησε για την αξιοποίηση της «ψηφιοποίησης και του αυτοματισμού» για να είναι «αποτελεσματικότερη και πιο ικανοποιητική» η εργασία.
Περίπου 14.000 θέσεις κατάργησε η ταχυδρομική υπηρεσία United Parcel Service τους προηγούμενους 22 μήνες, ενώ ο όμιλος λιανικού εμπορίου μείωσε το προσωπικό γραφείου κατά 1.800 άτομα. Ενημέρωση για την επικείμενη απόλυσή τους έλαβαν, επίσης, υπάλληλοι της εταιρείας ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων Rivian Automotive, της ζυθοποιίας Molson Coors, της εταιρείας τεχνολογικών υπηρεσιών Booz Allen Hamilton και της αυτοκινητοβιομηχανίας General Motors. Ακόμη 15.000 απολύσεις δρομολογούνται από τη Microsoft και 21.000 από την Intel.
Χλωμές οι προοπτικές εργασίας για τους νέους εργαζόμενους, αλλά και των οικονομιών
Οι απολύσεις αυτές είναι μια όψη του νομίσματος, με την άλλη να είναι πως έτσι λιγοστεύουν οι ευκαιρίες απασχόλησης για όσους εισέρχονται στην αγορά εργασίας. Ποιες είναι οι επαγγελματικές προοπτικές των ανθρώπων αυτών εφόσον τους αντικαθιστά η τεχνητή νοημοσύνη; Αναλυτές της αγοράς στις ΗΠΑ και την Ευρώπη ανησυχούν για τις αλυσιδωτές αντιδράσεις στην οικονομία. Μέχρι πρότινος οι εργαζόμενοι γραφείου διατηρούσαν σε υγιή επίπεδα την κατανάλωση, την ώρα που τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα προσπαθούν να αντεπεξέλθουν στο υψηλό κόστος διαβίωσης. Αλλά από αυτό το σημείο και έπειτα, όσο οι εφαρμογές ΤΝ αντικαθιστούν την πνευματική και δημιουργική εργασία, το τοπίο γίνεται ομιχλώδες για ένα σημαντικό κομμάτι των εργαζομένων.
«Στα τηλεφωνικά κέντρα της Γαλλίας παρατηρούνται αρκετές περικοπές θέσεων εργασίας επειδή τα προγράμματα ΤΝ μπορούν να απαντήσουν στους πελάτες με ταχύτητα και ακρίβεια», σχολίασε στην Les Echos ο Γιαλί Φαλάχ, μέλος της Συνομοσπονδίας Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων (CPME) και αρμόδιος για την τεχνητή νοημοσύνη. Όπως συμπληρώνει ο ίδιος, οι εταιρείες σπάνια αποδίδουν τις περικοπές αποκλειστικά στην ΤΝ. Σε εγρήγορση βρίσκεται επίσης ο κλάδος των συμβουλευτικών υπηρεσιών. Στα τέλη Σεπτεμβρίου, η Accenture με έδρα το Δουβλίνο ανακοίνωσε την απόλυση 11.000 υπαλλήλων σε όλο τον κόσμο, στο πλαίσιο μιας στρατηγικής που στηρίζεται στην ΤΝ. Πιο πρόσφατα, η KPMG ζήτησε από καθέναν από τους συμβούλους της να εξηγήσει πώς χρησιμοποιεί αυτήν την τεχνολογία.
Από την άλλη πλευρά, υπέρμαχοι της ΤΝ τονίζουν πως είναι πρώιμη η οποιαδήποτε εκτίμηση για τις επιπτώσεις στην απασχόληση. Σε αυτό το στάδιο, η ΤΝ επιτρέπει στους εργαζόμενους να απαλλαγούν από χρονοβόρες και επαναλαμβανόμενες εργασίες, όπως η συλλογή και η επεξεργασία δεδομένων. Έτσι μπορούν να επικεντρωθούν σε εργασίες υψηλότερης προστιθέμενης αξίας, να περνούν περισσότερο χρόνο με τους πελάτες τους. Ωστόσο, ένα ακόμη «θύμα» είναι ο τομέας της λογιστικής, αναφέρουν πηγές της Les Echos. Υπάρχει λιγότερη ανάγκη για εκτελεστική εργασία και μεγαλύτερη για όσους μπορούν να αξιοποιήσουν τα εργαλεία ΤΝ και να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις, σχολιάζει στη γαλλική εφημερίδα ο Εμανουέλ Γκοζί, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ορκωτών Λογιστών και Ελεγκτών με έδρα το Παρίσι.
Μια ανασκόπηση για το 12μηνο που έληξε τον Σεπτέμβριο, ωστόσο, από την Challenger, Grey & Christmas καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι αμερικανικές εταιρείες, εκεί όπου η ΤΝ εξαπλώνεται με ταχύτερους ρυθμούς από την Ευρώπη, έχουν ανακοινώσει ένα εκατ. απολύσεις. Οι προσλήψεις, παράλληλα, κινούνται στους βραδύτερους ρυθμούς από το 2009, αναφέρουν οι Financial Times. Αρνητικό ρόλο διαδραματίζει επίσης η δασμολογική πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που έχει επισκιάσει την αναπτυξιακή προοπτική σε όλη την παγκόσμια οικονομία. Η γερμανική Puma σκοπεύει να καταργήσει 900 θέσεις στη διοίκηση, δηλαδή μια από τις οκτώ θέσεις γραφείου. Κάποιες θέσεις εργασίας ωστόσο παραμένουν σταθερές, όπως αυτές του νοσηλευτικού προσωπικού. Σε κάθε περίπτωση, η συνεχής επιμόρφωση είναι το κλειδί σε κάθε επάγγελμα, όσο η ΤΝ αναλαμβάνει όλο και πιο πολλά καθήκοντα.
