Εδώ και ένα εξάμηνο η κυβέρνηση, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης διά του Δημήτρη Παπαστεργίου, και το γραφείο του υπουργού Επικρατείας, Άκη Σκέρτσου, προετοίμαζαν, κάτω από τα ραντάρ, μια κίνηση-ματ στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης: το memorandum of understanding (ΜΟU) με τον ευρωπαϊκό μονόκερο της ΑΙ, τη γαλλική Mistral.
Η υπογραφή του MOU από το Δημήτρη Παπαστεργίου και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Mistral, Arthur Mensch, παρουσία του πρωθυπουργού, Κ. Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου, την εβδομάδα που διανύσαμε, συνιστά για μια στρατηγική κίνηση. Η χώρα τοποθετείται στη νέα ευρωπαϊκή εξίσωση ψηφιακής ισχύος: τη στιγμή που η Ευρώπη αναζητά επειγόντως τρόπους να αντισταθμίσει την κυριαρχία αμερικανικών και ασιατικών εταιρειών AI, η Ελλάδα εξελίσσσεται σε κόμβο τεχνητής νοημοσύνης για τη ΝΑ Ευρώπη.
Στέλεχος του οικοσυστήματος της τεχνητής νοημοσύνης, διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές της συμφωνίας, εξηγούσε στο powergame.gr ότι η συγκυρία που έπεσαν οι υπογραφές κάθε άλλο παρά τυχαία είναι: «καθώς η Ευρώπη οργανώνει την απάντησή της στις ΗΠΑ και την Ασία, η Mistral χτίζει μια νέα αρχιτεκτονική ευρωπαϊκής AI, με την Ελλάδα να διεκδικεί ρόλο συνδιαμορφωτή της νέας πραγματικότητας από τη θέση του ισότιμου παίκτη».
«Μέσα από τη συνεργασία ενισχύουμε τη θέση μας στην αιχμή της καινοτομίας και συμμετέχουμε σε πρωτοβουλίες που ανταποκρίνονται στις ευρωπαϊκές προκλήσεις στον χώρο της AI» σχολίασε μιλώντας στο powergame.gr ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου.
Το παρασκήνιο: Πώς φτάσαμε στο MOU
Όπως εξηγεί ο κ. Παπαστεργίου, στόχος είναι «να δημιουργήσουμε με τη Mistral AI αποτελεσματικότερες δημόσιες υπηρεσίες σε κρίσιμους τομείς, να αξιοποιήσουμε ελληνικά δεδομένα, ώστε ευρωπαϊκά μοντέλα να «μιλούν» τη γλώσσα μας, να χρησιμοποιήσουμε την ΑΙ στη ναυτιλία, έναν τομέα όπου η χώρα μας πρωταγωνιστεί, και να ανοίξουμε νέους δρόμους για ταλαντούχους νέους μηχανικούς να εργαστούν στην αιχμή της ευρωπαϊκής καινοτομίας. Εργαζόμαστε για μια Ελλάδα που δεν ακολουθεί απλώς την τεχνολογική εξέλιξη, αλλά τη συνδιαμορφώνει».
Οι πληροφορίες του powergame.gr, για το πώς κατάφερε η Ελλάδα να προσθέσει άλλο ένα ορόσημο στην εθνική στρατηγική για την ΑΙ, το MOU με τον γαλλικό κολοσσό, αναφέρουν ότι ο δίαυλος επικοινωνίας με τη Mistral είχε ανοίξει εδώ και μήνες από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και γραφείο του υπουργού Επικρατείας Άκη Σκέρτσου. Η ελληνική πλευρά επιδόθηκε σε έναν μαραθώνιο επαφών μέσα από διάφορα κανάλια με διάφορους συνομιλητές, ανάμεσα στους οποίους, η γαλλική κυβέρνηση και η Πρεσβεία της Γαλλίας στην Αθήνα.
«Η Ελλάδα αναπτύσσει βέλτιστες πρακτικές, που αποτελούν αντικείμενο συζήτησης στην ΕΕ και διεθνώς. Η χώρα διαθέτει Ειδική Γραμματεία ΑΙ, έχει συνάψει μέσα σε μόλις τρεις μήνες συμφωνία και με την OpenΑΙ και με τη Mistral, οργανώνει ένα συμπαγές οικοσύστημα ΑΙ με αντένες τον Pharo (σ.σ. το νομοσχέδιο για το ελληνικό εργοστάσιο ΑΙ θα έχει ψηφιστεί μέχρι τα τέλη του έτους) και τον υπερ-υπολογιστή Δαίδαλο, που -στόχος είναι- να έχει εγκατασταθεί στο Λαύριο έως τα τέλη Μαρτίου 2026» λέει στο powergame.gr πηγή με γνώση των εξελίξεων.
Ποιος είναι ο ευρωπαϊκός κολοσσός της ΑΙ
Η Mistral AI ιδρύθηκε μόλις το 2023 στο Παρίσι από τρεις κορυφαίους ερευνητές της τεχνητής νοημοσύνης: τον 33χρονο, προερχόμενο από την DeepMind, Arthur Mensch, τον Guillaume Lample και τον Timothée Lacroix -αμφότεροι προερχόμενοι από τη Meta. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο, η εταιρεία δημιούργησε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (Mistral, Mixtral, Codestral), παρουσίασε το δικό της chatbot «Le Chat» και κατάφερε να προσελκύσει επενδύσεις που της δίνουν σήμερα αποτίμηση άνω των 12 δισ. ευρώ.
Σημείο διαφοροποίησης αποτελεί η στρατηγική της επιλογή να αναπτύσσει «open-weight» μοντέλα, τα οποία μπορούν να τρέξουν σε υποδομές που ελέγχονται από τον ίδιο τον χρήστη – είτε on-premise, είτε σε ευρωπαϊκά cloud. Έτσι, η Mistral δεν είναι απλώς μια startup. Είναι το σύμβολο της ευρωπαϊκής φιλοδοξίας για τεχνολογική κυριαρχία: για να μην εξαρτάται η Ευρώπη από την OpenAI, τη Google και την Anthropic.
Η επιρροή της Mistral εκτείνεται και στο επίπεδο της πολιτικής: ο Arthur Mensch ήταν από τους πρώτους που προειδοποίησαν ότι ο υπερβολικός κανονισμός του AI Act θα μπορούσε να «βγάλει την Ευρώπη εκτός παιχνιδιού». Η Mistral εκφράζει μια προσέγγιση «ανοιχτής ευρωπαϊκής αυτονομίας», που δεν απομονώνει την ήπειρο αλλά επιδιώκει να χτίσει ισχυρούς παίκτες με ευρωπαϊκό DNA και ευρωπαϊκές αξίες.
Ο χαρακτηρισμός της Mistral ως «European» ή «EU AI champion» είναι μια ταυτότητα που έχει διαμορφωθεί γύρω της. Στην πράξη, η Mistral είναι σήμερα το μοναδικό ευρωπαϊκό startup που αναπτύσσει «frontier» foundation models σε κλίμακα αντίστοιχη των μεγάλων παικτών των ΗΠΑ, γεγονός που την καθιστά «σημαία» της ευρωπαϊκής τεχνητής νοημοσύνης. Ευρωπαίοι ηγέτες την προβάλλουν ως παράδειγμα ότι η Ευρώπη μπορεί να παράγει δικούς της πρωταθλητές στον τομέα της AI.
Το who is who του 33χρονου Arthur Mensch
Στα 33 του χρόνια, ο Arthur Mensch θεωρείται ήδη μία από τις πιο χαρακτηριστικές φιγούρες του ευρωπαϊκού οικοσυστήματος τεχνητής νοημοσύνης: το 2024 συμπεριλήφθηκε στη λίστα TIME 100 Innovators, ενώ το 2025 τιμήθηκε με το παράσημο του Ιππότη του Εθνικού Τάγματος της Αξίας.
Γάλλος ερευνητής και επιχειρηματίας, γεννημένος στο Sèvres, μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον που συνδύαζε επιχειρηματική ματιά και ακαδημαϊκή πειθαρχία: ο πατέρας του είναι επιχειρηματίας και η μητέρα του καθηγήτρια φυσικής. Σπούδασε στην École Polytechnique και στην Télécom Paris, πριν εξειδικευθεί στο πρόγραμμα “Mathematics, Vision, Learning” του Université Paris-Saclay. Από το 2015 έως το 2018 ολοκλήρωσε διδακτορικό στο Inria / NeuroSpin (CEA, Saclay), με αντικείμενο τα προβλεπτικά μοντέλα και τις στοχαστικές μεθόδους βελτιστοποίησης για ανάλυση μεγάλης κλίμακας σε λειτουργική μαγνητική τομογραφία.
Ακολούθησε μεταδιδακτορική έρευνα, με εστίαση στη στοχαστική βελτιστοποίηση και τη θεωρία optimal transport, ενώ πέρασε και από το Courant Institute του NYU, δουλεύοντας στη multi-agent ενισχυτική μάθηση. Στα τέλη του 2020 εντάχθηκε στη DeepMind στο Παρίσι, όπου για σχεδόν τρία χρόνια εργάστηκε πάνω σε μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, πολυτροπικά συστήματα και αρχιτεκτονικές με retrieval. Ήταν Μάιος του 2023, όταν ο Mensch αποφάσιζε να αφήσει τα γραφεία της Google στο Παρίσι. Ο δρόμος του διασταυρώθηκε με τους Timothée Lacroix και Guillaume Lample, που τότε εργάζονταν πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη στη Meta Platforms.
Το αποτέλεσμα αυτής της συνάντησης ήταν η Mistral AI, το όνομα της οποίας παραπέμπει στον βορειοδυτικό άνεμο που φυσάει στην κοιλάδα του Ροδανού, τον Μαΐστρο. Ένας άνεμος που έχει ήδη κάνει αισθητή την παρουσία του στην Ευρώπη, αλλά και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
«Η μάχη για την πρωτοκαθεδρία στην τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μόνο τεχνολογική. Είναι οικονομική, πολιτική και γεωστρατηγική. Μέχρι σήμερα, οι γίγαντες της Silicon Valley –η OpenAI, η Google, η Anthropic– μονοπωλούν το αφήγημα. Όμως, μέσα από την άνοδο της γαλλικής Mistral AI, η Ευρώπη δείχνει ότι δεν σκοπεύει να μείνει θεατής. Αντίθετα, επιχειρεί να χτίσει τον δικό της «ευρωπαίο πρωταθλητή» στην ΑΙ» σχολίασε πηγή που γνωρίζει τα ευρωπαϊκά δρώμενα στην ΑΙ.
Τι προβλέπει το MOU Ελλάδας-Mistral
H συμφωνία με τη Mistral AI αποτελεί φυσική προέκταση της εθνικής στρατηγικής: ενισχύει τις υποδομές που βασίζονται στην ευρωπαϊκή και εθνική αυτάρκεια, στηρίζει μια ρυθμιστική προσέγγιση που δεν «φρενάρει” την καινοτομία, αλλά τη διοχετεύει υπεύθυνα, και προωθεί την υιοθέτηση τεχνολογικών λύσεων οι οποίες υπηρετούν την ευρωπαϊκή καινοτομία, ενδυναμώνουν την ευρωπαϊκή φωνή στο οικοσύστημα της ΤΝ και διασφαλίζουν ότι η επόμενη γενιά ψηφιακών εργαλείων θα σχεδιάζεται με βάση τις δικές μας αρχές και προτεραιότητες.
Το Μνημόνιο Συνεργασίας θεσπίζει μια πολυεπίπεδη, μακροπρόθεσμη συνεργασία σε τέσσερις άξονες. Ο πρώτος αφορά τα Δεδομένα και το Open Source AI: το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα συγκεντρώσει μεγάλο όγκο ελληνόγλωσσων δεδομένων: άρθρα, βιβλία, πρακτικά Βουλής, επιστημονικά κείμενα. Στόχος είναι τα μοντέλα της Mistral να «μάθουν» ελληνικά με φυσικότητα και ακρίβεια. Κρίσιμο στοιχείο: αυτά τα δεδομένα δεν θα είναι αποκλειστικά για τη Mistral. Θα διατίθενται και σε άλλες εταιρείες AI, αποφεύγοντας το φαινόμενο lock-in.
Ο δεύτερος άξονας σχετίζεται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του Δημοσίου. Η Mistral θα αναπτύξει μαζί με το Υπουργείο πραγματικά εργαλεία AI που θα εφαρμόζονται σε διοικητικές διαδικασίες. Η γαλλική εταιρεία θα διαθέσει μηχανικούς στην Αθήνα, οι οποίοι, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Υπουργείου, θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν AI agents που θα βελτιστοποιήσουν πραγματικές, καθημερινές διαδικασίες του Δημοσίου, μειώνοντας χρόνους, γραφειοκρατία και λειτουργικά κόστη.
Ο τρίτος άξονας αφορά την ενίσχυση της υιοθέτησης της ΑΙ στη ναυτιλία. Η Mistral φέρνει εργαλεία, όπως η βελτιστοποίηση δρομολογίων, η στατιστική κατανομή θέσεων λιμένα και real-time logistics optimization, με τον κλάδο να έχει ήδη ανοίξει γραμμές συνεργασίας με τη γαλλική εταιρεία.
Τελευταίος άξονας είναι το talent pipeline accelerator για Έλληνες μηχανικούς: τριάντα απόφοιτοι του ΕΜΠ θα ενταχθούν σε placement 6-12 μηνών στη Mistral, στην Αθήνα. Για τους καλύτερους ανοίγει δρόμος προς μόνιμη απασχόληση. Το πρόγραμμα ξεκινά την άνοιξη του 2026, με τις αιτήσεις τον Δεκέμβριο του 2025.
«Το μνημόνιο δεν είναι μια εμπορική συμφωνία, αλλά ένα στρατηγικό πλαίσιο συνεργασίας που συνδέει τρεις προτεραιότητες της ελληνικής στρατηγικής για την AI -δεδομένα, υποδομές/δημόσιο τομέα και ταλέντο- με έναν από τους πιο δυναμικούς ευρωπαϊκούς παίκτες στον χώρο των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων. Ενισχύει την ελληνική και ευρωπαϊκή τεχνολογική κυριαρχία, δημιουργεί απτά οφέλη για το Δημόσιο και ταυτόχρονα ανοίγει διεθνείς προοπτικές για την επόμενη γενιά Ελλήνων μηχανικών AI” σημειώνουν στελέχη που παρακολουθούν την όλη συμφωνία.
