Ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι μία τεχνολογία, αλλά διαδικασία που για να προχωρήσει μέσα στα κράτη και τις κοινωνίες τους προϋποθέτει τη σύμπραξη δημόσιων και ιδιωτικών φορέων, τη συνεργασία ερευνητικών κέντρων και πανεπιστημίων με τον επιχειρηματικό τομέα, την επιμόρφωση εργαζομένων σε υποδομές και επιχειρήσεις, αλλά και συνολικά την εκπαίδευση των πολιτών, ώστε να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και να γίνουν φορείς της αλλαγής.
Η δικτύωση, η διεθνής συνεργασία, η ανταλλαγή καλών πρακτικών μεταξύ των χωρών των Βαλκανίων δύναται να συνεισφέρει στην ταχύτερη επίτευξη των στόχων αυτών. Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε από τις εισηγήσεις των συμμετεχόντων στη θεματική ενότητα με τίτλο «Ψηφιακός μετασχηματισμός, συγκλίσεις και δικτυώσεις στα Βαλκάνια των επιστημονικών φορέων», με την οποία ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του «Balkan Forum 2022».
O κρίσιμος όλος της κυβερνοασφάλειας στις υποδομές
Την εμπειρία του σε θέματα κυβερνοασφάλειας κρίσιμων υποδομών στη Νορβηγία, ως διευθυντής του Κέντρου Έρευνας και Καινοτομίας στο «Norwegian Center for Cybersecurity in Critical Sectors», μετέφερε ο καθηγητής Σωκράτης Κάτσικας. Όπως εξήγησε, πλέον, την ασφάλεια σε μία κοινότητα δεν την εγγυάται απλώς η παραδοσιακή αστυνόμευση, καθώς κρίσιμο κομμάτι αποτελεί η κυβερνοασφάλεια των υποδομών, σε όλους τους τομείς και δη στους πιο κρίσιμους. Για τον λόγο αυτό, όπως πρόσθεσε, είναι κριτικής σημασίας να δημιουργηθούν αλυσίδες αξίας, μέσα από τη συνεργασία πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, με την παραγωγή, τη βιομηχανία, ενώ κύριος στόχος θα πρέπει να είναι να μπορούν να συνεργάζονται οι άνθρωποι με τις διαδικασίες.
Για τις δυνατότητες συνεργασίας και δικτύωσης στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης, με έμφαση σε δράσεις που προάγουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό και ταυτόχρονα υπηρετούν του στόχους των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και έχουν κοινωνικό αντίκτυπο αναφέρθηκε η καθηγήτρια Μαρία Στάνκοβα από το «SouthWest University Neofit Rilski» της Βουλγαρίας. Τα πανεπιστήμια, όπως σημείωσε, πρέπει να αναγνωρίσουν το καθένα τις ανάγκες του, ώστε να καταλήξουν στον τύπο της συνεργασίας που υπηρετεί τους στόχους του, συμμετέχοντας σε κοινές δράσεις που δημιουργούν οικονομίες κλίμακας μέσα από την αύξηση της παραγωγικότητας και του διαμοιρασμού των διαθέσιμων πόρων.
Στη σημασία της διαλειτουργικότητας φορέων και τεχνολογικών συστημάτων προκειμένου ο ψηφιακός μετασχηματισμός να επιφέρει τα μέγιστα οφέλη αναφέρθηκε η καθηγήτρια Θεοδώρα Βαρβαρίγου από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ.
Η καθηγήτρια περιέγραψε πώς διαμορφώνεται σήμερα το τοπίο στη βιομηχανία 4.0 της αυτοματοποίησης, της ανταλλαγής δεδομένων στις τεχνολογίες παραγωγής, της γνωστικής υπολογιστικής, δείχνοντας ποια θα είναι τα μετέπειτα βήματα που θα οδηγήσουν στην 5η βιοηχανική επανάσταση, όπου θα προχωρήσει περαιτέρω η συνεργασία ρομπότ με τον άνθρωπο και θα είναι ακόμη πιο αποδοτικοί και διάχυτοι οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης.
Η σημασία της ψηφιοποίησης στην ενεργειακή μετάβαση
Ο καθηγητής θερμοδυναμικής και ενεργειακής επάρκειας Σάντρο Νιζετιτς από το «University of Split» της Κροατίας ανέδειξε την σημασία της ψηφιοποίησης στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης και της αντιμετώπισης της ενεργειακής και περιβαλλοντικής κρίσης. Μίλησε για τα προγράμματα έξυπνων πόλεων που εφαρμόστηκαν στην Κροατία και για τη χαρτογράφηση των ενεργειακών λειτουργικών 11.000 δημόσιων κτιρίων στη χώρα, με την υλοποίηση έργων ενεργειακής αναβάθμισής τους και μείωσης του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. Η ψηφιοποίηση είναι σημαντική αλλά χωρίς εκπαίδευση και συμμετοχή των χρηστών δε θα διασφαλίσουμε τον μετασχηματισμό, σημείωσε, εξηγώντας ότι στο πλαίσιο του ίδιου προγράμματος οι χρήστες των κτιρίων εκπαιδεύτηκαν να αξιοποιούν τα ψηφιακά εργαλεία για να ελέγχουν την ενεργειακή κατανάλωση.
Στα προγράμματα που υλοποιεί το Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στη Βιοϊατρική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας αναφέρθηκε ο καθηγητής του Δημήτρης Ιακωβίδης, παρουσιάζοντας μοντέλα και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που υποστηρίζουν τις ιατρικές αποφάσεις, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες. Μεταξύ άλλων παρουσίασε εφαρμογές που παράγουν εικόνες και συνθετικά σήματα, όπου γίνονται δοκιμές ιατρικών συσκευών και φαρμακευτικών ουσιών και ελέγχεται η αλληλεπίδραση και η αποτελεσματικότητά τους.
Στα βήματα που οδηγούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό και έχουν να κάνουν με την ψηφιακή στρατηγική, την κουλτούρα των συνεργασιών, την κατάρτιση και την τεχνολογία αναφέρθηκε ο καθηγητής στο CITY College και πρόεδρος στο «South East European Research Center (SEERC) and Business Angel Investor», Παναγιώτης Κετικίδης. Περιγράφοντας τον ρόλο που κάθε ακαδημαϊκός, ερευνητικός, παραγωγικός ή άλλος φορέας καλείται να διαδραματίσει σημείωσε ότι το κράτος θα πρέπει να συντονίζει και να συγχρονίζει τις προσπάθειες, ώστε να είναι αποτελεσματική η συνεργασία.
Σε εφαρμογές έξυπνης κινητικότητας που εφαρμόστηκαν στην Κωστάντζα της Ρουμανίας, αναφέρθηκε ο καθηγητής του Ινστιτούτου «Ovidius» στο «University of Constantza», Λαυρεντιου Οαντσέα. Συγκεκριμένα μίλησε για την ανάπτυξη μίας πλατφόρμας, που μέσα από ένα δίκτυο αισθητήρων εγκαταστημένων σε διάφορα σημεία της πόλης, σε κάμερες και σε λεωφορεία παρέχει σε πραγματικό χρόνο στοιχεία για την κυκλοφορία στους δρόμους και την περιβαλλοντική επιβάρυνση προτείνοντας ταυτόχρονα λύσεις κυκλοφοριακής αποσυμφόρησης.
