THEPOWERGAME
Πώς θα ξεπεραστεί ο σκόπελος του νέου γύρου της κρίσης στην Ουκρανία; Πόσο θα επηρεάσει τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ρωσία; Κρίσιμα ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει ο κ. Matthew Rojansky στο powergame.gr και την Μυρτώ Μπούτση.
Διευθυντής του Kennan Institute στο Woodrow Wilston Center στην Ουάσιγκτον, θεωρείται εξαιρετικός αναλυτής των σχέσεων των ΗΠΑ με την Ρωσία και την Ουκρανία. Ο κ. Rojansky θα είναι παρών στο Οικονομικό Forum των Δελφών, συμμετέχοντας σε συζήτηση την Τετάρτη 12 Μαίου με θέμα “Russia and the West in a Global System”
- Κύριε Rojansky, θεωρείτε ότι θα βρεθούμε αντιμέτωποι με το ενδεχόμενο στρατιωτικής κλιμάκωσης στην Ουκρανία;
Με την πρόσφατη συγκέντρωση των στρατιωτικών δυνάμεων της Ρωσίας κατά μήκος των συνόρων της Ουκρανίας αυξήθηκε σημαντικά ο κίνδυνος ενός νέου γύρου ισχυρών συγκρούσεων. Το ευτυχές γεγονός είναι ότι φαίνεται να έχει περάσει ο άμεσος κίνδυνος. Ωστόσο παραμένουν στην περιοχή πολλές ρωσικές δυνάμεις και, επομένως, από την πλευρά της η Ουκρανία θα παραμείνει σε επιφυλακή. Επίσης, θα εξακολουθήσει να ελλοχεύει ο κίνδυνος στρατιωτικής κλιμάκωσης στην Ουκρανία για όσο διάστημα παραμένουν συγκεντρωμένα ισχυρά ρωσικά στρατεύματα κοντά στα σύνορα, για όσο η Ρωσία προσπαθεί να αποκλείσει την πρόσβαση της Ουκρανίας στην Αζοφική Θάλασσα και για όσο ο βαρύς οπλισμός δεν αποσύρεται εξ ολοκλήρου από τη γραμμή ελέγχου στο Ντονμπάς, όπως προβλέπεται από τις συμφωνίες του Μινσκ.
- Πιστεύετε πως μπορεί να βρεθεί λύση για την Ουκρανία; Η εκεχειρία δεν φαίνεται να λειτουργεί. Τι πρέπει να γίνει;
Αυτή η ένταση δεν μπορεί να επιλυθεί με στρατιωτικά μέσα. Η ρωσική πλευρά φάνηκε πρόθυμη να χρησιμοποιήσει υψηλό ποσοστό δυνάμεων και να διατηρήσει την ένταση σε χαμηλά επίπεδα, καθώς αυτό αποτελεί αποσταθεροποιητικό παράγοντα για την εσωτερική πολιτική της Ουκρανίας. Αν οι Ρώσοι, όμως, ήταν σε θέση να επιβάλλουν το επιθυμητό, για εκείνους, αποτέλεσμα στην Ουκρανία χρησιμοποιώντας στρατιωτικά μέσα, θα το είχαν κάνει μέχρι τώρα. Αν το επιχείρησαν το 2014/15, απέτυχαν εμφανώς. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και στη Μόσχα πρέπει να αναγνωρίσουν τα όρια ως προς την ικανότητά τους να επιβάλλουν αποτελέσματα και, επομένως, θα πρέπει να το δουν ως κίνητρο για διαπραγμάτευση διπλωματικού διακανονισμού. Η πιο δύσκολη ερώτηση είναι με ποιον τρόπο μπορούμε να πείσουμε τη Ρωσία ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για να κάνει διακανονισμό και όχι να το αναβάλει για το μέλλον. Η ανάδειξη της κυβέρνησης Zelenskiy το 2019 και η ξεκάθαρη προθυμία του Ουκρανού προέδρου να ξεκινήσει απευθείας διάλογο με τον Ρώσο ομόλογό του φαινόταν να είναι η κατάλληλη ευκαιρία. Παρ’ όλα αυτά, η πραγματικότητα είναι ακόμα πιο περίπλοκη και προς το παρόν δεν φαίνεται να είναι κατάλληλη στιγμή για πρόοδο, όπως φαινόταν το 2019 ή ακόμα και το 2020.
- Σε κάθε κρίση, η μια πλευρά επιρρίπτει ευθύνες στην άλλη. Τελικά ποιος είναι υπεύθυνος για τις τελευταίες εντάσεις;
Όπως είπα προηγουμένως, η συγκέντρωση των ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα ήταν ξεκάθαρη πρόκληση. Ήταν σοφό από την ουκρανική πλευρά να αποφύγει να πέσει στην παγίδα της κλιμάκωσης, αναγνωρίζοντας τα προφανή όρια σχετικά με το τι θα είχε επιτύχει αν χρησιμοποιούσε στρατιωτικά μέσα. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τις αναφορές της ειδικής αποστολής παρακολούθησης του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη) στην Ανατολική Ουκρανία, η κατάσταση στο Ντονμπάς είναι πολύ λιγότερο σταθερή σε σχέση με ενάμιση χρόνο πριν. Αυτό είναι ανησυχητικό, διότι οι κύκλοι δράσης-αντίδρασης που ξεκίνησαν από την παραβίαση της εκεχειρίας μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε νέες εκρήξεις.
- Ας πάμε τώρα στην γενικότερη εικόνα. Ποιες θα λέγατε πως είναι οι προοπτικές για τις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ και Ρωσίας υπό τη νέα κυβέρνηση Μπάιντεν;
Η σχέσεις είναι πολύ τεταμένες. O πρόεδρος Μπάιντεν ήταν ξεκάθαρος σε δημόσια σχόλιά του: Η Ουάσιγκτον καθιστά υπεύθυνη τη Μόσχα για τις κακόβουλες και αποσταθεροποιητικές ενέργειές της στο πρόσφατο παρελθόν και το μέλλον. Αυτός ήταν ο σκοπός των τελευταίων κυρώσεων και διπλωματικών απελάσεων που ανακοινώθηκαν τον Απρίλιο. Είναι πολύ πιθανό μέχρι το προσεχές καλοκαίρι να υπάρξουν πρόσθετες κυρώσεις, βάσει της νομοθεσίας σχετικά με τα χημικά και βιολογικά όπλα, ως απάντηση στη ρωσική χρήση απαγορευμένων χημικών όπλων στην Ευρώπη. Παράλληλα, ο Μπάιντεν ζήτησε αποκλιμάκωση και πρότεινε μια διάσκεψη κορυφής με τον Πούτιν σε μια ευρωπαϊκή χώρα, η οποία πιθανώς θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο. Ο Μπάιντεν και ο Πούτιν έχουν ήδη μιλήσει τηλεφωνικά δύο φορές και έχουν συμφωνήσει την ανανέωση της συμφωνίας START για τα πυρηνικά για τα επόμενα 5 χρόνια. Έχουν μιλήσει τηλεφωνικά αρκετές φορές και οι κορυφαίοι σύμβουλοί τους. Όλα αυτά δείχνουν την πιθανότητα εξεύρεσης ρεαλιστικής ισορροπίας στις μεταξύ τους σχέσεις, κάτι που ο ίδιος ο Μπάιντεν αποκάλεσε “modus vivendi.”
- Αποτελεί η Γερμανία εμπόδιο στην πολιτική των ΗΠΑ σε σχέση με το πρόβλημα μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας; Φαίνεται πως το ζήτημα του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream II απασχολεί έντονα τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η διαφωνία σχετικά με τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream II είναι έντονη και διχάζει το Κογκρέσο των ΗΠΑ. Επίσης, ο πρόεδρος Μπάιντεν ισχυρίστηκε ότι ο αγωγός φυσικού αερίου είναι μια «κακή συμφωνία» και πιθανώς δεν θα αλλάξει άποψη. Ωστόσο, στις τελευταίες δημόσιες δηλώσεις που έκανε, ο Μπάιντεν αναγνώρισε τη σημασία ενός πολύ λεπτού ζητήματος που αφορά τη Γερμανία, η οποία αποτελεί τον πιο σημαντικό σύμμαχο της Ουάσιγκτον στην Ευρώπη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν επιδιώκουν να προκαλέσουν κρίση στις σχέσεις τους με τη Γερμανία, ακριβώς το αντίθετο, καθώς ένας από τους κύριους στόχους του Μπάιντεν ήταν η ανανέωση της διατλαντικής συμμαχίας μετά τη διάβρωση που υπέστη την περίοδο της θητείας του Τραμπ. Υπάρχουν ορισμένοι πιθανοί συμβιβασμοί που έχουν γίνει, όπως να ολοκληρωθεί η κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου, αλλά να μην λειτουργεί μέχρι η Ρωσία να συμμορφωθεί με τις διεθνείς συμφωνίες. Εναλλακτικά, αν ο αγωγός φυσικού αερίου αρχίσει να λειτουργεί, μπορεί να γίνει μια συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης, με συγκεκριμένα κριτήρια για τη διακοπή της μελλοντικής ροής φυσικού αερίου, σε περίπτωση νέων κακόβουλων ενεργειών από τη Ρωσία.
- Κάτι τελευταίο. Πώς κρίνετε το ρόλο της Τουρκίας στο NATO ως προς το ζήτημα της Ουκρανίας;
Η σχέση της Τουρκίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους σύμμαχους του ΝΑΤΟ περιπλέκονται από τις στενές σχέσεις της με τη Ρωσία, ειδικά λόγω της αγοράς του προηγμένου πυραυλικού συστήματος S400, το οποίο οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ αναφέρουν ότι θα θέσει σε κίνδυνο τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα πολεμικών αεροσκαφών F-35. Αυτό το ζήτημα το έχουν διαχειριστεί με μεγάλη προσοχή, αλλά δεν έχει επιλυθεί εντελώς.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
