«Μη φοβάστε την πυρηνική ενέργεια που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές ρεύματος. Η πυρηνική βιομηχανία έχει διδαχθεί από τα ατυχήματα του παρελθόντος (Τσερνόμπιλ, Φουκουσίμα κλπ.). και έχει ενσωματώσει πολλαπλές δικλείδες ασφαλείας ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες επανάληψης τέτοιων συμβάντων». Το μήνυμα αυτό στέλνει στο ελληνικό κοινό ο Cosmin Ghita, Διευθύνων Σύμβουλος της Nuclearelectrica, της κρατικής εταιρείας που διαχειρίζεται τις πυρηνικές μονάδες της Ρουμανίας. Μιλώντας στο powergame.gr λίγες ώρες πριν ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αποκαλύψει την πρόθεσή του να βάλει την Ελλάδα στην πυρηνική Συμμαχία της Ευρώπης, ο κ. Ghita αναλύει το πυρηνικό story της Ρουμανίας και τι μπορεί να διδαχθεί από αυτό η Ελλάδα. Εξηγεί επίσης τα οφέλη της τεχνολογίας των Μικρών Αρθρωτών Αντιδραστήρων (Small Modular Reactors-SMR) που έχει βάλει στο μικροσκόπιό της η ελληνική κυβέρνηση, τονίζοντας ότι η Ρουμανία επιδιώκει να βρεθεί στην πυρηνική πρωτοκαθεδρία της Ευρώπης με το να γίνει η πρώτη χώρα που θέτει μονάδα με SMR σε εμπορική λειτουργία προς το τέλος της δεκαετίας.
Η πυρηνική ενέργεια κερδίζει έδαφος στο αφήγημα της Ευρώπης ως κεντρικός πυλώνας για τη μετάβαση σε οικονομία ανθρακικού αποτυπώματος. Είναι έτοιμη η ΕΕ να περάσει από τα λόγια στην πράξη ;
Νομίζω ότι η υπ΄αριθμόν ένα αναγκαιότητα είναι η πυρηνική ενέργεια να έχει την ίδια αντιμετώπιση με τις υπόλοιπες μορφές ενέργειας διότι χρειαζόμαστε όλα τα είδη της ηλεκτροπαραγωγής στο ενεργειακό μείγμα του μέλλοντος. Ο οδικός χάρτης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ) για το 2050 τονίζει σαφώς ότι η μετάβαση στις καθαρές πηγές ενέργειας δεν είναι εφικτή χωρίς την πυρηνική ενέργεια. Τονίζει μάλιστα ότι η μη συμπερίληψη της πυρηνικής ενέργειας έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους της μετάβασης διεθνώς κατά 230 τρις, δολάρια, κάτι που καθιστά το όλο εγχείρημα μη βιώσιμο οικονομικά.
Στην Ευρώπη έχουμε χώρες όπως η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Γαλλία που διαθέτουν ήδη πυρηνικές μονάδες που στις περισσότερες περιπτώσεις μετρούν αρκετές δεκαετίες ζωής. Υπάρχουν χώρες που έκλεισαν τις μονάδες τους όπως η Γερμανία και χώρες που δεν είχαν ποτέ πυρηνικά, όπως η Ελλάδα. Όπου όμως αναπτύσσονται νέες πυρηνικές μονάδες, βλέπουμε μεγάλες υπερβάσεις τόσο από πλευράς κόστους, όσο και από πλευράς προϋπολογισμού. Τι απαντάτε σε αυτό ;
Όσο περισσότερους πυρηνικούς αντιδραστήρες χτίζουμε, τόσο καλύτεροι γινόμαστε σε αυτό και έτσι μειώνονται οι υπερβάσεις που αναφέρετε. Οι «παραδοσιακές» πυρηνικές μονάδες αντιμετωπίζουν όντως προβλήματα που οφείλονται σε διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αν λοιπόν επανεκκινήσουμε την πυρηνική ενέργεια στην Ευρώπη σε μεγάλη κλίμακα, θα δημιουργηθεί η αλυσίδα αξίας και θα προκύψει το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό που θα μπορεί να υλοποιεί τέτοια έργα κατ’ επανάληψη με χαμηλότερο κόστος. Ήδη βλέπουμε πολλές χώρες στον κόσμο που βρίσκονται σε αυτή την πορεία, Οι ΗΠΑ εξετάζουν την επανέναρξη κατασκευής πυρηνικών μονάδων. Βλέπουμε νέους παίκτες στην αγορά, μεγάλες χώρες στη Μέση Ανατολή, στην Αφρική, στη Νοτιοανατολική Ασία. Στην Κίνα χτίζεται ένας πυρηνικός αντιδραστήρας κάθε δυο χρόνια ! Επομένως η δυναμική είναι ισχυρή. Το θέμα είναι να ξεκινήσει κανείς (ένα πυρηνικό πρόγραμμα) γιατί από τη στιγμή που ξεκινά η ανάπτυξη, δημιουργείται ένα πλήρες οικοσύστημα γύρω από αυτό. Εδώ θα ήθελα να πω ότι η έλευση των SMRs απαντά σε πολλά από τα ζητήματα που θέσατε, Και τούτο διότι τα περισσότερα από τα τμήματα ενός Μικρού Αρθρωτού Αντιδραστήρα κατασκευάζονται σε εργοστάσιο, όπως συμβαίνει και με τις ΑΠΕ (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά). Μεταφέρονται στην τοποθεσία και στη συνέχεια συναρμολογούνται επιτόπου. Αυτή είναι στην ουσία η αρθρωτή κατασκευή (modularization). Ένας SMR, όπως προτείνεται, είναι ένα έργο που κατά 80% θα αποτελείται από προκατασκευασμένα στοιχεία και κατά 20% από εργασίες επί τόπου. Κι εδώ είναι η μεγάλη διαφορά και το σημείο υπεροχής των SMR σε σχέση με τους μεγάλους πυρηνικούς αντιδραστήρες, οι οποίοι έχουν εμφανίζουν υπερβάσεις κόστους λόγω ανεπαρκούς σχεδιασμού και ανάγκης για μεγάλες προβλέψεις (contingencies). Οι υπερβάσεις κόστους οφείλονται στο γεγονός ότι στους μεγάλους αντιδραστήρες περίπου 60%–70% του έργου είναι κατασκευή επί τόπου, και μόνο το υπόλοιπο αφορά προκατασκευασμένα υλικά.
Η Ρουμανία είναι μια από τις χώρες που βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της τεχνολογίας των SMR…
Σωστά, η Ρουμανία συμπεριλαμβάνεται σε αυτή την ομάδα χωρών μαζί με τον Καναδά, τις ΗΠΑ και τη Μεγάλη Βρετανία μεταξύ άλλων. Αναπτύσσουμε σχέδιο για μια μονάδα SMR συνολικής ισχύος 462 MW στο Doicesti και φιλοδοξούμε να γίνουμε η πρώτη χώρα με SMR επαναχρησιμοποιώντας παλιά εργοστάσια λιγνίτη. Έχουμε επιλέξει την τεχνολογία NuScale η οποία είναι η πρώτη που έχει πιστοποιηθει από την αυστηρότερη εποπτική αρχή για την πυρηνική ενέργεια στον κόσμο πού είναι η USNRC, η Επιτροπή Ρύθμισης Πυρηνικών των ΗΠΑ (US Nuclear Regulatory Commission). Επιπροσθέτως έχουμε αναπτύξει το έργο μας σε στενή συνεργασία με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA), η οποία έχει πραγματοποιήσει πολλές αποστολές αξιολόγησης από ομότιμους (peer review missions) για να διασφαλίσει την αξιοπιστία και την αρτιότητα του project. Επομένως είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι που βρισκόμαστε στην εμπροσθοφυλακή αυτών των εξελίξεων και ελπίζουμε να αναπτύξουμε καλές πρακτικές που μπορούμε να μοιραστούμε με άλλες χώρες στην περιοχή και -γιατί όχι ; – την Ελλάδα στο εγγύς μέλλον. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, οι πρώτοι Μικροί Αρθρωτοί Αντιδραστήρες της Ρουμανίας θα «μπουν στην πρίζα’ στο τέλος αυτής της δεκαετίες ή στις αρχές της επόμενης. Θα ήθελα να τονίσω εδώ ότι η Ρουμανία είναι μια από τις χώρες που δεν έχει καμία «πυρηνική εξάρτηση» από τη Ρωσία, παράγουμε εσωτερικά όλο το καύσιμο που χρειαζόμαστε για τους αντιδραστήρες μας και η τεχνολογία που χρησιμοποιούμε προέρχεται από τις ΗΠΑ, τον Καναδά και την Ιταλία.
Στην Ελλάδα η συζήτηση περί πυρηνικής ενέργειας άνοιξε εδώ και έναν χρόνο. Μέχρι πρότινος, επρόκειτο για θέμα ταμπού στο δημόσιο διάλογο καθώς είναι ακόμα νωπές οι μνήμες από τα ατυχήματα στο Τσερνόμπιλ και στη Φουκουσίμα. Τι διδάγματα θα μπορούσε να πάρει από τη Ρουμανία;
Είμαι πραγματικά περήφανος για το πυρηνικό μας πρόγραμμα. Η Μονάδα 2 του συγκροτήματος της Τσερναβόντα κατατάσσεται πρώτη παγκοσμίως ως προς τον συντελεστή αξιοποίησης ισχύος (capacity factor), ενώ διακρίνεται σταθερά και στον τομέα της πυρηνικής ασφάλειας. Ένα πυρηνικό πρόγραμμα είναι τόσο καλό όσο και η διαχείρισή του και οι τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε είναι εξαιρετικά ασφαλείς. Επιπλέον, μιλώντας γενικότερα, η πυρηνική βιομηχανία έχει μάθει πολλά από τα συμβάντα του παρελθόντος, και τα διδάγματα έχουν ενσωματωθεί στις νέες τεχνολογίες, κατά τρόπο ώστε οι αντιδραστήρες να σχεδιάζονται κατά τρόπο που να αποτρέπονται καταστροφές σε περιπτώσεις αστοχιών, να διαθέτουν συστήματα αυτοματισμών και μηχανισμούς που αφορούν στις ανθρώπινες ενέργειες, ώστε τέτοια περιστατικά να μην επαναληφθούν ποτέ. Μάλιστα, μετά τη Φουκουσίμα έγινε υποχρεωτική για όλους τους αντιδραστήρες παγκοσμίως η εφαρμογή των ειδικών πρωτοκόλλων που δημιουργήθηκαν για την αντιμετώπιση των ευπαθειών. Είμαστε ευγνώμονες για τη σταθερή και αυστηρή ρύθμιση του κλάδου που διασφαλίζει την ασφάλειά μας. Έχω εργαστεί και σε άλλους κλάδους της ενεργειακής βιομηχανίας, όμως δεν έχω δει κανέναν τόσο αυστηρά ρυθμισμένο, πειθαρχημένο και με τόση διεθνή συνεργασία για να βελτιώνεται συνεχώς όσο είναι η πυρηνική βιομηχανία.
Ποιο θα ήταν λοιπόν το μήνυμά σας για την κοινή γνώμη της Ελλάδας ;
Να μη φοβάστε την πυρηνική ενέργεια ! Και όταν θα κοιτούσα τις τιμές του ρεύματος σε χώρες όπως η Γαλλία που έχει από τις χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη, θα θύμιζα στον εαυτό μου ότι το 70% της ηλεκτροπαραγωγής της προέρχεται από τις πυρηνικές της μονάδες.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
