«Να μη σταματάς ποτέ», ήταν το πιστεύω του Travis Kalanick, συνιδρυτή και πρώην αφεντικού της Uber. Αυτή του η νοοτροπία βοήθησε να μετατραπεί η εταιρεία στη μεγαλύτερη πλατφόρμα μετακίνησης στον κόσμο, με δραστηριότητες σε περισσότερες από 70 χώρες και 10.000 πόλεις. Το όνομά της είναι πλέον ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο ρήμα. Ενώ, όμως, η Uber δεν σταματούσε, οι επενδυτές έπρεπε να σταματήσουν και να περιμένουν. Αν και ιδρύθηκε πριν από 16 χρόνια, απέκτησε για πρώτη φορά ετήσια κέρδη εκμετάλλευσης μόλις το 2023. Η ανατροπή των προσωπικών μετακινήσεων, οι νομικές μάχες για παραβίαση των κανονισμών και τα σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης αποδείχθηκαν τρομερά δαπανηρά.
Οι μέτοχοι καρπώνονται πλέον τους καρπούς. Αφού κατέγραψε κέρδη εκμετάλλευσης ύψους 2,8 δισ. δολαρίων το 2024, τα αποτελέσματα της Uber για το δεύτερο τρίμηνο του 2025, που παρουσιάστηκαν στις 6 Αυγούστου, την έβαλαν σε πορεία για μια ακόμη καλύτερη χρονιά. Προς ικανοποίηση των επενδυτών, η εταιρεία ανακοίνωσε επίσης ότι θα εξαγοράσει μετοχές αξίας 20 δισ. δολαρίων. Ωστόσο, οι περισσότεροι αναλυτές που συμμετείχαν στην παρουσίαση των κερδών από τον Dara Khosrowshahi, τον σημερινό διευθύνοντα σύμβουλο της Uber, ασχολήθηκαν περισσότερο με το τι είχε να πει για ένα θέμα που ο προκάτοχός του, ο κ. Kalanick, περιέγραψε κάποτε ως «υπαρξιακή απειλή» για την εταιρεία: τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό.
Ο κ. Khosrowshahi παραδέχεται ότι η εμπορική αξιοποίηση των ρομποταξί βρίσκεται ακόμη σε «πολύ, πολύ πρώιμο» στάδιο. Ίσως 1.500 να λειτουργούν στην Αμερική και περίπου 2.000 στην Κίνα, τις δύο μεγαλύτερες αγορές, ενώ αλλού στον κόσμο μετριούνται στα δάχτυλα. Ωστόσο οι αριθμοί αυτοί θα μπορούσαν να αυξηθούν. Η τράπεζα Goldman Sachs υπολογίζει ότι μέχρι το 2030, μόνο στην Αμερική μπορεί να κυκλοφορούν 35.000. Το αφεντικό της Uber είναι ξεκάθαρο ότι η εταιρεία του θέλει να βρίσκεται στην (κενή) θέση του οδηγού.
Κατά την περίοδο που ο κ. Kalanick ηγείτο της Uber, η εταιρεία ξεκίνησε την εσωτερική ανάπτυξη τεχνολογίας αυτοοδήγησης. Το εγχείρημα απορρόφησε περίπου 3 δισ. δολάρια, πριν κριθεί υπερβολικά δύσκολο και επικίνδυνο, ειδικά μετά το τραγικό περιστατικό που ένα από τα αυτόνομα οχήματα παρέσυρε και σκότωσε πεζό -το πρώτο θανατηφόρο δυστύχημα που καταγράφηκε παγκοσμίως από αυτοκινούμενο όχημα. Το 2020 η Uber πούλησε τη συγκεκριμένη μονάδα στην Aurora, μια ανερχόμενη εταιρεία που εστιάζει στα αυτόνομα φορτηγά.
Τώρα, καθώς άλλες εταιρείες αρχίζουν να κατακτούν την τεχνολογία, η νέα στρατηγική της Uber είναι να συνάψει συμφωνίες με όσο το δυνατόν περισσότερες από αυτές. Τους προσφέρει έναν άμεσο τρόπο πρόσβασης σε επιβάτες σε κλίμακα, επιτρέποντας στους πελάτες να κλείνουν διαδρομές με ρομποτάξι μέσω της εφαρμογής Uber. Στους εταίρους της μέχρι στιγμής περιλαμβάνονται η Volkswagen, η οποία θα αρχίσει να προσφέρει υπηρεσία ρομποταξί στο Λος Άντζελες το επόμενο έτος, η WeRide, μια κινεζική startup που θα συνεργαστεί με την Uber σε 15 πόλεις παγκοσμίως τα επόμενα πέντε χρόνια, και η Apollo Go, ο βραχίονας αυτόνομων οχημάτων της Baidu, ενός κινεζικού τεχνολογικού γίγαντα, που προσφέρει ταξίδια στην Ασία και τη Μέση Ανατολή και ελπίζει να το κάνει και στην Ευρώπη.
Η Uber έχει επίσης διαθέσει και κεφάλαια. Πέρυσι επένδυσε ένα άγνωστο ποσό στη Wayve, μια βρετανική startup αυτόνομων οχημάτων, και τον Ιούνιο ανακοίνωσε ότι το επόμενο έτος θα αρχίσουν να δοκιμάζουν μαζί διαδρομές με ρομποτάξι στο Λονδίνο. Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι η Uber μπορεί να βοηθήσει τον κ. Kalanick να χρηματοδοτήσει μια συμφωνία για την αγορά των αμερικανικών δραστηριοτήτων της Pony.ΑΙ, μιας άλλης κινεζικής εταιρείας αυτόνομων οχημάτων, με την οποία έχει ήδη συνάψει συμφωνία για την ανάπτυξη ρομποταξί στη Μέση Ανατολή.
Για να κατανοήσει καλύτερα μια επιχείρηση που μπορεί να είναι κρίσιμη για το μέλλον της, η Uber, η οποία υποτίθεται ότι είναι μια εταιρεία «ελαφρών περιουσιακών στοιχείων», αγοράζει επίσης δικά της αυτοκινούμενα αυτοκίνητα. Τον Ιούλιο η Uber υπέγραψε συμφωνία με τη Lucid, κατασκευάστρια ηλεκτρικών οχημάτων, και τη Nuro, νεοφυή εταιρεία στον χώρο των αυτόνομων οχημάτων, για την προμήθεια 20.000 ρομποταξί μέσα στα επόμενα έξι χρόνια. Στόχος, όπως δήλωσε ο κ. Khosrowshahi, είναι να «αποδείξει τα οικονομικά» της λειτουργίας τέτοιων στόλων, επιχειρώντας να μετατρέψει το όραμα της αυτόνομης μετακίνησης σε βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο.
Η σχέση της Uber με τη Waymo, τη μονάδα αυτόνομης οδήγησης της Alphabet, μπορεί να αποδειχθεί η πιο σημαντική. Η Waymo, η οποία δραστηριοποιείται σε πέντε πόλεις και έχει στο στόχαστρό της ακόμα δώδεκα, είναι ο ξεκάθαρος ηγέτης των ρομποταξί στην Αμερική. Οι διαδρομές μπορούν να κλειστούν στη δική της εφαρμογή, αλλά και στην εφαρμογή της Uber στην Ατλάντα και το Όστιν. Η Uber ελπίζει ότι η συνεργασία θα εξελιχθεί περαιτέρω, αλλά η Alphabet μπορεί να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η Waymo έχει αρκετή αναγνωρισιμότητα για να προχωρήσει μόνη της. Καθώς επεκτείνει τις υπηρεσίες της σε όλη την Αμερική και όχι μόνο, μπορεί να αρχίσει να αποτελεί πρόβλημα για την Uber.
Ο μπαλαντέρ σε όλα αυτά είναι ο Elon Musk. Ο εκκεντρικός επιχειρηματίας υποστηρίζει ότι τα ρομποταξί της Tesla -μέχρι τώρα περιορισμένα σε ένα μικρό πιλοτικό πρόγραμμα στο Όστιν- θα είναι διαθέσιμα σε μισό εκατομμύριο Αμερικανούς μέχρι το τέλος της χρονιάς. Ωστόσο, πολλοί αναλυτές αμφισβητούν τόσο την αξιοπιστία της τεχνολογίας αυτοοδήγησης της εταιρείας, όσο και την αισιοδοξία του κ. Musk ότι οι ιδιοκτήτες των οχημάτων της θα τα χρησιμοποιήσουν ως ρομποταξί. Παρ’ όλα αυτά, ο κ. Musk έχει επανειλημμένα διαψεύσει τους επικριτές του στο παρελθόν. Ο κ. Khosrowshahi επιθυμεί να δει και την Tesla στην πλατφόρμα της Uber, αλλά εκτιμά ότι ο Musk θα κινηθεί ανεξάρτητα.
Ο δρόμος για την ευρεία υιοθέτηση των ρομποταξί μπορεί να είναι ακόμη μακρύς. Η τεχνολογία και το επιχειρηματικό μοντέλο είναι μόνο ένα μέρος της πρόκλησης. Οι ρυθμιστικές αρχές σε πολλές χώρες εξακολουθούν να έχουν επιφυλάξεις. Οι καταναλωτές, επίσης, θα πρέπει να πειστούν. Παρ’ όλα αυτά, η Uber θα συνεχίσει να εργάζεται για να διασφαλίσει ότι θα είναι η πλατφόρμα επιλογής όταν τελικά το μέλλον των ρομποταξί γίνει παρόν.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
