Οι άνθρωποι που απολαμβάνουν τις δημόσιες ομιλίες είναι πιο τυχεροί από ό,τι νομίζουν. Μια πολυδιαφημισμένη έρευνα από τη δεκαετία του 1970 υποστήριζε ότι οι Αμερικανοί τις φοβόντουσαν περισσότερο από το θάνατο. Το 2012 η Karen Dwyer και η Marlina Davidson του Πανεπιστημίου της Νεμπράσκα Omaha δημοσίευσαν μια εργασία που προσπάθησε να επαληθεύσει το αποτέλεσμα. Διαπίστωσαν ότι τα πράγματα ήταν λιγότερο δραματικά από αυτό που ήξεραν – αλλά όχι και πολύ.
Μεταξύ των Αμερικανών φοιτητών που ερευνήσαν, η ομιλία μπροστά σε μια ομάδα ήταν πράγματι ο πιο κοινός φόβος, ξεπερνώντας τα οικονομικά προβλήματα, τη μοναξιά και τον θάνατο. Όταν ζητήθηκε από τους ερωτηθέντες να κατατάξουν τις φοβίες τους, ο θάνατος τελικά ξεπέρασε τη δημόσια ομιλία και βρέθηκε στην πρώτη θέση. Αλλά αυτός ο θρίαμβος της προοπτικής δεν θα έπρεπε να υπογραμμίζεται ιδιαίτερα. Ο Χάρος τρόμαξε περισσότερο το ένα πέμπτο των μαθητών – αλλά σχεδόν άλλοι τόσοι, το 18%, επέλεξαν ως κύριο φόβο τους το να σηκωθούν και να μιλήσουν δημόσια. Συνοπτικά, αυτή η βασική δραστηριότητα γραφείου προκαλεί σε πάρα πολλούς ανθρώπους δυσβάσταχτο άγχος.
Υπάρχουν πολλές συμβουλές για τους γλωσσοφοβικούς. Απλά να είστε ο εαυτός σας (πράγμα που αγνοεί το γεγονός ότι ο «πραγματικός σας εαυτός» θα προτιμούσε να είναι νεκρός παρά να κάνει μια παρουσίαση). Φανταστείτε το ακροατήριό σας να φοράει μόνο τα εσώρουχά του (για λόγους που είναι εντελώς ασαφείς). Μιλήστε για πράγματα που γνωρίζετε (λες και οι άλλες δουλειές απαιτούν ακριβώς το αντίθετο).
Μια καλύτερη πηγή συμβουλών προέρχεται από ένα επάγγελμα που ξέρει πραγματικά πώς να υποκρίνεται και να παίζει: την ηθοποιία. Οι δραματικές σχολές προσφέρουν συστηματικά μαθήματα επικοινωνίας (αν σας αρέσει να ακούτε δημοσιογράφους να εξευτελίζονται, μπορείτε να ακούσετε την εμπειρία του υπογράφοντος το άρθρο στο RADA Business, παρακλάδι της διάσημης σχολής υποκριτικής στο Λονδίνο, στο τελευταίο επεισόδιο του podcast Boss Class). Το «Don’t Say Um», ένα πρόσφατο βιβλίο του Michael Chad Hoeppner, προσφέρει συμβουλές παρουσίασης από έναν ηθοποιό που έγινε coach.
Οι συμβουλές των επαγγελματιών ερμηνευτών μπορούν να συμπυκνωθούν σε τρία βασικά μηνύματα. Πρώτον, η παρουσίαση είναι μια βαθιά σωματική δραστηριότητα. Η Kate Walker Miles, μία από τις coaches του RADA Business, λέει ότι δεν πρέπει να στέκεστε με τα πόδια κλειδωμένα σε ευθεία γραμμή. Μια ελαφριά κάμψη στα γόνατα προσφέρει μεγαλύτερη σταθερότητα. Τονίζει τη σημασία των φωνητικών ήχων στη επικοινωνία των συναισθημάτων, πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να ανοίγετε το σαγόνι πιο πλατιά από ό,τι μπορεί να τείνετε φυσιολογικά. Οι ασκήσεις προθέρμανσής της περιλαμβάνουν κάποια αρκετά άγρια μάλαξη των μασητήρων μυών – σκεφτείτε τον Edvard Munch και θα καταλάβετε τι εννοεί – και κάποιο θεατρικό χασμουρητό. Για να επιτύχει μια χαλαρή στάση, ζητά από τους πελάτες της να φανταστούν ότι κρέμονται από μια «χρυσή κλωστή» απείρου μήκους που ξεκινάει από την κορυφή του κεφαλιού τους.
Δεύτερον, το να επιβραδύνετε το ρυθμό της ομιλίας βοηθάει. Κάντε παύσεις. Μη βιάζεστε να γεμίσετε τις σιωπές με «εεε», «μμμ» και άλλα λεκτικά «σκουπίδια». Ο κ. Hoeppner συνιστά μια χρήσιμη τεχνική που ονομάζεται finger-walking, σύμφωνα με την οποία περπατάτε με το δείκτη και το μέσο δάχτυλό σας κατά μήκος του τραπεζιού καθώς μιλάτε και κάνετε ένα «βήμα» μόνο όταν ξέρετε ποια θα είναι η επόμενη λέξη ή το επόμενο σημείο που θα αναλύσετε. Ακόμα και αν το κάνετε μια φορά είναι μια ενδιαφέρουσα άσκηση: αναγκάζοντάς σας να αφιερώσετε χρόνο στην επιλογή των λέξεών σας, αυτοί οι θόρυβοι κάλυψης του κενού αρχίζουν να εξαφανίζονται και η γλώσσα γίνεται πιο ακριβής.
Τρίτον, μην εστιάζετε στον εαυτό σας (ή, κατά τη φράση της κας Walker Miles, απενεργοποιήστε την «λειτουργία selfie»). Πολύ συχνά οι ομιλητές επικεντρώνονται στο πώς τα καταφέρνουν οι ίδιοι – πόσα λεπτά μου απομένουν; Έχω γίνει κατακόκκινος; – και όχι στην εμπειρία του ακροατηρίου τους. Για να βοηθήσουν στην πρόκληση του σωστού συναισθήματος, οι ηθοποιοί έχουν μια τεχνική που ονομάζεται «actioning», κατά την οποία αντιστοιχούν στις ατάκες τους ένα μεταβατικό ρήμα («καθησυχάζω», «δελεάζω», «παρασύρω», «απωθώ») προκειμένου να αποσαφηνίσουν τον στόχο ενός χαρακτήρα. Το συναισθηματικό εύρος μιας τριμηνιαίας ενημέρωσης μπορεί να μην συγκρίνεται με τον «Βασιλιά Ληρ», αλλά, και σε αυτή την περίπτωση, τα στελέχη θα πρέπει να επεξεργαστούν τι θέλουν να νιώσει το κοινό.
Μερικές από αυτές τις τεχνικές μπορεί να φαίνονται ασυνήθιστες. Το να φαντάζεστε μια χρυσή κλωστή που σας κρατάει ψηλά, ενώ ταυτόχρονα χαλαρώνετε τα γόνατά σας, επιμηκύνετε το σαγόνι και περπατάτε στη μύτη των δαχτύλων, βρίσκοντας τις λέξεις σας, είναι κάτι που πρέπει σίγουρα να δοκιμάσετε πρώτα στο σπίτι. Παρ’ όλα αυτά, η αξία τους είναι προφανής. Τα ασυνήθιστα επαγγέλματα μπορούν να διδάξουν τους μάνατζερ πολύ λιγότερα απ’ όσα ισχυρίζονται. Τι μπορεί, για παράδειγμα, να σας μάθει η ελεύθερη κατάδυση για τον προϋπολογισμό; Απάντηση: τίποτα απολύτως. Ωστόσο, η υποκριτική σίγουρα έχει κάτι να σας διδάξει για την επικοινωνία.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
