Το ΗR καταλαμβάνει σταδιακά την εταιρική ζωή. Οι τάξεις των επαγγελματιών του ανθρώπινου δυναμικού σε όλο τον πλούσιο κόσμο διογκώνονται. Οι ρόλοι τους διευρύνονται, ενώ ορισμένοι εξακολουθούν να επιμένουν ότι θα πρέπει ολοκληρώσετε την εκπαίδευσή σας σε θέματα ασυνείδητης προκατάληψης.
Το 2024 οι αμερικανικές επιχειρήσεις θα απασχολούν περίπου 1,3 εκατ. επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού, αριθμός αυξημένος κατά 64% σε δέκα χρόνια και πολύ πάνω από την αύξηση της συνολικής απασχόλησης κατά 14% στο ίδιο διάστημα (βλ. διάγραμμα 1). Η αύξηση είναι ιδιαίτερα έντονη στις επιχειρήσεις υπαλλήλων γραφείου: από το 2014, στους κλάδους των επαγγελματικών υπηρεσιών και της τεχνολογίας ο αριθμός των εργαζομένων στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού έχει διπλασιαστεί. Παρόμοια αύξηση είναι εμφανής στην Αυστραλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία.
Το τμήμα ανθρώπινου δυναμικού έχει επίσης ανέβει στην ιεραρχία. Μελέτη των Nick Bloom και Mert Akan του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ δείχνει ότι, σε σχέση με άλλα ανώτερα στελέχη, οι αμοιβές των επικεφαλής ανθρώπινων πόρων (CHROs) έχουν αυξηθεί. Το 1992 η συνολική αποζημίωσή τους (συμπεριλαμβανομένων των μπόνους και των δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών) ήταν 40% του μέσου μισθού του διευθυντή (εξαιρουμένων των διευθύνοντων συμβούλων). Μέχρι το 2022 το ποσοστό αυτό είχε αυξηθεί στο 70%. Περισσότεροι επικεφαλής ανθρώπινων πόρων μετακινούνται επίσης σε ανώτερες διευθυντικές θέσεις. Η Mary Barra, το αφεντικό της General Motors, κατείχε προηγουμένως την κορυφαία θέση HR της αυτοκινητοβιομηχανίας. Εταιρείες όπως η εταιρεία ντόνατς Dunkin’ Brands και η Chanel, έχουν επίσης αναθέσει την «κορυφαία θέση» τους σε γκουρού του ανθρώπινου δυναμικού.
Πίσω από την άνοδο του ΗR βρίσκονται διάφορες δυνάμεις. Η μία είναι η αυξανόμενη συνειδητοποίηση της αξίας των κορυφαίων ταλέντων. Σε ετήσια παγκόσμια έρευνα της εταιρείας προσλήψεων Manpower Group, το 74% των εταιρειών που απάντησαν φέτος δήλωσε ότι αντιμετωπίζει έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού, από 38% πριν από μια δεκαετία. Η γήρανση του πληθυσμού, αλλά και οι τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη, που απαιτούν νέες δεξιότητες, είναι μεταξύ των παραγόντων που συμβάλλουν.
Ένας άλλος λόγος για την αυξανόμενη σημασία του ανθρώπινου δυναμικού είναι μια σειρά από ανατροπές στην εργασία. Μιλάμε για τον «παιδότοπο του HR», λέει η Emilie Petrone της εταιρείας συμβούλων Korn Ferry. Το κίνημα «Me Too» έριξε τα φώτα της δημοσιότητας στην παρενόχληση στο γραφείο. Η πανδημία σήμαινε ότι το προσωπικό ανθρώπινου δυναμικού έπρεπε να διαχειριστεί τη μετάβαση στην εξ αποστάσεως εργασία, και, παράλληλα, να παρακολουθεί την ασφάλεια και την ευημερία των εργαζομένων. Ακολούθησαν οι πολιτικές εργασίας από το σπίτι και στη συνέχεια οι εντολές επιστροφής στο γραφείο. Μετά, ήρθε η άνοδος των πρωτοβουλιών για την διαφορετικότητα, την ισότητα και τη συμπερίληψη (DEI). Για ένα «ανασφαλές» επάγγελμα που είναι «επιρρεπές στο να ακολουθεί τις μόδες και τις τάσεις», σύμφωνα με τα λόγια ενός διευθυντή Ανθρώπινου Δυναμικού, το DEI έφερε πολλά με τα οποία θα μπορούσε κάποιος να ασχοληθεί, από τις μικροεπιθέσεις μέχρι τις τουαλέτες χωρίς φύλο.
Υπήρξαν κι άλλοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αυξανόμενη ζήτηση για επαγγελματίες του HR. Οι κυβερνήσεις των πολιτειών στην Αμερική θεσπίζουν όλο και περισσότερους κανόνες που διέπουν τις σχέσεις των εργαζομένων, όπως αυτούς για τις αναρρωτικές άδειες και τους κατώτατους μισθούς, αυξάνοντας το βάρος της συμμόρφωσης για τις εταιρείες. Οι εργαζόμενοι φαίνονται επίσης καλύτερα ενημερωμένοι για τα δικαιώματά τους – και πιο ευτυχείς στο να διαμαρτύρονται. Σύμφωνα με έρευνα της HR Acuity, μιας εταιρείας παροχής λογισμικού, στους αμερικανικούς χώρους εργασίας ο μέσος αριθμός καταγγελιών για διακρίσεις ή παρενόχληση αυξήθηκε από 6 ανά 1.000 εργαζόμενους το 2021 σε 15 πέρυσι.
Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η έκρηξη του HR μπορεί σύντομα να μετατραπεί σε πυροτέχνημα. Για μεγάλο μέρος του περασμένου έτους, Η αγορά εργασίας της Αμερικής παρουσίασε χαμηλές προσλήψεις και χαμηλές απολύσεις, πράγμα που σημαίνει λιγότερη δουλειά για το HR. Τώρα οι απολύσεις αυξάνονται κατακόρυφα. Σύμφωνα με την Challenger, Gray & Christmas, μια εταιρεία επαγγελματικής επανένταξης, οι απολύσεις που ανακοινώθηκαν έφθασαν τον Οκτώβριο τις 153.000, οι υψηλότερες από την εποχή της πανδημίας. Ενώ αυτή η εξέλιξη μπορεί να δημιουργεί στις ομάδες ανθρώπινου δυναμικού άφθονη γραφειοκρατία, κάποιοι στο HR αποτελούν μέρος της εκκαθάρισης. Η Amazon φέρεται να συμπεριέλαβε πολλούς ρόλους HR στις 14.000 θέσεις εργασίας που περικόπηκαν τον περασμένο μήνα. Εν τω μεταξύ, τουλάχιστον στην Αμερική, ο ενθουσιασμός για το DEI έχει ατονήσει εν μέσω επικρίσεων ότι οι εταιρείες έχουν γίνει πολύ «woke».
Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει τα πράγματα χειρότερα. Αυτή τη στιγμή το προσωπικό ανθρώπινου δυναμικού είναι απασχολημένο με το να βοηθά τις επιχειρήσεις να επανεκπαιδεύσουν τους υπαλλήλους τους και να προσλάβουν εμπειρογνώμονες στην ΤΝ. Ορισμένες εταιρείες προχωρούν ακόμα περισσότερο. Η φαρμακευτική Moderna συγχώνευσε τα τμήματα πληροφορικής και ανθρώπινου δυναμικού της, υπό την ηγεσία του πρώην επικεφαλής ανθρώπινων πόρων.
Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, πολλά από τα καθήκοντα των τμημάτων Ανθρώπινου Δυναμικού ενδέχεται να περάσουν στα χέρια της τεχνητής νοημοσύνης. Ήδη, οι εταιρείες αξιοποιούν την τεχνολογία για να «σαρώνουν» τεράστιους όγκους βιογραφικών και να δημιουργούν chatbots που απαντούν σε ερωτήσεις εργαζομένων, αντικαθιστώντας σταδιακά ανθρώπινες λειτουργίες. Σε πρόσφατη έρευνα της McKinsey, εταιρείες από όλο τον κόσμο ρωτήθηκαν αν η τεχνητή νοημοσύνη οδήγησε το προηγούμενο έτος σε μείωση του αριθμού των εργαζομένων σε διάφορα τμήματα. Το 22% των ερωτηθέντων απάντησε πως πράγματι μείωσε το προσωπικό του στον τομέα του HR —ποσοστό υψηλότερο από κάθε άλλη λειτουργία. Αντίθετα, μόλις 5% ανέφερε αύξηση προσωπικού. Για όσους εργάζονται σε ρόλους που σχετίζονται με τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού, η άνοδος των μηχανών δύσκολα μπορεί να θεωρηθεί ευχάριστο νέο.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από το www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com.
