THEPOWERGAME
Σε αντίθεση με τον αθόρυβο ξάδελφό του που σπέρνει την ελονοσία, το θηλυκό Aedes Αegypti (κουνούπι-τίγρης) σηματοδοτεί την παρουσία του με έναν εκνευριστικό τρόπο. Το τσίμπημά του είναι πολύ χειρότερο από το βουητό του. Εάν μεταφέρει έναν παθογόνο φλαβοϊό, το θύμα του μπορεί να μολυνθεί από δάγκειο πυρετό. Οι περισσότερες μολύνσεις περνούν χωρίς συμπτώματα, αλλά κάποιοι άτυχοι ταλαιπωρούνται από τον «πυρετό των σπασμένων οστών», ο οποίος προκαλεί σοβαρό πόνο στις αρθρώσεις, αιμορραγία και, περιστασιακά, τον θάνατο. Τα επακόλουθα, τα οποία είναι ελάχιστα κατανοητά, περιλαμβάνουν κόπωση και γνωστική εξασθένηση. Το Aedes είναι τόσο… άφθονο, που τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών υπολογίζουν ότι 100 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αρρωσταίνουν από δάγκειο πυρετό κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο αριθμός των ανθρώπων που προσβάλλονται από δάγκειο πυρετό έχει αυξηθεί δραματικά. Το 2000 περίπου 20.000 άνθρωποι πέθαναν από αυτόν, φέτος θα χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 40.000. Αντίθετα, μεταξύ του 2000 και του 2022 οι θάνατοι από ελονοσία μειώθηκαν κατά 30%, λέει ο ΠΟΥ.
Το σημαντικότερο σύμπτωμα του δάγκειου πυρετού είναι ο υψηλός πυρετός και οι επιπτώσεις του. Τα κρούσματα έχουν αυξηθεί πολύ ταχύτερα από τους θανάτους. Σύμφωνα με τον Παναμερικανικό Οργανισμό Υγείας, έναν βραχίονα του ΟΗΕ, η Λατινική Αμερική, η χειρότερα πληγείσα περιοχή, είχε κατά μέσο όρο 535.000 κρούσματα ετησίως την περίοδο 2000-05. Το 2023 θα υποφέρει από 4,6 εκατομμύρια. Ήδη το 2024 έχουν σημειωθεί 5,9 εκατομμύρια κρουσματα (βλ. διάγραμμα). Το Aedes αρρωσταίνει τους Βραζιλιάνους τόσο πολύ, που θα μπορούσε να συμπαρασύρει το εθνικό ΑΕΠ κατά 0,2%. Τα σχολεία στα μέρη της χώρας που έχουν προσβληθεί από δάγκειο πυρετό υποφέρουν από ποσοστά εγκατάλειψης που είναι περίπου 5% υψηλότερα από εκείνα που δεν σχετίζονται με αυτόν.
Ο αριθμός των κρουσμάτων είναι πιθανό να αυξηθεί περαιτέρω και να εξαπλωθεί πέρα από τις τροπικές περιοχές. Τα κουνούπια Aedes είναι ευαίσθητα στις μικρές αλλαγές της θερμοκρασίας και το εύρος της εξάπλωσής τους διευρύνεται καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται. Το Anopheles, το είδος που μεταδίδει την ελονοσία, έχει ήδη εγκατασταθεί στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου. Το Aedes όχι. Η μοντελοποίηση δείχνει ότι, με τις τρέχουσες τάσεις της κλιματικής αλλαγής, το Aedes θα εξαπλωθεί σε μεγάλα τμήματα της νότιας Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών, θέτοντας άλλα 2 δισ. άτομα σε κίνδυνο να προσβληθούν από δάγκειο πυρετό.
Η αστικοποίηση βοηθά επίσης στην εξάπλωση της νόσου. Καθώς οι άνθρωποι συγκεντρώνονται στις πόλεις, κάθε κουνούπι μπορεί να τσιμπήσει περισσότερα θύματα κατά τη διάρκεια της σύντομης ζωής του, διάρκειας δύο εβδομάδων. Τα κρούσματα αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς σε μέρη που προηγουμένως δεν είχαν υποφέρει πολύ από την ασθένεια, όπως το Μπαγκλαντές και η Ινδία. Τα τελευταία χρόνια τα κρούσματα του δάγκειου πυρετού αυξάνονται και στην Καλιφόρνια, τη νότια Ευρώπη και την υποτροπική Αφρική.
Ο κόσμος θα πρέπει να προετοιμαστεί για πολύ περισσότερο πυρετό. Αν και το πλούσιο βόρειο ημισφαίριο κινδυνεύει όλο και περισσότερο, τα φτωχότερα μέρη του κόσμου θα υποφέρουν ακόμα πιο πολύ. Οι δοκιμαζόμενες οικονομίες δεν έχουν την πολυτέλεια η παραγωγικότητά τους να υπονομευτεί από την ασθένεια. Ούτε θα τους είναι εύκολο να πληρώσουν για μέτρα που θα μπορούσαν να περιορίσουν την εξάπλωσή της. Οι κουνουπιέρες, ένας φθηνός και αποτελεσματικός τρόπος για τον περιορισμό της ελονοσίας, δεν λειτουργούν για τον δάγκειο πυρετό, δεδομένου ότι το Aedes, σε αντίθεση με το Anopheles, τσιμπάει τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η Σιγκαπούρη έχει κάνει εδώ και καιρό εξαιρετική δουλειά στην καταπολέμηση του δάγκειου πυρετού. Το ότι είναι αρκετά πλούσια ώστε να πληρώνει στρατιές εργαζομένων στον τομέα της δημόσιας υγείας για να περιφέρονται στους δρόμους της, να αναζητούν τα στάσιμα νερά στα οποία αναπαράγονται τα κουνούπια, να καθαρίζουν τις λακκούβες και να επιβάλλουν πρόστιμα, βοηθάει πολύ. Το. Η πόλη-κράτος μοντελοποιεί τις επιδημίες και στη συνέχεια αναπτύσσει διμοιρίες ψεκαστών εντομοκτόνων με στολές επικίνδυνων ουσιών στα προβλεπόμενα επίκεντρα. Οι χώρες της Λατινικής Αμερικής διαθέτουν επίσης στρατούς με εντομοκτόνα, αλλά με μέτριους προϋπολογισμούς και τεράστιες περιοχές να καλύψουν, δεν έχουν κάνει πολλά για να επιβραδύνουν την εκρηκτική ανάπτυξη του δάγκειου πυρετού στην περιοχή. Οι φτωχογειτονιές είναι δύσκολα μέρη για να εντοπίσει κανείς τους χώρους αναπαραγωγής των κουνουπιών.
Επομένως, είναι συνετό να εξεταστούν άλλες προσεγγίσεις. Από το 2016 η Σιγκαπούρη εφαρμόζει ένα άλλο πρόγραμμα για τον δάγκειο πυρετό, υψηλότερης τεχνολογίας. Κάθε εβδομάδα απελευθερώνει 5 εκατομμύρια κουνούπια μολυσμένα με βακτήρια Wolbachia. To βακτήριο εμποδίζει τα ίδια ή τους απογόνους τους να μεταδώσουν τον ιό που προκαλεί τον δάγκειο πυρετό και κοστίζει περίπου 35 εκατ. δολάρια ετησίως, ή 6 δολάρια ανά κάτοικο. Σε συνδυασμό με τα νέα εμβόλια που βρίσκονται υπό ανάπτυξη, παρέχει έναν τρόπο καταπολέμησης του δάγκειου πυρετού που δεν βασίζεται σε στρατιές «εξολοθρευτών» στάσιμων υδάτων. Οι δοκιμές μόλυνσης με Wolbachia στην Κολομβία έχουν οδηγήσει σε μείωση κατά 94% των περιστατικών δάγκειου πυρετού στην περιοχή όπου απελευθερώνονται τα κουνούπια. Το μεγαλύτερο εργοστάσιο κουνουπιών προσβεβλημένων από Wolbachia στον κόσμο πρόκειται να ξεκινήσει τη λειτουργία του στην πόλη Curitiba της Βραζιλίας φέτος. Καθώς ο δάγκειος πυρετός εξαπλώνεται, θα ακολουθήσουν κι άλλα μέρη. Ο στόχος θα πρέπει να είναι να μετατραπεί η βουή των Aedes από απειλή σε απλή ενόχληση.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
