Καθώς οι πλούσιες χώρες χαλαρώνουν τα lockdowns, ένας οικονομικός γρίφος αρχίζει να διαμορφώνεται. Οι επιχειρήσεις εκφράζουν όλο και πιο έντονα τις ανησυχίες τους σχετικά με την έλλειψη εργατικού δυναμικού, ενώ παράλληλα εκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν εκτός αγοράς εργασίας. Στην Αμερική η αύξηση των δαπανών δημιουργεί θέσεις εργασίας, αλλά ελάχιστοι είναι εκείνοι που φαίνονται πρόθυμοι να τις καλύψουν. Ο αριθμός των κενών θέσεων, πάνω από 8 εκατομμύρια, ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.
Οι ελλείψεις σε εργαζόμενους είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα και αλλού. Βρετανοί ιδιοκτήτες παμπ που άνοιξαν στις 17 Μαΐου επιτρέποντας πελάτες στο εσωτερικό τους, ψάχνουν για σερβιτόρους. Στην Αυστραλία οι κενές θέσεις εργασίας έχουν αυξηθεί κατά 40% σε σχέση με το προ πανδημίας επίπεδο. Η Ευρώπη καθυστέρησε να βγει από τα lockdowns, αλλά ακόμη και εκεί οι θέσεις που παραμένουν κενές από την Ελβετία έως τη Γερμανία είναι περισσότερες από πριν.
Ορισμένοι θεωρούν θετικά τα νέα της έλλειψης εργαζομένων. Εάν η ανθρώπινη εργασία εξακολουθεί να βρίσκεται σε ζήτηση, τότε ίσως οι προβλέψεις για ρομπότ που καταλαμβάνουν θέσεις εργασίας να αποδειχθούν λανθασμένες. Οι διευθυντές των εταιριών πρέπει επίσης να εργαστούν σκληρότερα για να προσελκύσουν προσωπικό. Η McDonald’s αυξάνει τους μισθούς. Οι παμπ της Αγγλίας βάζουν νερό στο κρασί τους όσον αφορά στα προσόντα, ενώ άλλες εταιρείες αποζημιώνουν τα άτομα που εμφανίζονται για συνέντευξη. Η σιωπηρή αύξηση των αμοιβών είναι εμφανής, περισσότερο από 3% στην Αμερική. Αυτό είναι καλό, θα πείτε. Μετά από ένα χρόνο lockdowns, ποιος δεν θα αναγνώριζε ότι οι εργαζόμενοι έχουν ανάγκη από μια αύξηση;
Δηλαδή να αγνοήσουμε τα ήδη υπάρχοντα προβλήματα της αγοράς εργασίας. Ένας πόλεμος προσφορών μεταξύ εργοδοτών θα μπορούσε να προκαλέσει πληθωριστικές πιέσεις. Όμως, και οι ελλείψεις έχουν επιπτώσεις στην οικονομία. Ένας οικοδόμος που δεν μπορεί να βρει εργάτες θα κατασκευάσει λιγότερα νέα σπίτια, και στη συνέχεια θα πλήξει τους διακοσμητές. Οι επιχειρήσεις που εξακολουθούν να ανακάμπτουν από την κρίση ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ένα ακόμα οικονομικό πλήγμα.
Υψηλός πληθωρισμός και πτώχευση μπορεί να μην συμβούν ποτέ. Ωστόσο, οι σημερινές ελλείψεις εργαζομένων αποτελούν τεράστια σπατάλη ταλέντων. Συμπεριλαμβανομένων αυτών που βρίσκονται σε αναστολή εργασίας, εκτιμούμε ότι στον πλούσιο κόσμο εργάζονται 30 εκατομμύρια λιγότεροι άνθρωποι σε σχέση με πριν από την πανδημία. Τόσοι πολλοί άνθρωποι να παραμένουν ανενεργοί το κόστος είναι τεράστιο, όχι μόνο σε σχέση με τους χαμένους μισθούς αλλά και αναφορικά με την υγεία και την αξιοπρέπεια τους.
Για να λειτουργήσουν καλύτερα οι αγορές εργασίας, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λάβουν υπόψη τρία P : Payments (Πληρωμές), Passports (Διαβατήρια) και Patience (Υπομονή). Aς δούμε πρώτα τις πληρωμές. Στην Αμερική, σχεδόν όλοι οι επιχειρηματίες είναι πεπεισμένοι ότι οι έλλειψη οφείλεται στην αύξηση των 300 δολαρίων την εβδομάδα στα επιδόματα ασφάλισης κατά της ανεργίας. Ωστόσο, οι ειδικοί δεν συμφωνούν απόλυτα ότι τα επιδόματα οδηγούν πραγματικά στη συρρίκνωση της προσφοράς εργατικών χεριών.
Τα στοιχεία είναι αμφιλεγόμενα και αλλού. Μπορεί να φαίνεται φυσικό οι Βρετανοί λαντζέρηδες να προτιμούν να κερδίζουν το 80% του μισθού τους, όντας σε αναστολή, από το να στέκονται όρθιοι σε μια αφόρητα ζεστή κουζίνα για 12 ώρες την ημέρα για το 100%. Ωστόσο, στην Αυστραλία, η οποία σταμάτησε το πρόγραμμα προστασίας της εργασίας τον Μάρτιο, οι ελλείψεις επιδεινώθηκαν.
Δεδομένης αυτής της αβεβαιότητας, η λύση δεν είναι να μειώσουμε τα προνοιακά επιδόματα αλλά να τα επανασχεδιάσουμε έτσι ώστε να ενθαρρύνουμε την εργασία. Η Αριζόνα ανακατανέμει ορισμένα από τα χρήματα που χρησιμοποιήθηκαν για την ασφάλιση κατά της ανεργίας και προσφέρει 2.000 δολάρια σε άτομα που βρίσκουν εργασία πλήρους απασχόλησης. Τα στοιχεία που αφορούν την επιβράβευση της επιστροφής στην εργασία από προηγούμενες υφέσεις είναι ενθαρρυντικά.
Στη συνέχεια ας δούμε τα διαβατήρια που σχετίζονται με τη μετανάστευση. Οι προσωρινοί έλεγχοι στα σύνορα για την αναχαίτιση του ιού, είναι ένα λογικό μέτρο, αλλά δεν θα πρέπει να συνεχίσουν και μετά την πανδημία. Στη Νέα Ζηλανδία, η ετήσια καθαρή μετανάστευση μειώθηκε από 92.000 σε 7.000. Η Αυστραλία χάνει μετανάστες. Η Βρετανία επανεκτιμά τις μεταναστευτικές αλλαγές που σχετίζονται με το Brexit. Γι’ αυτό το λόγο σε πολλές χώρες οι βιομηχανίες, όπως η φιλοξενία, που βασίζονται σε αλλοδαπούς, αντιμετωπίζουν τις σημαντικότερες ελλείψεις. Οι πολιτικοί πρέπει να ξεκαθαρίσουν ότι τα κλειστά σύνορα συνεπάγονται βαρύ τίμημα – ή αλλαγή πορείας.
Η τελευταία προϋπόθεση είναι η υπομονή. Πολλοί άνθρωποι αποφεύγουν τη δουλειά από φόβο μήπως και μολυνθούν από τον ιό. Αυτές οι ανησυχίες οφείλουν να υποχωρήσουν καθώς όλο και περισσότεροι εμβολιάζονται. Ορισμένες βιομηχανίες βλέπουν τις θέσεις εργασίας να φυλλορροούν, ενώ κάποια άλλα κομμάτια της αγοράς εργασίας, όπως οι διανομείς και οι δασκάλους γιόγκα εξ’ αποστάσεως ανθίζουν. Αντιμέτωποι με τόσο μεγάλης κλίμακας αλλαγές, οι άνθρωποι μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να βρουν νέα καριέρα. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για μια αγορά εργασίας που δεν λειτουργεί σωστά. Ο χρόνος και οι σωστές πολιτικές είναι αυτά που εν τέλει θα άρουν όλα τα εμπόδια.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com
