Μέχρι πρόσφατα, αν ζητούσατε από έναν καταναλωτή στη Δύση να κατονομάσει μια επιτυχημένη κινεζική μάρκα καταναλωτικών αγαθών, το πιθανότερο είναι ότι θα δυσκολευόταν. Αν και η Κίνα αποτελεί επί δεκαετίες τη «βιομηχανική μηχανή» του πλανήτη, έμεινε για πολύ καιρό πίσω στις ευφάνταστες εγχώριες μάρκες και προϊόντα λιανικής πώλησης. Όμως, αυτή η πραγματικότητα αλλάζει ραγδαία. Τα τελευταία χρόνια, δυναμικές και καινοτόμες κινεζικές εταιρείες κάνουν αισθητή την παρουσία τους παντού.
Οι καταναλωτές παγκοσμίως δείχνουν ανοιχτοί σε αυτές τις νέες επιλογές, ενώ οι επενδυτές παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις.
Από τη Στοκχόλμη έως το Σίδνεϊ, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα που περνάνε δίπλα σας αθόρυβα είναι όλο και πιο πιθανό να είναι κινεζικά. Η Mixue, προμηθεύτρια παγωτών και κρύων ποτών, εκθρόνισε τη McDonald’s ως τη μεγαλύτερη αλυσίδα fast-food στον κόσμο με βάση τον αριθμό των καταστημάτων. Επεκτείνεται στη Νότια Αμερική, όπως και η Meituan, μια εφαρμογή παράδοσης με έδρα το Πεκίνο. Η Chagee, μια αλυσίδα τσαγερί, αναμένεται μέχρι το τέλος του 2027, να έχει τουλάχιστον 1.300 καταστήματα εκτός Κίνας, κυρίως στη Νοτιοανατολική Ασία. Πριν από μερικά χρόνια δεν είχε σχεδόν κανένα. Παράλληλα, η Pop Mart, μια κινεζική εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών, δημιούργησε θόρυβο αντάξιο της Disney με τις Labubus, τις παράξενες κούκλες με εννέα δόντια, στους θαυμαστές των οποίων συγκαταλέγονται η Rihanna και ο Sir David Beckham.
Οι δυτικοί αγοραστές αγοράζουν αγαθά από την Κίνα εδώ και δεκαετίες, κυρίως αυτά που κατασκευάζονταν σε μεγάλο βαθμό για λογαριασμών ξένων επιχειρήσεων και σχεδιάζονταν από αυτές. Πιο πρόσφατα, διαδικτυακοί λιανοπωλητές όπως η Shein και η Temu κέρδισαν πελάτες με φθηνά, χαρούμενα ρούχα και καταναλωτικά αγαθά, υποβαθμίζοντας παράλληλα την κινεζική προέλευσή τους. Οι κινεζικές μάρκες θεωρούνταν επί μακρόν κακής ποιότητας, χωρίς φαντασία και με άδικες επιδοτήσεις. Τα σκάνδαλα που σχετίζονταν με την ασφάλεια των τροφίμων και τα εργασιακά πρότυπα δεν βοήθησαν.
Πλέον, νέες επιχειρήσεις ανατρέπουν αυτές τις παλιές παραδοχές. Πολλές διαφημίζουν υπερήφανα τις ρίζες τους. Το λογότυπο της Chagee δείχνει μια τραγουδίστρια της Όπερας του Πεκίνου με πλήρη κόμμωση. (Το όνομα της εταιρείας προέρχεται από το « Αντίο, παλλακίδα μου», μια παραδοσιακή κινεζική όπερα). Το «Black Myth: Wukong», ένα από τα πιο επιτυχημένα βιντεοπαιχνίδια όλων των εποχών, παρουσιάζει τον Βασιλιά-Μαϊμού από το «Ταξίδι στη Δύση», ένα μυθιστόρημα του 16ου αιώνα. Πολλές μάρκες ανταγωνίζονται τώρα, τόσο ως προς την ποιότητα όσο και ως προς την τιμή. Τα ποτά της Chagee μπορεί να είναι εξίσου ακριβά με τα ποτά της Starbucks. Τα κινεζικά EV προσφέρουν εκθαμβωτικά συστήματα ψυχαγωγίας και χαμηλές τιμές. Τα παιχνίδια της Pop Mart μπορεί να κοστίζουν έως και 835 δολάρια.
Στο παρελθόν, οι κινεζικές επιχειρήσεις συνήθως πετύχαιναν μαθαίνοντας να αντιγράφουν φθηνά τα δυτικά προϊόντα. Τώρα συσσωρεύουν δική τους πολύτιμη πνευματική ιδιοκτησία. Και παρόλο που τα κρατικά μέσα ενημέρωσης επαινούν τις Labubus, η κυβέρνηση δεν φαίνεται να επιδοτεί αυτές τις νέες καταναλωτικές επιχειρήσεις (με εξαίρεση τις εταιρείες κατασκευής ηλεκτρικών αυτοκινήτων). Πράγματι, οι κεφαλαιαγορές της Κίνας, οι οποίες είναι επιφορτισμένες με την καλλιέργεια τεχνολογιών για να νικήσουν την Αμερική, είναι εναντίον τους. Τα τελευταία δύο χρόνια, οι καταναλωτικές επιχειρήσεις έλαβαν μόνο το 3% των κεφαλαίων που συγκεντρώθηκαν σε εισαγωγές στο χρηματιστήριο στην ηπειρωτική χώρα. Οι κατασκευαστές τσιπ έλαβαν πέντε φορές περισσότερο.
Η άνοδος των κινεζικών καταναλωτικών μαρκών είναι καλή για τους απανταχού αγοραστές: τώρα έχουν να επιλέξουν από μια ευρύτερη σειρά καινοτόμων προϊόντων. Οι επενδυτές, επίσης, θα πρέπει να καλωσορίσουν τη θέα των παράξενα μαγευτικών κουκλών και τη γεύση του παγωτού από κόκκινα φασόλια. Η επένδυση σε κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας είναι εδώ και καιρό πολιτικά δύσκολη λόγω των ανησυχιών για την ασφάλεια και από τις δύο πλευρές. Εάν η DeepSeek, η πρωτοποριακή κινεζική εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης, εισέλθει στο χρηματιστήριο, οι Αμερικανοί επενδυτές θα ήταν απίθανο να πάρουν μέρος στη δράση. Η TikTok εξακολουθεί να βρίσκεται σε νομική εκκρεμότητα. Ωστόσο, οι τσάντες και τα ζεστά ποτά είναι ακίνδυνα. Ακόμα και όταν ξέσπασε ο εμπορικός πόλεμος τον Απρίλιο, η Chagee μπήκε στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, συγκεντρώνοντας περισσότερα από 400 εκατομμύρια δολάρια για να τροφοδοτήσει την παγκόσμια επέκτασή της. Πολλές ακόμα μάρκες έχουν εισαχθεί στο Χονγκ Κονγκ ή σχεδιάζουν να το πράξουν.
Οι δυτικές επιχειρήσεις θα πρέπει να ξυπνήσουν και να συνειδητοποιήσουν την κατάσταση. Εντός της Κίνας, το συγκριτικό πλεονέκτημα των ξένων εμπορικών σημάτων, απλώς και μόνο επειδή είναι ξένες διαβρώνεται. Στο μέλλον θα πρέπει να προσπαθήσουν περισσότερο να κατανοήσουν τις ιδιαίτερες προτιμήσεις των Κινέζων πελατών τους. Κάποιες μπορεί να κάνουν συμφωνίες με ευρηματικούς Κινέζους εταίρους, για να αποκτήσουν γνώση και έμπνευση. Είναι, βέβαια, νωρίς για την είσοδο των κινεζικών εμπορικών σημάτων στις παγκόσμιες αγορές, αλλά οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες αναγκάζουν ήδη τους δυτικούς τους αντιπάλους να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους. Ο ανταγωνισμός από την Κίνα μπορεί τελικά να ωθήσει τη Disney, τη Mattel και άλλες δυτικές μεγαλο-μάρκες σε νέα ύψη δημιουργικότητας. Το ταξίδι των κινεζικών εμπορικών σημάτων προς τη Δύση, όπως και το ταξίδι του Βασιλιά-Μαϊμού, θα μπορούσε να αποφέρει πλούσια ελέη.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
