Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), Τζερόμ Πάουελ, βρίσκεται αντιμέτωπος με μια κρίσιμη πρόκληση: την απομόνωση της επίδρασης των δασμών Τραμπ στον πληθωρισμό από άλλους οικονομικούς παράγοντες. Αυτή η εκτίμηση είναι κρίσιμη για τη χάραξη της νομισματικής πολιτικής και τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τα επιτόκια.
Οι αξιωματούχοι της Fed καλούνται να προσδιορίσουν αν οι δασμοί θα οδηγήσουν σε παροδική αύξηση των τιμών ή σε μια πιο επίμονη πληθωριστική πίεση. Οι δασμοί που ανακοίνωσε ο Ντόναλντ Τραμπ περιλαμβάνουν τουλάχιστον 10% επιβάρυνση σε όλους τους εξαγωγείς προς τις ΗΠΑ, με ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα και η ΕΕ, να υφίστανται ακόμη υψηλότερους δασμούς. Οι πολιτικές αυτές ενδέχεται να επηρεάσουν τόσο την ανάπτυξη όσο και την πορεία του πληθωρισμού, δημιουργώντας ένα δίλημμα για τη Fed.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα αναλύσουν τα δεδομένα για να διακρίνουν τις άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις των δασμών στις τιμές και τις προσδοκίες του κοινού για τον πληθωρισμό. Αν η Fed υποτιμήσει την επίδραση των δασμών, ενδέχεται να μην αντιδράσει εγκαίρως για να ελέγξει τον πληθωρισμό. Αντίθετα, αν υπερεκτιμήσει την επιρροή τους, θα μπορούσε να οδηγήσει την οικονομία σε ύφεση λόγω υπερβολικά αυστηρής νομισματικής πολιτικής.
Οι άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις των δασμών
Οι άμεσες επιπτώσεις των δασμών θα είναι ευδιάκριτες στις τιμές πολλών καταναλωτικών αγαθών, όπως τα ηλεκτρονικά, τα υποδήματα και τα έπιπλα. Ωστόσο, οι έμμεσες επιπτώσεις, όπως η αύξηση του κόστους ενδιάμεσων αγαθών (π.χ. χάλυβας και αλουμίνιο), είναι πιο δύσκολο να προσδιοριστούν. Τα υψηλότερα κόστη παραγωγής μπορεί να απορροφηθούν εν μέρει από τις επιχειρήσεις, αλλά σε πολλές περιπτώσεις θα μετακυλιστούν στους καταναλωτές.
Ο πρόεδρος της Fed του St. Louis, Αλμπέρτο Μουσαλέμ, εκτίμησε ότι μια αύξηση 10% στους δασμούς θα μπορούσε να προσθέσει έως και 1,2 ποσοστιαίες μονάδες στον πληθωρισμό, με τις έμμεσες επιπτώσεις να αντιπροσωπεύουν πάνω από το μισό αυτού του ποσοστού. Σύμφωνα με την Bloomberg Economics, ο μέσος όρος των δασμών στις ΗΠΑ έχει πλέον αυξηθεί στο 22% από 2,3% πέρυσι, γεγονός που θα μπορούσε να διπλασιάσει τον πληθωριστικό αντίκτυπο.
Η επίδραση στους καταναλωτές
Η αβεβαιότητα που προκαλούν οι δασμοί επηρεάζει επίσης τις προσδοκίες των καταναλωτών για μελλοντικές αυξήσεις τιμών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη συμπεριφορά τους. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι οι Αμερικανοί ανησυχούν όλο και περισσότερο για την άνοδο των τιμών, κάτι που μπορεί να επιταχύνει τον πληθωρισμό καθώς οι επιχειρήσεις αυξάνουν προληπτικά τις τιμές τους.
Ο Ραφαέλ Μπόστικ, πρόεδρος της Fed της Ατλάντα, τόνισε ότι θα εξετάσει όχι μόνο τη μετακύλιση των τιμών στους καταναλωτές, αλλά και τον αντίκτυπο στις προσδοκίες του κοινού για τον πληθωρισμό. Εάν οι καταναλωτές πιστέψουν ότι οι υψηλές τιμές θα διαρκέσουν, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έναν φαύλο κύκλο πληθωριστικών πιέσεων, καθιστώντας δυσκολότερη τη σταθεροποίηση των τιμών από τη Fed.
Τα διδάγματα του παρελθόντος
Παρόλο που η Fed χρησιμοποιεί μοντέλα για να προβλέψει την επίδραση των δασμών, η Άννα Γουόνγκ της Bloomberg Economics προειδοποιεί ότι αυτά τα εργαλεία δεν είναι πάντα αξιόπιστα, φέρνοντας ως παράδειγμα την εκτίμηση της Fed το 2022, ότι ο πληθωρισμός που προκλήθηκε από την πανδημία θα ήταν παροδικός, κάτι που αποδείχθηκε λανθασμένο.
Ο Πάουελ έχει δηλώσει ότι η Fed αξιολογεί διαφορετικά σενάρια σχετικά με την επίδραση των δασμών, λαμβάνοντας υπόψη και την πιθανότητα αντιποίνων από εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ. Ωστόσο, το πόσο σύντομα η Fed θα καταλήξει σε μια αξιόπιστη πρόβλεψη παραμένει ασαφές.
Στον απόηχο των ανακοινώσεων Τραμπ, το συμπέρασμα είναι πως η πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις για την Fed, καθώς επηρεάζει τόσο τον πληθωρισμό όσο και την οικονομική ανάπτυξη. Η δυσκολία έγκειται στο να προσδιοριστεί το ποσοστό του πληθωρισμού που οφείλεται στους δασμούς και αυτό που οφείλεται σε άλλους παράγοντες, ώστε να αποφασιστεί η κατάλληλη νομισματική πολιτική. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενοι μήνες θα είναι κρίσιμοι για τη χάραξη της στρατηγικής της Fed απέναντι στις προκλήσεις του παγκόσμιου εμπορίου.
