THEPOWERGAME
Αν και είναι τεράστιο το χάσμα ανάμεσα στην εξωτερική πολιτική επί διακυβέρνησης του Ντόναλτ Τραμπ και του νυν προέδρου των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, οι ομοιότητες στην εμπορική και οικονομική πολιτική μεταξύ των δυο κυβερνήσεων γίνονται όλο και πιο αισθητές όσο πλησιάζουν οι εκλογές του Νοεμβρίου. Όταν ανέλαβε τα ηνία του Λευκού Οίκου, ο Μπάιντεν είχε υποσχεθεί πως θα καταργήσει την πολιτική του εμπορικού απομονωτισμού που είχε υιοθετηθεί από τον προκάτοχό του. Μέχρι σήμερα, όμως, η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν έχει άρει ούτε έναν δασμό, αν και χτίστηκαν ξανά γέφυρες επικοινωνίας με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ.
Καθώς, όμως, εξαντλούνται τα χρονικά περιθώρια για την άρση των δασμών στον χάλυβα και το αλουμίνιο -οι οποίοι σηματοδοτούν την έναρξη ενός «ανεμοστρόβιλου» των δασμών σε εισαγωγές 380 δισ. δολαρίων που εφαρμόστηκαν επί Τραμπ -οι Βρυξέλλες επιδιώκουν τουλάχιστον την παράταση μια εμπορικής ανακωχής που συμφωνήθηκε το 2021 και θα εκπνεύσει τέλη του 2024. Η μερίδα του λέοντος των δασμών που επιβλήθηκαν επί Τραμπ στρέφονται σε εισαγωγές από την Κίνα, αλλά ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ υιοθέτησε επιθετική στάση και απέναντι στην ΕΕ, αναβιώνοντας τον προστατευτισμό με μια ακραία ρητορική.
Οι επιπτώσεις των δασμών στους Αμερικανούς καταναλωτές
Το αποτέλεσμα αυτής της εμπορικής πολιτικής, η οποία συνεχίζεται από την κυβέρνηση των Δημοκρατικών, είναι αρνητικό για την οικονομία των ΗΠΑ. Ανάλυση της Επιτροπής Διεθνούς Εμπορίου των ΗΠΑ, την οποία αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg, καταλήγει στο πόρισμα πως οι δασμοί που επιβλήθηκαν επί Τραμπ αφομοιώθηκαν εξ ολοκλήρου από τους Αμερικανούς με ανατιμήσεις, χωρίς να πλήττουν τους εισαγωγείς. Παρεμφερής ανάλυση του CNBC συμπεραίνει πως οι δασμοί του Τραμπ ισοδυναμούν με μία από τις μεγαλύτερες αυξήσεις στη φορολογία των ΗΠΑ στο διάστημα των τελευταίων δεκαετιών.
Σύμφωνα δε με το κέντρο ερευνών Tax Foundation, οι δασμοί αυτοί επηρέασαν την απασχόληση στις ΗΠΑ, κοστίζοντας 166.000 θέσεις εργασίας. Με τη δημοτικότητα του Τραμπ να παραμένει αλώβητη, παρά τις δικαστικές του περιπέτειες, η ΕΕ φοβάται πως οι τριβές με τις ΗΠΑ θα τροφοδοτηθούν εκ νέου εάν κερδίσει τις εκλογές του Νοεμβρίου 2024 και γίνει ξανά πρόεδρος των ΗΠΑ από τον Ιανουάριο του 2025.
Διαφορές Μπάιντεν – Τραμπ στην εξωτερική πολιτική -κοινά στοιχεία στη βιομηχανική πολιτική
Η επάνοδος του Τραμπ θα σημάνει συναγερμό στη διεθνή κοινότητα, καθώς δεν αποκλείεται αποδυναμώσει ξανά τις σχέσεις των ΗΠΑ με τους συμμάχους της, σε μια περίοδο που οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι είναι εξαιρετικά οξυμένοι λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και του πολέμου ανάμεσα στη Χαμάς και στο Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας. Η συνοχή του ΝΑΤΟ είναι σήμερα πιο σημαντική από ποτέ για τη Δύση. Η υπονόμευσή του ή οι απειλές για αποχώρηση των ΗΠΑ, όπως είχε εξαγγείλει ο Τραμπ στην προηγούμενη θητεία του, θα προκαλούσαν αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Ευρώπη. Αντίθετα, η διακυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν αποκατέστησε τον πρωταγωνιστικό ρόλο των ΗΠΑ στη διεθνή κοινότητα.
Στο πεδίο της βιομηχανικής πολιτικής, όμως, υπάρχουν επίσης ομοιότητες μεταξύ Τραμπ και Μπάιντεν, που σηματοδοτούν γενικότερα την αλλαγή εποχών. Οι ανάγκες χρηματοδότησης των οικονομιών για την «πράσινη» μετάβαση, η γεωπολιτική αντιπαλότητα για τεχνολογική και στρατιωτική υπεροχή, η μάχη για πρώτες ύλες και ο αγώνας για καινοτομία έχουν μεταβάλει τις προτεραιότητες όλων των κυβερνήσεων στον ανεπτυγμένο και αναπτυσσόμενο κόσμο. Υπό αυτό το πρίσμα, ο νεοφιλελευθερισμός έχει τεθεί στο περιθώριο, με τις ισχυρές χώρες να παίζουν ενεργό ρόλο στον βιομηχανικό σχεδιασμό των οικονομιών τους. Αν και το δόγμα «Πρώτα η Αμερική» του Τραμπ δεν απέφερε πρακτικά καρπούς στην πραγματική οικονομία, το Νομοσχέδιο για τη Μείωση του Πληθωρισμού (IRA), που δρομολογήθηκε επί Μπάιντεν, αποτελεί την επιτομή της επιστροφής του κράτους στην οικονομία με κονδύλια 369 δισ. δολαρίων.
Ενδεικτική είναι η ομιλία που είχε δώσει ο Τζέικ Σάλιβαν, σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ, στο Brookings Institution πέρυσι τον Απρίλιο. Αναφερόμενος στην αλλαγή του γεωπολιτικού τοπίου μετά την πανδημία και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Σάλιβαν τόνισε πως η στρατηγική της κυβέρνησης Μπάιντεν επενδύει «στις πηγές της εγχώριας οικονομικής και τεχνολογικής ισχύος, προάγει διαφοροποιημένες και ανθεκτικές εφοδιαστικές αλυσίδες και θέτει υψηλά κριτήρια στα πάντα, από την εργασία έως το περιβάλλον».
Πιθανότατα μια επανεκλογή του Τραμπ να εντείνει ακόμη πιο πολύ την πόλωση στην αμερικανική κοινωνία και τη διεθνή κοινότητα. Όμως οι ΗΠΑ φαίνεται να έχουν αλλάξει γενικά ρότα στη χάραξη εμπορικής και οικονομικής πολιτικής, με τον ρόλο του κράτους να ενισχύεται.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
