THEPOWERGAME
Νίκος Σ. Μαγγίνας
O Νίκος Σ. Μαγγίνας είναι Επικεφαλής Οικονομολόγος της Εθνικής Τράπεζας
Η ελληνική οικονομία εκπέμπει πλέον πειστικά σημάδια εξόδου από την κρίση της πανδημίας. Η οικονομική δραστηριότητα ανακάμπτει με επιταχυνόμενο ρυθμό ενώ ένα ευρύ φάσμα δεικτών εμφανίζουν σημαντική βελτίωση.
Η ταχεία πρόοδος στους εμβολιασμούς το 2ο τρίμηνο σε συνδυασμό με το άνοιγμα της εγχώριας και της διεθνούς οικονομίας έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η αβεβαιότητα υποχώρησε, η εγχώρια κατανάλωση ανέκαμψε δυναμικά, η παραγωγή συνέχισε να ισχυροποιείται, οι εξαγωγές αγαθών ανήλθαν σε νέο ιστορικό υψηλό.
Ακόμη και ο εισερχόμενος τουρισμός μετά από ένα διστακτικό ξεκίνημα ανέβασε εντυπωσιακά ταχύτητα τον Ιούλιο και τον Αύγουστο με την απόκλιση των εσόδων από το αντίστοιχο δίμηνο του 2019 να περιορίζεται κάτω από 30% αυξάνοντας την πιθανότητα υπέρβασης του 50% των ετήσιων εσόδων του 2019.
Η επανεκκίνηση της «βαριάς» βιομηχανίας των υπηρεσιών συνοδεύτηκε από τις ισχυρές επιδόσεις της πραγματικής βιομηχανίας, με τη μεταποιητική παραγωγή να υπερβαίνει στο εξάμηνο κατά 5% τα αντίστοιχα επίπεδα του 2019, ωθούμενη από τους ανταγωνιστικούς και εξωστρεφείς τομείς.
Η αγορά εργασίας επωφελήθηκε από τις ανωτέρω τάσεις με τις υψηλότατες εποχικές προσλήψεις να οδηγούν το ποσοστό ανεργίας τον Ιούνιο σε χαμηλό δεκαετίας διευκολύνοντας την ομαλή διασωλήνωση από τα κρατικά μέτρα στήριξης.
Ήδη 14 δισ. ευρώ απολεσθέντος κύκλου εργασιών κατά το πρώτο 6μηνο του 2020 ανακτήθηκαν στο 6μηνο του 2021 ενώ οι διαθέσιμοι δείκτες υποδηλώνουν ότι οι συνολικές επιδόσεις της οικονομίας ενδυναμώθηκαν περαιτέρω το 3ο τρίμηνο.
Οι ανωτέρω τάσεις φαίνεται να επιβεβαιώνουν τις πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα υπερβεί το 5,5% το 2021 — παρά την έντονη επιδημιολογική αβεβαιότητα για το 4ο τρίμηνο — και ότι το ΑΕΠ θα επιστρέψει σε προ-πανδημίας επίπεδο μέχρι τα μέσα του 2022.
Νωρίτερα, ένα φιλόδοξο μείγμα μέτρων δημοσιονομικής στήριξης και ρευστότητας που υπερβαίνει πλέον σε αξία το 20% του ΑΕΠ — όντας το μεγαλύτερο ως ποσοστό στο ΑΕΠ στην ΕΕ ως προς το δημοσιονομικό σκέλος — πέτυχε να αποτρέψει μια ύφεση καταστροφικών διαστάσεων με δύσκολα αναστρέψιμο κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο.
Η οικονομία φαίνεται να ξαναπιάνει το νήμα της ανάπτυξης μετά την αναπάντεχη διακοπή λόγω της πανδημίας και να βρίσκεται ενώπιων σημαντικών ευκαιριών αλλά και νέων και παλαιών προκλήσεων.
Ανάμεσα στους παράγοντες που αναμένεται να τροφοδοτήσουν την ανοδική τάση συγκαταλέγονται:
• Ένας μικρός αλλά ισχυρός πυρήνας ανταγωνιστικών επιχειρήσεων σφυρηλατημένων μέσα σε διαδοχικές κρίσεις με αυξανόμενη εξωστρέφεια.
• Η μακροχρόνια αναδιάρθρωση τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα η οποία μετά και την επιτάχυνση των εξελίξεων στην επίλυση του θέματος των μη-εξυπηρετούμενων δανείων εισέρχεται στην τελική της φάση.
• Ο υψηλός βαθμός χρήσης παραγωγικού δυναμικού στη βιομηχανία (υψηλό 12 ετών) και η επίδραση του Ταμείου Ανάκαμψης δημιουργούν τις συνθήκες για έντονη άνοδο των επενδύσεων και δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας μετά από μια δεκαετία αποεπένδυσης.
• Η σταδιακή ωρίμανση και εμβάθυνση της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής και ο αυξανόμενος πραγματισμός των ευρωπαϊκών θεσμών που αποτυπώνεται τόσο στην αυξημένη δημοσιονομική ελαστικότητα, τη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και τη χάραξη πιο φιλόδοξων στρατηγικών μακροπρόθεσμου μετασχηματισμού της Ευρωπαϊκής οικονομίας — με επίκεντρο την ψηφιοποίηση, την έρευνα και την περιβαλλοντική προστασία — όσο και στον κομβικό, σταθεροποιητικό ρόλο της ΕΚΤ.
• Η επιλογή της Ελλάδας να οικοδομήσει και να εξειδικεύσει εκ των έσω μια Εθνική Στρατηγική Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που πλαισιώνεται πλέον και από ένα πειστικό πρόγραμμα χρηματοδότησης μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης.
• Ισχυρά αποθέματα ρευστότητας σε ένα τμήμα του ιδιωτικού τομέα και ένα αναδιαρθρωμένο και αξιόπιστο τραπεζικό σύστημα έτοιμο να ανταποκριθεί σε πολλαπλούς ρόλους διαμεσολάβησης, συμβούλου και παρόχου σύνθετων ψηφιοποιημένων και προσωποποιημένων υπηρεσιών σε ένα επιχειρηματικό περιβάλλον ταχέως εξελισσόμενο και απαιτητικό.
Ωστόσο η αξιοποίηση των ανωτέρω ευκαιριών απαιτεί εγρήγορση, αποτελεσματικότητα και υπευθυνότητα. Κρίσιμα συστατικά της επιτυχίας θα είναι μεταξύ άλλων:
Η ταυτόχρονη επιδίωξη των στόχων επιτυχούς απορρόφησης των χρηματοδοτικών πόρων και της ενδυνάμωσης της, παραδοσιακά αδύναμης, θεσμικής ικανότητας της χώρας μέσω μεταρρυθμίσεων.
Η προσήλωση στις πιο φιλόδοξες διαρθρωτικές τομές της στρατηγικής μεταρρυθμίσεων και αποφυγή του πειρασμού εύκολα υλοποιήσιμων δαπανών. Μόνο οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης για το 2021 και 2022 υπερβαίνουν το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Η άμεση ώθηση στη δραστηριότητα είναι δεδομένη το μακροχρόνιο αναπτυξιακό τους αποτέλεσμα όμως, όχι.
Η σύμμετρη επένδυση στην παιδεία, την έρευνα, την αποτελεσματικότητα του δημοσίου, τις υποδομές, την τεχνολογία θα δημιουργήσει ένα υπόβαθρο για μονιμοποίηση των αναπτυξιακών κερδών και τη μετουσίωσή τους σε κοινωνική ευημερία.
Η έγκαιρη εξισορρόπηση του αναπόφευκτου δημοσιονομικού ανοίγματος και η επάνοδος του δημοσίου χρέους σε πτωτική τροχιά ώστε να δημιουργηθεί νέος δημοσιονομικός χώρος για ελαφρύνσεις με έμφαση στη φορολογική δικαιοσύνη, την κοινωνική συνοχή, την απασχόληση και την επιχειρηματικότητα.
Τα επώδυνα διδάγματα της Ελληνικής κρίσης και της πανδημίας, οι εντεινόμενες κοινωνικές και γεωπολιτικές προκλήσεις, η αυξημένη ανισότητα και η πολυετής υποχώρησηc της χώρας σε ανταγωνιστικότητα και ευημερία, θεωρώ ότι κινητοποιούν σταδιακά έναν υγιή εθνικό εγωισμό και ενεργοποιούν το ένστικτο επιβίωσης που θα μας ωθήσει στο να ανταποκριθούμε στην ιστορική πρόκληση.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
