Ο επιχειρηματικός κόσμος πιστεύει πως το 2022 η μάχη που πρέπει να δοθεί θα είναι αυτή κατά της ακρίβειας με τον πληθωρισμό σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες να καταγράφει ιστορικά υψηλά πολλών ετών. Οι πιέσεις αυτές συνδέονται με τη ραγδαία αύξηση των τιμών της ενέργειας και της αναντιστοιχίας μεταξύ της αυξημένης ζήτησης και της αδύναμης προσφοράς, λόγω των δυσχερειών που επέφερε η πανδημία στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Στην Ελλάδα, το πληθωριστικό φαινόμενο εξελίσσεται με μικρή καθυστέρηση και ελαφρώς μικρότερη ένταση σε σύγκριση με την Ευρωζώνη, που ήδη υπερβαίνει το 6%. Η αντιμετώπιση των πληθωριστικών πιέσεων θεωρείται μείζονος σημασίας, καθώς η άνοδος του επιπέδου τιμών σε βασικά προϊόντα και, κυρίως, στην ενέργεια, επιβαρύνει σημαντικά τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, συμπιέζοντας εν τέλει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
Στην πλευρά της καταναλωτικής εμπιστοσύνης συνεχίστηκε η υποχώρηση, κατόπιν της κλιμάκωσης της ανόδου των τιμών βασικών αγαθών κατά 20%, καθώς καταγράφεται ανησυχία για την εξέλιξη των πραγματικών εισοδημάτων των νοικοκυριών. Οι χειμερινές εκπτώσεις που θα διαρκέσουν το επόμενο δίμηνο μπορούν να λειτουργήσουν ως «κόφτης» και ανάχωμα κατά της ακρίβειας για τους καταναλωτές. Ας ελπίσουμε ότι τα μεγάλα ποσοστά εκπτώσεων και η επάρκεια αγαθών στην ελληνική αγορά θα δώσουν τη δυνατότητα αφενός στα εμπορικά καταστήματα να ρευστοποιήσουν τα εποχικά εμπορεύματα τους και αφετέρου στους καταναλωτές κάνουν «έξυπνες» αγορές για να καλύψουν σε χαμηλότερες τιμές πολλές οικογενειακές υποχρεώσεις.
Απειλή για το εμπόριο και τη βιομηχανία το 2022 είναι ο πληθωρισμός στην Ευρώπη, που τροφοδοτείται από τις σπειροειδείς τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να αποκλιμακωθεί. Να σημειώσω πώς σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αυξήθηκε τον Δεκέμβριο στο 5,1%, ενώ στην ΕΕ φαίνεται πως έχει αναρριχηθεί σε επίπεδα άνω του 6% τον Ιανουάριο. Οι συστημικές τράπεζες θα χρειαστούν σταθερά επιτόκια χρηματοδότησης από την ΕΚΤ για να αποφύγουν δημοσιονομικές αντιδράσεις και να μην σκοτώσουν την ανάκαμψη. Το 2022 θα είναι επίσης μια χρονιά αλλαγής στις ανάγκες του εμπορικού κλάδου σε ένα ολοένα και πιο περίπλοκο περιβάλλον ενεργειακής κρίσης. Η ακρίβεια με όχημα το ενεργειακό κόστος και οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας θα αποτελέσουν τα βασικά μέτωπα τουλάχιστον το πρώτο εξάμηνο του 2022.
Ωστόσο νεότερες εκτιμήσεις, που απεύχομαι την επιβεβαίωσή τους, θέλουν την κρίση στην εφοδιαστική να εκτείνεται και σε όλο το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους γεγονός που προδικάζει ότι τα κόστη διαμετακόμισης θα εξακολουθήσουν σε ιστορικά υψηλά με μικρές διακυμάνσεις που θα επηρεάσουν τόσο το εισαγωγικό όσο και το εξαγωγικό εμπόριο. Στο «σκηνικό» που έχει σχηματοποιηθεί ενυπάρχουν και οι 15νθήμερες καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση πλοίων σε κομβικά λιμάνια της Ε.Ε. που αποδίδεται στην έλλειψη χώρων εναπόθεσης, καθώς με βάση τα τελευταία στοιχεία εμφανίζουν πληρότητες που ξεπερνούν σε ορισμένες των περιπτώσεων και το 100%. Το στοιχείο αυτό «μεταφράζεται» σε επιπρόσθετα κόστη από «σταλίες», καταπτώσεις ρητρών, μεταφορτώσεις κλπ που σε τελική ανάλυση επηρεάζουν στην διαμόρφωση των τελικών τιμών που καλείται το καταναλωτικό κοινό να καταβάλει.
Είναι γεγονός πως η μάχη κατά της ακρίβειας απαιτεί κοινό αγώνα πολιτείας και αγοράς για να κερδηθεί. Για να περιορίσουμε λοιπόν μέρος των αυξήσεων πρέπει να δημιουργήσουμε αποθέματα, άρα χρειάζεται ρευστότητα. Αντί για τη μείωση του ΕΦΚ και του ΦΠΑ από 13% στο 6%, που θα δημιουργήσει παρέκκλιση του προϋπολογισμού εν μέσω προτελευταίας αξιολόγησης και που δεν ξέρουμε εάν θα μετακυλιστεί στις τελικές τιμές, είναι ίσως τολμηρότερο, αλλά προτιμότερο να αυξηθούν 6% οι κατώτατοι μισθοί. Σαφώς χρειάζονται παρεμβάσεις, ώστε να μην υπάρξουν κερδοσκοπικά φαινόμενα, αλλά η αναζήτηση λύσης δεν είναι καθόλου εύκολη. Στο εμπόριο λέμε πως το κλειδί είναι η τιμή αγοράς και η επιτυχία να κερδίσεις περισσότερα προκύπτει από την τιμή αγοράς, παρά από τη τιμή πώλησης. Τώρα λοιπόν είναι η πλέον κατάλληλη περίοδος απέναντι στην ακρίβεια, οι ΜμΕ της αγοράς να επιβεβαιώσουμε πως μπορούμε να βρούμε καινούργιες εγχώριες και ευρωπαϊκές πηγές με τις καλύτερες τιμές αγορές.
