Ο εμπορικός πόλεμος που έχει εξαπολύσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με την επιβολή δασμών στα εισαγόμενα αυτοκίνητα και εξαρτήματα, έχει ήδη κοστίσει σχεδόν 12 δισ. δολάρια στις παγκόσμιες αυτοκινητοβιομηχανίες -τη μεγαλύτερη οικονομική απώλεια για τον κλάδο από την εποχή της πανδημίας. Και το χειρότερο, όπως γράφει η Wall Street Journal είναι πως οι απώλειες αυτές φαίνεται ότι είναι μόνο η αρχή.
Δασμοί: Οι επιπτώσεις στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία
Από την ανακοίνωση του δασμού 25% στα εισαγόμενα αυτοκίνητα τον Μάρτιο, η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία έχει βρεθεί αντιμέτωπη με υψηλότερα κόστη, αναγκαστικές αλλαγές στην εφοδιαστική αλυσίδα και μαζικές αναδιαρθρώσεις παραγωγής. Οι δασμοί επηρεάζουν τις εταιρείες στις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα και την Ευρώπη, σε μια περίοδο που ήδη είχαν επενδύσει σημαντικά ποσά για τη μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση.
Η Toyota ανακοίνωσε ότι η λειτουργική της κερδοφορία μειώθηκε κατά 3 δισ. δολάρια εξαιτίας των δασμών — πρόκειται για τη μεγαλύτερη ζημιά που έχει δηλώσει κάποιος κατασκευαστής μέχρι σήμερα. Συνολικά, οι ζημιές που έχουν ανακοινώσει δημόσιες εταιρείες του κλάδου ανέρχονται σε 11,8 δισ. δολάρια, σύμφωνα με υπολογισμούς της Wall Street Journal.
Μάλιστα, η Toyota προβλέπει ότι οι δασμοί θα δημιουργήσουν πρόσθετο βάρος ύψους 9,5 δισ. δολαρίων έως το τέλος του οικονομικού έτους τον Μάρτιο του 2026, γεγονός που θα οδηγήσει σε μείωση κατά 44% των καθαρών της κερδών.
Για τους 10 μεγαλύτερους αυτοκινητοκατασκευαστές του κόσμου (πλην των κινεζικών), τα καθαρά κέρδη αναμένεται να μειωθούν φέτος κατά περίπου 25%, αγγίζοντας τα χαμηλότερα επίπεδα από το 2020, όταν η πανδημία είχε προκαλέσει κλείσιμο εργοστασίων και αιμορραγία ρευστότητας.
Γιατί δεν ανεβαίνουν οι τιμές;
Αν και η λογική λέει ότι οι κατασκευαστές θα μετακυλήσουν το κόστος στους καταναλωτές αυξάνοντας τις τιμές, αυτό δεν έχει συμβεί ακόμη. Παρότι τα κίνητρα (π.χ. εκπτώσεις) για την εκκαθάριση αποθεμάτων έχουν μειωθεί, οι αυτοκινητοβιομηχανίες δεν έχουν προχωρήσει σε θεαματικές αυξήσεις τιμών, καθώς φοβούνται μείωση της ζήτησης ή ακόμα και στοχοποίηση από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο αναλυτής της Jefferies, Φιλίπ Ουσουά, σημειώνει: «Κανείς δεν θέλει να κάνει την πρώτη κίνηση. Όλοι φοβούνται ένα καυστικό tweet από τον Τραμπ».
Η General Motors εκτιμά ότι θα μπορέσει να εξισορροπήσει περίπου το 10% του κόστους των δασμών, που υπολογίζεται στα 4-5 δισ. δολάρια, με σταθερή πολιτική τιμολόγησης. Πρόκειται για το υψηλότερο κόστος δασμών μετά την Toyota.
«Τελικά, σημασία έχει σε ποια τιμή θα αγοράσει το προϊόν ο πελάτης» εξηγεί ο επικεφαλής χρηματοοικονομικός διευθυντής της Toyota, Τακανόρι Αζούμα.
Κίνητρα από τον Λευκό Οίκο και στρατηγικές προσαρμογής
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει προσφέρει και κάποια αντισταθμιστικά μέτρα για να ενισχύσει την παραγωγή στις ΗΠΑ, όπως:
- Χαλάρωση των κανονισμών για τις εκπομπές, που μειώνει την ανάγκη αγοράς πιστωτικών μονάδων από εταιρείες όπως η Tesla και η Rivian.
- Το νομοσχέδιο «Big Beautiful Bill» που προβλέπει έκπτωση φόρου έως 10.000 δολάρια για αγοραστές αμερικανικών αυτοκινήτων ως επιστροφή για τους τόκους των δανείων από το 2026.
Η επιθυμία του Τραμπ είναι ξεκάθαρη: παραγωγή στις ΗΠΑ.
Η General Motors αυξάνει την παραγωγή των φορτηγών Chevrolet Silverado και GMC Sierra στην Ιντιάνα, μειώνοντας την αντίστοιχη παραγωγή στον Καναδά. Το 2027 θα επαναπατρίσει την παραγωγή των Equinox και Blazer από το Μεξικό στις ΗΠΑ, επενδύοντας 4 δισ. δολάρια σε νέες υποδομές.
Η Nissan αυξάνει την παραγωγή των Rogue στην Τενεσί, ενώ η Honda εξετάζει την προσθήκη επιπλέον βάρδιας για να αυξήσει την παραγωγή χωρίς μεγάλα επενδυτικά κόστη. Παράλληλα, εργάζεται για την τοπικοποίηση κρίσιμων εξαρτημάτων υβριδικών που σήμερα προέρχονται από την Ιαπωνία.
Ωστόσο, οι περισσότερες εταιρείες δεν παράγουν το ίδιο μοντέλο σε πολλαπλές τοποθεσίες, κάτι που καθιστά δύσκολες τις αλλαγές παραγωγής χωρίς μακροπρόθεσμες επενδύσεις — που μπορεί να μη δικαιωθούν σε διαφορετικό πολιτικό περιβάλλον.
Όπως σχολιάζει ο αναλυτής της HSBC, Μάικ Τίνταλ: «Θα δούμε τις εταιρείες να πιέζουν στο έπακρο τις υφιστάμενες μονάδες τους».
Το τέλος της παγκοσμιοποίησης στην αυτοκίνηση;
Η τοπική παραγωγή για την τοπική αγορά είναι η νέα στρατηγική, την οποία ενισχύει και η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ. Οι αγορές της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και της Κίνας αποκλίνουν πλέον τόσο σε κανονισμούς όσο και σε τεχνολογία και προτιμήσεις καταναλωτών, οδηγώντας σε απομάκρυνση από το μοντέλο του «παγκόσμιου αυτοκινήτου», εξηγεί η WSJ.
Η Mercedes-Benz, για παράδειγμα, ανακοίνωσε τον Μάιο τη μεταφορά της παραγωγής του μεσαίου SUV GLC από την Ευρώπη στην Αλαμπάμα, ενώ αντίστοιχα μεταφέρει στην Κίνα την παραγωγή του GLE που γινόταν αποκλειστικά στις ΗΠΑ.
Η Hyundai ανακοίνωσε επένδυση 21 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ, την οποία ο Τραμπ απέδωσε στην πολιτική του, αν και η τάση υπήρχε ήδη. Η Volkswagen βρίσκεται σε συνομιλίες με τον Λευκό Οίκο για επενδυτικό πακέτο που ίσως περιλαμβάνει εργοστάσιο για την Audi, που υστερεί έναντι BMW και Mercedes λόγω απουσίας παραγωγής στις ΗΠΑ.
Όπως σχολιάζει ο επικεφαλής της Volvo Cars, Χόκαν Σάμιουελσον: «Η εποχή της παγκοσμιοποίησης και των “παγκόσμιων αυτοκινήτων”, όπου όλα ήταν ίσα, τελειώνει. Οδεύουμε προς έναν πιο περιφερειακό κόσμο».
