Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) βρίσκεται σε κρίσιμη φάση εμπορικών διαπραγματεύσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την απειλή επιβολής υψηλών δασμών από τον πρόεδρο Τραμπ. Καθώς η προθεσμία της 1ης Αυγούστου πλησιάζει χωρίς ουσιαστική πρόοδο, η ΕΕ επεξεργάζεται σχέδιο άμεσης αντίδρασης, εξετάζοντας μεταξύ άλλων το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του μηχανισμού Anti-Coercion Instrument (ACI). Παράλληλα, προετοιμάζεται για αντίμετρα σε περίπτωση αποτυχίας των συνομιλιών, με στόχο την προστασία των ευρωπαϊκών συμφερόντων και την απορρόφηση των κραδασμών που θα προκληθούν στην ανταγωνιστικότητα των εξαγώγιμων προϊόντων της.
Οι ΗΠΑ, από την πλευρά τους, φέρονται να επιδιώκουν έναν σχεδόν καθολικό δασμό άνω του 10% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές, με ελάχιστες εξαιρέσεις που αφορούν την αεροπλοΐα, ορισμένα ιατρικά είδη και γενόσημα φάρμακα, συγκεκριμένα αλκοολούχα ποτά και βιομηχανικό εξοπλισμό κρίσιμο για την αμερικανική οικονομία.
Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρνήθηκε να σχολιάσει στο Bloomberg τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις. Οι δύο πλευρές συζητούν επίσης την επιβολή ορίων και ποσοστώσεων σε τομείς όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο, με στόχο την προστασία από χώρες που προκαλούν υπερπροσφορά. Ωστόσο, ακόμα κι αν επιτευχθεί συμφωνία, η έγκριση του Προέδρου Τραμπ παραμένει αβέβαιη.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος απέστειλε επιστολή στην ΕΕ στις αρχές του μήνα, προειδοποιώντας για την επιβολή δασμών 30% στο μεγαλύτερο μέρος των ευρωπαϊκών εξαγωγών από την 1η Αυγούστου. Πέρα από αυτόν τον καθολικό δασμό, ο Τραμπ έχει ήδη επιβάλει 25% επιβαρύνσεις στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά τους, ενώ έχει διπλασιάσει τους δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο. Επιπλέον, έχει απειλήσει με νέους δασμούς στα φάρμακα και τους ημιαγωγούς από τον επόμενο μήνα, ενώ πρόσφατα ανακοίνωσε επιβάρυνση 50% στον χαλκό. Συνολικά, η Κομισιόν εκτιμά ότι οι υφιστάμενοι αμερικανικοί δασμοί καλύπτουν περίπου 380 δισ. ευρώ (442 δισ. δολάρια), δηλαδή σχεδόν το 70% των ευρωπαϊκών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ.
Πριν από την επιστολή αυτή, οι Βρυξέλλες θεωρούσαν ότι πλησίαζαν σε ένα αρχικό πλαίσιο συμφωνίας με δασμό 10% για μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών εξαγωγών, το οποίο θα επέτρεπε τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων. Η ΕΕ επιδιώκει ευρύτερες εξαιρέσεις από αυτές που προσφέρουν οι ΗΠΑ και προστασία από μελλοντικές στοχευμένες επιβαρύνσεις. Παρότι έχει αποδεχτεί ότι η συμφωνία θα είναι ασύμμετρη υπέρ των ΗΠΑ, οι Ευρωπαίοι εξετάζουν αν η τελική ισορροπία είναι αποδεκτή πριν προχωρήσουν σε αντίμετρα. Τα κράτη μέλη διαφέρουν ως προς το επίπεδο ζημιάς που είναι διατεθειμένα να αποδεχθούν, με ορισμένα να δέχονται υψηλότερους δασμούς αν εξασφαλιστούν επαρκείς εξαιρέσεις.
Ψηφιακές υπηρεσίες και επενδύσεις
Μια ενδεχόμενη εμπορική συμφωνία αναμένεται να περιλαμβάνει ρυθμίσεις για μη δασμολογικά εμπόδια, συνεργασία σε θέματα οικονομικής ασφάλειας, διαβουλεύσεις για το ψηφιακό εμπόριο και στρατηγικές προμήθειες. Ωστόσο, καθώς η αισιοδοξία εξανεμίζεται και η διορία πλησιάζει, η ΕΕ αναμένεται να εκκινήσει την προετοιμασία ενός σχεδίου άμεσης αντίδρασης σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων. Οποιαδήποτε απόφαση για αντίποινα θα απαιτήσει πιθανότατα πολιτική έγκριση από τους ηγέτες των κρατών-μελών, λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης.
Μια σημαντική αντίδραση από την πλευρά της ΕΕ θα μπορούσε να οδηγήσει σε περαιτέρω διεύρυνση της εμπορικής διαμάχης, καθώς ο Τραμπ έχει ήδη προειδοποιήσει ότι κάθε ευρωπαϊκό αντίμετρο θα πυροδοτήσει αυστηρότερα αμερικανικά μέτρα.
Τα αντίποινα της ΕΕ
Η ΕΕ έχει ήδη εγκρίνει ενδεχόμενους δασμούς σε 21 δισ. ευρώ αμερικανικών προϊόντων, οι οποίοι θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν άμεσα ως απάντηση στα μέτρα για τον χάλυβα και το αλουμίνιο. Αυτοί οι δασμοί στοχεύουν πολιτικά ευαίσθητες πολιτείες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβάνοντας προϊόντα όπως σόγια από τη Λουιζιάνα (εκλογική περιφέρεια του Προέδρου της Βουλής Μάικ Τζόνσον), αγροτικά είδη, πουλερικά και μοτοσικλέτες.
Παράλληλα, υπάρχει μια λίστα με δασμούς σε επιπλέον 72 δισ. ευρώ αμερικανικών προϊόντων, ως απάντηση στους δασμούς για την αυτοκινητοβιομηχανία και τα «ανταποδοτικά μέτρα» του Τραμπ. Η λίστα περιλαμβάνει βιομηχανικά προϊόντα όπως αεροσκάφη της Boeing, αυτοκίνητα αμερικανικής κατασκευής και το ουίσκι bourbon.
Επιπλέον, εξετάζονται και μέτρα πέρα από τους δασμούς, όπως έλεγχοι εξαγωγών και περιορισμοί σε δημόσιες συμβάσεις για αμερικανικές εταιρείες, σηματοδοτώντας μια ευρύτερη στρατηγική αντίδρασης.
