Σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί νομοθεσία για τη μονομερή κατάργηση των δασμών στα βιομηχανικά προϊόντα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας με στόχο την αμοιβαία μείωση των εμπορικών φραγμών. Ωστόσο, εν μέσω αυξανόμενης αντίστασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και παρά τις υποσχέσεις της Ουάσιγκτον, οι ΗΠΑ όχι μόνο δεν έχουν υλοποιήσει τη δική τους πλευρά της συμφωνίας, αλλά επέβαλαν και νέους δασμούς, προκαλώντας ανησυχίες για την αξιοπιστία και τις προθέσεις τους.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν υπερασπίστηκε την πρωτοβουλία, τονίζοντας ότι πρόκειται για μια «συνειδητή απόφαση για σταθερότητα και προβλεψιμότητα αντί για κλιμάκωση». Η ίδια υποστήριξε ότι οι δασμοί αποτελούν απειλή για την ευρωπαϊκή οικονομία, επισημαίνοντας ακόμη ότι η μονομερής άρση τους θα λειτουργήσει ως μέσο πίεσης, ώστε οι ΗΠΑ να προχωρήσουν σε αντίστοιχες ενέργειες -κυρίως στη μείωση των δασμών τους για τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα από το 27,5% στο 15%, αναδρομικά από την 1η Αυγούστου. Υπενθυμίζεται ότι ένας από του κλάδους που πιέζουν με κάθε τρόπο την Κομισιόν, προκειμένου να ενεργοποιηθεί στην πράξη η συμφωνία με τις ΗΠΑ, είναι η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εμπορίου του Ευρωκοινοβουλίου, Μπέρντ Λάνγκε, επιβεβαίωσε πως την Τετάρτη θα κατατεθούν δύο νομοθετικές προτάσεις, μία εκ των οποίων αφορά τη μείωση των ευρωπαϊκών δασμών στα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα στο μηδέν. Όπως επισημαίνει, αυτό θα επεκταθεί και στα αμερικανικά αυτοκίνητα. Ωστόσο, παρά τις δεσμεύσεις, η Ουάσιγκτον δεν έχει τηρήσει τη συμφωνία. Αντιθέτως, στις 15 Αυγούστου οι ΗΠΑ επέβαλαν νέους δασμούς σε περισσότερα από 400 προϊόντα που περιέχουν χάλυβα και αλουμίνιο -μεταξύ αυτών και ευρωπαϊκές μοτοσικλέτες, των οποίων η συνολική δασμολογική επιβάρυνση φτάνει πλέον έως και το 30%. «Δεν μπορούμε να εξηγήσουμε στους πολίτες μας γιατί πρέπει να δώσουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στα αμερικανικά προϊόντα, ενώ εκείνοι επιβαρύνουν τα δικά μας» σχολίασε δηκτικά ο Λάνγκε.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο φαίνεται διστακτικό να επικυρώσει τη συμφωνία, ιδίως όταν δεν έχει προηγηθεί μια ολοκληρωμένη και νομικά δεσμευτική εμπορική συμφωνία. Αρχικά, η δασμολογική ελάφρυνση από την ΕΕ θα αποτελούσε μέρος ενός ευρύτερου πακέτου, που θα περιλάμβανε και άρση των αμερικανικών δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα όπως το αλκοόλ, ο χάλυβας και το αλουμίνιο.
Στα κάγκελα οι Γερμανοί βιομήχανοι, πιέζουν να πέσουν οι δασμοί
Η βιομηχανία πάντως, ιδιαίτερα ο τομέας της αυτοκινητοβιομηχανίας, επιζητεί άμεση σαφήνεια. Για την BMW, τη Mercedes-Benz και τη Volkswagen, η σταθεροποίηση του εμπορικού πλαισίου θεωρείται απαραίτητη. Μέχρι πρότινος, οι δασμοί για την εισαγωγή ευρωπαϊκών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ ήταν 2,5%. Η συμφωνία προβλέπει αύξηση στο 15%. Ωστόσο, η ΕΕ -με αντάλλαγμα τη σταθερότητα- καταργεί πλήρως τους δασμούς της για τα αντίστοιχα αμερικανικά προϊόντα.
Η πρόεδρος του Συνδέσμου Αυτοκινητοβιομηχανίας (VDA), Χίλντεγκαρντ Μίλερ, δήλωσε συγκρατημένα αισιόδοξη, ζητώντας όμως μακροπρόθεσμα μια «επιστροφή σε χαμηλότερους δασμολογικούς συντελεστές». Η Volkswagen επίσης χαιρέτισε τη συμφωνία ως βήμα προς τη «δεσμευτικότητα και την ασφάλεια σχεδιασμού» για τις εξαγωγές της.
Αναλυτές, πάντως, εκτιμούν ότι η ΕΕ, στην παρούσα φάση, παίζει με τους όρους των ΗΠΑ. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να έχει επιβάλει τη στρατηγική του: Η ΕΕ υποχωρεί πρώτη, ενώ η Ουάσιγκτον κρατά τα ανταλλάγματα για αργότερα -και (κυρίως) χωρίς καμία νομική δέσμευση.
Η πρόταση για άρση των δασμών θα εξεταστεί τις επόμενες ημέρες από τους Επιτρόπους στις Βρυξέλλες, με στόχο την έναρξη της κοινοβουλευτικής διαδικασίας. Ωστόσο, η πολιτική κρίση παραμένει: Μήπως τελικά η Ευρώπη πέφτει σε μια επικίνδυνη παγίδα;
