Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να προετοιμαστεί για ενδεχόμενο πόλεμο ως το 2030, σύμφωνα με το στρατιωτικό σχέδιο που ετοίμασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το οποίο θα παρουσιαστεί την Πέμπτη 16/10 στις Βρυξέλλες.
Το σχέδιο το οποίο αποκάλυψε το Politico, με τίτλο «Defence Readiness Roadmap 2030 – οδικός χάρτης αμυντικής ετοιμότητας 2030», προβλέπει ότι μέχρι το 2030 η Ευρώπη πρέπει να διαθέτει «μια επαρκώς ισχυρή αμυντική ικανότητα, ώστε να αποτρέπει τους αντιπάλους της και να ανταποκρίνεται σε κάθε επιθετική ενέργεια».
Το έγγραφο, που δημοσιοποιήθηκε από το Politico και αναμένεται να εγκριθεί στις Βρυξέλλες, θα τεθεί προς συζήτηση στους ηγέτες της Ε.Ε. την επόμενη εβδομάδα. Αποτελεί την πρώτη ολοκληρωμένη στρατηγική προετοιμασίας της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής της ικανότητας, σε ένα περιβάλλον που καθορίζεται από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την αβεβαιότητα γύρω από τη μελλοντική στάση των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, «η στρατιωτικοποιημένη Ρωσία συνιστά επίμονη απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο ορατό μέλλον». Παρότι οι αμυντικοί προϋπολογισμοί των κρατών-μελών αυξάνονται ταχύτατα, το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών παραμένει «κατά βάση εθνικό, οδηγώντας σε κατακερματισμό, αυξημένο κόστος και έλλειψη διαλειτουργικότητας».
Η Κομισιόν προτείνει τουλάχιστον το 40% των αμυντικών προμηθειών να γίνονται μέσω κοινών συμβάσεων έως το τέλος του 2027 (από λιγότερο του 20% σήμερα), ενώ μέχρι το 2028 το 55% των προμηθειών θα πρέπει να προέρχεται από ευρωπαϊκές ή ουκρανικές εταιρείες, ποσοστό που θα αυξηθεί σε 60% έως το 2030.
Εννέα προτεραιότητες και τρία μεγάλα έργα
Το σχέδιο αναφέρει συγκεκριμένα εννέα βασικές προτεραιότητες για την κάλυψη κρίσιμων κενών δυνατοτήτων: αεράμυνα και αντιπυραυλικά συστήματα, στρατιωτική κινητικότητα, πυροβολικό, τεχνητή νοημοσύνη και κυβερνοάμυνα, πυραύλους και πυρομαχικά, drones και αντι-drone τεχνολογίες, συστήματα μάχης εδάφους, ναυτικά μέσα και γενική ετοιμότητα άμυνας.
Παράλληλα, θέτει σε προτεραιότητα τρία μεγάλα προγράμματα (τέσσερα μαζί με το drone wall) που η Κομισιόν θέλει να έχουν εγκριθεί έως 31/12/2025:
- Eastern Flank Watch, για ολοκληρωμένη άμυνα στα ανατολικά σύνορα της Ε.Ε.
- European Air Shield, για πολυεπίπεδο ευρωπαϊκό δίκτυο αεράμυνας.
- Defence Space Shield, για την προστασία των διαστημικών υποδομών της Ένωσης.
Η Ε.Ε. σχεδιάζει όλα τα έργα να έχουν ξεκινήσει το πρώτο εξάμηνο του 2026, με πλήρη χρηματοδότηση και συμβάσεις σε ισχύ έως το τέλος του 2028.
Η Κομισιόν εκτιμά ότι η Ένωση μπορεί να επενδύσει έως 800 δισ. ευρώ στην άμυνα, αξιοποιώντας χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το πρόγραμμα SAFE ύψους 150 δισ. ευρώ (δάνεια για εξοπλισμούς), το Ευρωπαϊκό Αμυντικό Βιομηχανικό Πρόγραμμα των 1,5 δισ. ευρώ, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας και τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό που θα υιοθετηθεί το 2027.
Το σχέδιο διευκρινίζει ότι τα κράτη-μέλη «παραμένουν κυρίαρχα για την εθνική τους άμυνα», ωστόσο καλεί σε στενότερη συνεργασία, καθώς οι μεμονωμένες επενδύσεις οδηγούν σε αναποτελεσματικότητα.
Συντονισμός με το ΝΑΤΟ
Η Κομισιόν επισημαίνει ότι το σχέδιο θα υλοποιηθεί σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ, προκειμένου να αποφευχθεί η δημιουργία παράλληλων δομών άμυνας. Το έγγραφο αναγνωρίζει τις ανησυχίες χωρών του Νότου, όπως της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Ισπανίας, υπογραμμίζοντας ότι «η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοεί απειλές που προέρχονται από άλλες περιοχές του κόσμου, όπως η Μέση Ανατολή, η Ασία και η Αφρική».
Κοινός στόχος είναι η Ε.Ε. να αποκτήσει μεγαλύτερη στρατηγική αυτονομία σε έναν ολοένα πιο αβέβαιο κόσμο. «Τα αυταρχικά κράτη επιδιώκουν ολοένα και περισσότερο να παρεμβαίνουν στις κοινωνίες και τις οικονομίες μας», τονίζεται. «Οι παραδοσιακοί μας σύμμαχοι αλλάζουν τις προτεραιότητές τους προς άλλες περιοχές του κόσμου και η ευρωπαϊκή αμυντική στάση -και οι δυνατότητές μας- πρέπει να είναι έτοιμες για τα πεδία μάχης του αύριο».
