Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, οι παγκόσμιοι οικονομικοί ηγέτες έφυγαν από τις ετήσιες συναντήσεις του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον με ανάμεικτα συναισθήματα: ανακούφιση ότι οι δασμοί των ΗΠΑ δεν προκάλεσαν βαθύτερη ύφεση, αλλά και έντονη ανησυχία για τους κινδύνους που διαφαίνονται στον ορίζοντα.
Όπως αναφέρθηκε, οι ελπίδες επικεντρώνονται πλέον σε μια πιθανή συνάντηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ στο τέλος του μήνα — καθώς από αυτή μπορεί να κριθεί η κατεύθυνση της παγκόσμιας οικονομίας για το 2026 και πέρα.
Τεταμένο κλίμα ΗΠΑ-Κίνας και παιχνίδια ισχύος με στρατηγικούς πόρους
Η ίδια εβδομάδα σημαδεύτηκε από οξυμένες δηλώσεις και αντίποινα σε καίριους τομείς: οι ΗΠΑ επέβαλαν περιορισμούς στην τεχνολογία αιχμής, ενώ η Κίνα απάντησε μέσω ελέγχου στις εξαγωγές σπάνιων γαιών, ορυκτών που είναι κρίσιμα για την κατασκευή ηλεκτρονικών, μπαταριών και αμυντικού εξοπλισμού.
Η ανησυχία για τις επιπτώσεις αυτών των κινήσεων ήταν διάχυτη, αν και ελάχιστοι αξιωματούχοι τόλμησαν να εκφράσουν ανοιχτά τις απόψεις τους.
Η διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, κάλεσε πάντως σε ψυχραιμία, υποστηρίζοντας ότι η συγκρατημένη στάση της Κίνας απέναντι στους αμερικανικούς δασμούς βοηθά στην αποφυγή περαιτέρω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας.
ΔΝΤ: Ρητορικές εντάσεις και προσδοκίες για διπλωματική αποκλιμάκωση
Στο παρασκήνιο, ο Αμερικανός Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ φέρεται να προκάλεσε ένταση αποκαλώντας Κινέζο διαπραγματευτή «εκτός ελέγχου» και υπονοώντας ότι είχε «δράσει μόνος του».
Ωστόσο, αναμένεται να πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση του Μπέσεντ με τον Αντιπρόεδρο της Κίνας Χε Λιφένγκ, πιθανώς με στόχο την αποκλιμάκωση και τον καθορισμό πλαισίου ενόψει μιας κρίσιμης κατ’ ιδίαν συνάντησης των δύο προέδρων στη Νότια Κορέα, στο περιθώριο της συνόδου κορυφής APEC.
Επικίνδυνοι δημοσιονομικοί δείκτες και νέες ενέσεις ρευστότητας
Η Γκεοργκίεβα προειδοποίησε ότι οι χώρες δεν πρέπει να επαναπαύονται, επισημαίνοντας ότι το παγκόσμιο δημόσιο χρέος πλησιάζει το 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ποσοστό που έχει να εμφανιστεί από το 1948.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην Αργεντινή, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με μακροχρόνια νομισματική κρίση και αναμένεται να λάβει πακέτο διάσωσης ύψους $20 δισ. από τις ΗΠΑ.
ΔΝΤ: Ενθουσιασμός για την AI, αλλά και ανησυχία για φούσκα
Πίσω από το θετικό πρόσημο των χρηματιστηριακών αγορών κρύβεται ένα γνωστό μοτίβο: η άνοδος των μετοχών εταιρειών τεχνητής νοημοσύνης (AI), ιδίως κατασκευαστών chips, που διαμορφώνει κλίμα ευφορίας με υψηλές αποτιμήσεις και δυνητικά υπερβολικό ρίσκο.
Ορισμένοι αξιωματούχοι, όπως η Γκεοργκίεβα αλλά και μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κεντρικών Τραπεζών, εξέφρασαν συγκρατημένο σκεπτικισμό, ενώ κάποιοι παραλληλίζουν την κατάσταση με τη φούσκα του dot-com το 2000.
Ο Γιοαχίμ Νάγκελ, μέλος του Δ.Σ. της ΕΚΤ, δήλωσε ότι δεν θα συμφωνούσε άμεσα με αυτή την εκτίμηση, αλλά παραδέχτηκε ότι είναι κάτι που πρέπει να παρακολουθείται στενά.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Bloomberg Economics, ένας νέος πλήρους κλίμακας εμπορικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας σε συνδυασμό με την ενδεχόμενη κατάρρευση της φούσκας AI, θα μπορούσαν να συρρικνώσουν την παγκόσμια ανάπτυξη κατά $1,4 τρισ..
Η γεωπολιτική αβεβαιότητα και οι αυξανόμενοι κίνδυνοι δημιουργούν ένα κλίμα ανασφάλειας, όπου οι επίσημες προβλέψεις του ΔΝΤ για ανάπτυξη 3,2% φέτος και 3,1% το 2026 υπολείπονται σημαντικά του ιστορικού μέσου όρου του 3,7%.
Ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών, Λαρς Κλίνγκμπαϊλ, ανέφερε ότι η Γερμανία ελπίζει σε επιτυχή συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Σι, ενώ ξεκαθάρισε στη Σύνοδο G7 ότι το Βερολίνο διαφωνεί με την προσέγγιση της Κίνας αναφορικά με τους περιορισμούς στις σπάνιες γαίες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, Κινέζοι αξιωματούχοι διαβεβαίωσαν τους συνομιλητές τους στην Ουάσινγκτον ότι τα νέα μέτρα δεν θα επηρεάσουν τις κανονικές εμπορικές ροές.
Οικονομικές επιπτώσεις και νομισματική πολιτική
Κεντρικοί τραπεζίτες, όπως ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Νότιας Αφρικής Λεσέτζα Κγκανιάγκο, προειδοποίησαν ότι οι εμπορικές εντάσεις ΗΠΑ-Κίνας ενδέχεται να πιέσουν τις τιμές προς τα κάτω σε άλλες χώρες, ενισχύοντας τον πληθωρισμό εξαγωγών από πλευράς ΗΠΑ/Κίνας — σε βάρος όμως των εγχώριων παραγωγών των υπόλοιπων κρατών.
Ο Διοικητής της Τράπεζας της Κίνας, Παν Γκονγκσένγκ, πρόσθεσε από την πλευρά του ότι ο συνδυασμός γεωπολιτικών εντάσεων, εμπορικών αβεβαιοτήτων και χρηματοοικονομικής αστάθειας θα μπορούσε να πυροδοτήσει νέο γύρο αναταραχών στις αγορές.
Όπως υποστήριξε ο Υπουργός Οικονομικών του Πακιστάν, Μουχάμαντ Οράνγζεμπ, η αβεβαιότητα αποτελεί πλέον μόνιμο στοιχείο του παγκόσμιου οικοσυστήματος.
Γι’ αυτό και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να παραμένουν ευέλικτοι και δημιουργικοί, εφόσον θέλουν να διασφαλίσουν σταθερότητα εν μέσω αστάθειας.
