Σήμερα πραγματοποιείται η πρώτη συνάντηση του Γερμανού Καγκελάριου, Φρίντριχ Μερτς, με τον Αμερικανό πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, ένα γεγονός με σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο για τη Γερμανία, αλλά και για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Μερτς, ο οποίος στο παρελθόν έχει εκφραστεί με έντονο τρόπο εναντίον του Τραμπ -δηλώνοντας τον Φεβρουάριο ότι η κυβέρνηση των Ρεπουμπλικάνων αδιαφορεί για την Ευρώπη και συμπορεύεται με τη Ρωσία- αναμένεται να υιοθετήσει πιο διακριτικούς τόνους στην κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Αναλυτές παροτρύνουν τον Μερτς να θίξει κοινά ζητήματα με τις ΗΠΑ, όπως η ανάγκη για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, η αναγκαία αύξηση των αμυντικών δαπανών από τα ευρωπαϊκά κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ, ακόμα και το μεταναστευτικό. Διαφορετικά, ελλοχεύει ο κίνδυνος η συνάντηση να καταλήξει άκαρπη σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ευρώπη, καθώς ακολουθούν η Σύνοδος Κορυφής των G7 στον Καναδά (15-17 Ιουνίου) και η Σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Χάγη (μια εβδομάδα αργότερα).
Ο Μερτς καλείται να παραμερίσει το αρνητικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί από τις παρεμβάσεις των Ρεπουμπλικάνων σε ακανθώδη εσωτερικά ζητήματα της Γερμανίας. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελούν τα επικριτικά σχόλια του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, και του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, σχετικά με την απόφαση της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος (BfV) να χαρακτηρίσει το αντιπολιτευόμενο κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ως «αποδεδειγμένα ακροδεξιά εξτρεμιστική οργάνωση» στις αρχές Μαΐου. Ο Ρούμπιο είχε κατηγορήσει τη Γερμανία ως «μεταμφιεσμένη τυραννία» μέσω ανάρτησης στην πλατφόρμα Χ, ενώ ο Βανς επιτέθηκε στους «Γερμανούς γραφειοκράτες» που προσπαθούν να «καταστρέψουν» το AfD. Η ακροδεξιά στη Γερμανία, η οποία εμφανίζεται ενισχυμένη σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις, θα παρακολουθεί στενά τη συνάντηση Μερτς-Τραμπ.
Οι λεπτές ισορροπίες και οι κοινές αναφορές
Ο Μερτς γνωρίζει τις λεπτές ισορροπίες που απαιτεί η συνάντησή του με τον Τραμπ. Σύμφωνα με πληροφορίες του Bloomberg, ο Γερμανός καγκελάριος ζήτησε κατευθυντήριες γραμμές από την Ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι, την οποία ο Τραμπ θαυμάζει, και τον πρόεδρο της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, ο οποίος έπαιξε γκολφ με τον Τραμπ πριν από τέσσερις μήνες. Ο Μερτς φέρεται να μην προτίθεται να διακόψει τον Τραμπ, εκτός εάν αυτός υιοθετήσει πιο ήπιους τόνους.
Θεωρητικά, υπάρχουν κοινά γνωρίσματα μεταξύ των δύο ανδρών, όπως επισημαίνουν πηγές του αμερικανικού πρακτορείου. Ο Τραμπ υπήρξε μεγαλοεπιχειρηματίας στον κλάδο των ακινήτων, ενώ ο Μερτς ήταν μεγαλοδικηγόρος εταιρικού δικαίου. Και οι δύο παίζουν γκολφ, ενώ η χημεία τους με την πρώην καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, δεν ήταν θετική. Στο παρελθόν, η Μέρκελ είχε φράξει τον δρόμο στον Μερτς για την ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών, ενώ ο Τραμπ δεν της είχε σφίξει το χέρι στην πρώτη τους συνάντηση κατά την πρώτη του θητεία.
Οι προκλήσεις της αμερικανικής πολιτικής και οι οικονομικές επιπτώσεις
Ωστόσο, οι ΗΠΑ -υπό την προεδρία Τραμπ- έχουν εξελιχθεί σ’ έναν απρόβλεπτο, αν όχι ιδιόρρυθμο, συνομιλητή. Παρόλο που πολιτικοί και οικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ τείνει να κλιμακώνει τις απειλές του ως διαπραγματευτικό χαρτί για να αποκομίσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερα οφέλη, ήδη αυτήν την εβδομάδα προχώρησε στον διπλασιασμό των δασμών σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από 25% σε 50%, με μοναδική εξαίρεση τη Βρετανία.
Στη Wall Street και στις διεθνείς αγορές έχει καθιερωθεί η φράση «το εμπόριο TACO» (Trump Always Comes Out), εννοώντας πως ο «Τραμπ πάντα οπισθοχωρεί». Ωστόσο, η θέση της Γερμανίας και της Ευρώπης είναι εξαιρετικά δύσκολη, όχι μόνο επειδή ο Λευκός Οίκος επιτίθεται σε εμπορικούς συμμάχους με δασμούς και αμφισβητεί τη συλλογική άμυνα στη Δύση. Πριν από δύο εβδομάδες, ο Τραμπ απείλησε την Ε.Ε. με δασμούς 50% σε όλες τις εξαγωγές, υποστηρίζοντας ότι οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες καθυστερούσαν, απαιτώντας μάλιστα μονομερείς υποχωρήσεις από την ευρωπαϊκή πλευρά. Αν και οι τόνοι χαμήλωσαν μετά από μια συνομιλία ανάμεσα στον Τραμπ και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι εμπορικές διαπραγματεύσεις παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Η Γερμανία, μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη, δεν έχει απλώς αποφύγει τους αμοιβαίους δασμούς εις βάρος δεκάδων χωρών που ανακοίνωσε ο Τραμπ στις 2 Απριλίου και οι οποίοι ανέρχονται σε 20% όσον αφορά την Ε.Ε. Αν και το 20% έχει ανασταλεί προσωρινά, ισχύουν οριζόντιοι δασμοί 10% και ένα 25% για τις εισαγωγές αυτοκινήτων στις ΗΠΑ. Η γερμανική οικονομία, η ισχυρότερη στην Ευρωζώνη, βρίσκεται ήδη σε αδύναμη θέση. Εκτιμάται πως το ΑΕΠ της θα κινηθεί πτωτικά για τρίτο διαδοχικό έτος, συμπαρασύροντας σε χαμηλότερες επιδόσεις όλη την Ευρωζώνη, την ώρα που όλα τα κράτη-μέλη καλούνται να αυξήσουν τις αμυντικές δαπάνες για να στηρίξουν και την Ουκρανία.
Πηγές των Financial Times αποκάλυψαν σε χθεσινό δημοσίευμα πως Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν μήπως οι ΗΠΑ ασκήσουν πιέσεις σ’ έναν τομέα για να εξασφαλίσουν τη συγκατάβαση της Ευρώπης σ’ έναν άλλο. «Όλες αυτές οι κρίσεις συμβαίνουν ταυτόχρονα: Είναι η τέλεια καταιγίδα» δήλωσε ο Ζοζέπ Μπορέλ, πρώην ανώτατος διπλωματικός αντιπρόσωπος της Ε.Ε. «Μπορεί να προσπαθήσει να μας πιέσει και να μας στριμώξει στη γωνία απ’ όλες τις τρεις κατευθύνσεις» είπε ο ίδιος στη βρετανική εφημερίδα, εννοώντας τους όρους που μπορούν να τεθούν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, τις εμπορικές διαπραγματεύσεις και τη δέσμευση των ΗΠΑ για την ευρωπαϊκή ασφάλεια στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
