Σε μια κρίσιμη συγκυρία για τη διεθνή ασφάλεια, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης συναντήθηκαν στις Βρυξέλλες υπό την προεδρία της Ύπατης Εκπροσώπου για την Εξωτερική Πολιτική, Κάγια Κάλας. Η ατζέντα, πυκνή και γεωπολιτικά φορτισμένη, περιελάμβανε ζητήματα από την πυρηνική απειλή του Ιράν έως την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και την ενίσχυση της στρατιωτικής στήριξης στην Ουκρανία.
Η Κάλας κατέστησε σαφές ότι η ΕΕ δεν θα ανεχτεί πυρηνικά όπλα στο Ιράν, χαρακτηρίζοντάς τα «απειλή για τη διεθνή ασφάλεια». Οι υπουργοί Εξωτερικών καταδίκασαν τις πρόσφατες στρατιωτικές ενέργειες της Τεχεράνης και υπογράμμισαν την ανάγκη για επανεκκίνηση των συνομιλιών. Αν και το Ιράν εμφανίζεται πρόθυμο για διάλογο στη Γενεύη, η ΕΕ επιμένει στη διπλωματία ως τη μόνη οδό αποτροπής κλιμάκωσης.
Προειδοποίησε, επίσης, για το ενδεχόμενο αστάθειας στα Στενά του Ορμούζ, μια περιοχή κρίσιμη για την παγκόσμια ενεργειακή ροή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει την αποστολή ειδικού εκπροσώπου για το Ιράν, που θα έχει ως αποστολή την επαναφορά των επαφών με στόχο έναν νέο πυρηνικό συμβιβασμό. Παράλληλα, αυξάνεται η πίεση και για απελευθέρωση ευρωπαίων πολιτών που κρατούνται στο Ιράν.
Κάλας: Όλες οι πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω
«Το Ιράν αποτελεί απειλή εδώ και δεκαετίες και η ΕΕ ανέκαθεν έλεγε ότι δεν πρέπει να επιτραπεί να αναπτύξει πυρηνικά όπλα, καθώς θα αποτελούσε απειλή για τη διεθνή ασφάλεια. Αλλά οι στρατιωτικές ενέργειες είναι πάντα γεμάτες κινδύνους και αβεβαιότητες. Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι η ελαχιστοποίηση του κινδύνου περαιτέρω κλιμάκωσης», δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ Κάγια Κάλας, στη συνέντευξη που ακολούθησε μετά το τέλος του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων.
Όπως τόνισε η κ. Κάλας, για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, οι υπουργοί Εξωτερικών από τις Βρυξέλλες «καλούν όλες τις πλευρές να κάνουν ένα βήμα πίσω, να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και να αποτρέψουν περαιτέρω κλιμάκωση. Η παράταση του πολέμου δεν ωφελεί κανέναν». «Σήμερα υπήρξε μια ευρεία συναίνεση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ότι πρέπει να συνεχίσουμε αυτές τις συζητήσεις, επειδή η διπλωματία είναι ο τρόπος για να έχουμε μακροπρόθεσμα μια συμφωνία με το Ιράν προκειμένου να μην έχει πυρηνικά όπλα». Η ίδια αναφέρθηκε και στον ρόλο των ΗΠΑ, τονίζοντας ότι «κανείς δεν ωφελείται από αυτόν τον πόλεμο. Είναι παγκόσμιο πρόβλημα». Η ίδια ρωτήθηκε για τη δήλωσή της ότι πρέπει να καθίσουν οι ΗΠΑ και το Ιράν στο τραπέζι και αν αυτό είναι εφικτό, λέγοντας πως μπορεί να επιτευχθεί «μέσα από τη διπλωματία».
Νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας
Για το ζήτημα της Ουκρανίας που συζητήθηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ παρουσία και του Ουκρανού υπουργού Εξωτερικών Αντρίι Σίμπιχα, δήλωσε ότι «όλοι υποστηρίζουμε τις προσπάθειες για την επίτευξη εκεχειρίας, αλλά η Ρωσία κλιμακώνει τη συχνότητα και την ένταση των επιθέσεών της». Όπως είπε η ίδια, μέχρι το τέλος της εβδομάδας θα εγκριθεί το 18ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, ενώ ανακοίνωσε τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας. «Είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι το 80% των υποσχέσεων που απαιτούνται για την πρωτοβουλία αυτή έχει ήδη γίνει για φέτος». Η ίδια αναφέρθηκε και «στα σαμποτάζ και στον υβριδικό πόλεμο» της Ρωσίας που αποτελούν «άμεση απειλή για την Ευρώπη».
Η κατάσταση στη Γάζα
Για τη Γάζα, η Κάγια Κάλας δήλωσε ότι «οι προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι σαφείς και αφορούν στην πλήρη ανθρωπιστική πρόσβαση και στην απελευθέρωση όλων των ομήρων». Όπως έκανε γνωστό, βρίσκεται σε τακτική επαφή με τον Ισραηλινό ομόλογό της Γκιντεόν Σάαρ και «στις συνομιλίες μας ξεκαθαρίζω ότι ο αποκλεισμός τροφίμων και φαρμάκων δεν προστατεύει το Ισραήλ. Αντίθετα, προκαλεί περισσότερα δεινά».
Η ίδια έκανε γνωστό ότι σήμερα οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ συζήτησαν την επανεξέταση του άρθρου 2 της Συμφωνίας Εμπορικής Σύνδεσης της ΕΕ με το Ισραήλ, η οποία έχει καταρτιστεί από νομικούς εμπειρογνώμονες. «Ο πρώτος μας στόχος είναι να αλλάξουμε την κατάσταση επί τόπου και να βοηθήσουμε την ανθρωπιστική βοήθεια να φτάσει και να βοηθήσει τους ανθρώπους. Η σημερινή ημέρα ήταν η αρχή της συζήτησης και όχι το τέλος» δήλωσε.
Οι υπουργοί, όπως έκανε γνωστό η Ύπατη Εκπρόσωπος, συζήτησαν επίσης την αυξανόμενη καταστολή στη Γεωργία, συμπεριλαμβανομένων των επιθέσεων κατά των ηγετών της αντιπολίτευσης και των μέσων ενημέρωσης. Τέλος, αναφέρθηκε και στις σχέσεις της ΕΕ με τον Καναδά ανακοινώνοντας πως «η ΕΕ θα κάνει ένα σημαντικό βήμα στις σχέσεις της με τον Καναδά, μεταξύ άλλων με τη νέα εταιρική σχέση ασφάλειας και άμυνας».
Στο επίκεντρο οι σχέσεις ΕΕ-Κίνας
Ενόψει της Συνόδου ΕΕ-Κίνας, οι υπουργοί Εξωτερικών επανεξέτασαν τη στάση της ΕΕ απέναντι στο Πεκίνο. Αναγνώρισαν τη σημασία της Κίνας ως οικονομικού εταίρου, ειδικά σε τομείς όπως η κλιματική αλλαγή, αλλά εξέφρασαν σοβαρές ανησυχίες για τις επεμβάσεις της σε ευρωπαϊκές δημοκρατίες, τις κυβερνοεπιθέσεις και τις εμπορικές πρακτικές εξαναγκασμού.
Η ΕΕ επιδιώκει να αναβαθμίσει τη στρατηγική της αυτονομία σε κρίσιμους τομείς όπως η πράσινη τεχνολογία, οι πρώτες ύλες και η άμυνα, με στόχο τον περιορισμό της εξάρτησης από την Κίνα.
Γεωργία: Επανεξέταση σχέσεων λόγω αυταρχισμού
Η ΕΕ εκφράζει αυξανόμενη ανησυχία για την κατάσταση στη Γεωργία, όπου οι επιθέσεις κατά της αντιπολίτευσης και των ΜΜΕ, αλλά και η ποινικοποίηση διαδηλώσεων, ενδέχεται να οδηγήσουν σε επιβολή κυρώσεων κατά συγκεκριμένων αξιωματούχων. Αν και δεν υπήρξε συμφωνία, το θέμα παραμένει ανοιχτό και θα επανεξεταστεί τον Ιούλιο.
Καναδάς: Νέες γέφυρες ασφάλειας
Οι ευρωκαναδικές σχέσεις ενισχύονται μέσα από νέα συμφωνία για την ασφάλεια και την άμυνα. Η συμφωνία προβλέπει συνεργασία σε κυβερνοασφάλεια, Ουκρανία και στρατιωτική καινοτομία, ανοίγοντας το δρόμο για συμμετοχή καναδικών εταιρειών σε ευρωπαϊκά εξοπλιστικά προγράμματα.
