Ένα νέο βήμα προς την ενεργειακή αναβάθμιση της χώρας και την ενίσχυση της διασυνδεσιμότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη σηματοδοτούν τα εγκαίνια του Σταθμού Συμπίεσης Φυσικού Αερίου του ΔΕΣΦΑ στην Κομοτηνή. Η επένδυση των 134 εκατ. ευρώ προσθέτει ισχύ και ευελιξία στο ελληνικό σύστημα μεταφοράς, αυξάνοντας θεαματικά τη δυνατότητα εξαγωγής φυσικού αερίου προς τη Βουλγαρία και τις αγορές της περιοχής. Παράλληλα, ο σταθμός λειτουργεί ως καταλύτης για την πλήρη ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, ενός στρατηγικού έργου που μετατρέπει την Ελλάδα σε πύλη εισόδου αμερικανικού LNG και σε βασικό μοχλό της ευρωπαϊκής πολιτικής απεξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξελίξεις αυτές εκτυλίσσονται σε μια περίοδο όπου το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου έχει στραφεί αποφασιστικά προς τον εξαγωγικό του ρόλο. Ενδεικτικά, το 2024 η Ελλάδα υποδέχθηκε συνολικά 17 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) φυσικού αερίου, εκ των οποίων περίπου τα 11 bcm διοχετεύθηκαν σε γειτονικές αγορές – κυρίως προς την Ιταλία και τις χώρες των Βαλκανίων. Η συζήτηση για τον Κάθετο Διάδρομο και τη νέα εξαγωγική δυναμική του Route 1, που διεξάγεται με φόντο αυτήν την εντυπωσιακή μεταστροφή, επιβεβαιώνει τον ρόλο της Ελλάδας ως βασικής πύλης εισόδου και διαμετακόμισης ενέργειας για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα επόμενα βήματα τώρα επικεντρώνονται στην ολοκλήρωση του συνόλου των έργων αναβάθμισης κατά μήκος του Κάθετου Διαδρόμου, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Βουλγαρία, ώστε η ενεργειακή αυτή «αρτηρία» να αποκτήσει την απαιτούμενη δυναμικότητα μεταφοράς. Η ολοκλήρωση των εργασιών θα επιτρέψει τη διαμόρφωση σταθερών, μακροπρόθεσμων συμβάσεων και θα ενισχύσει τη βιωσιμότητα του Διαδρόμου, σηματοδοτώντας την πλήρη ωρίμανση ενός σχεδίου που αναβαθμίζει συνολικά τον ρόλο της Ελλάδας στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής.
Οι Διαχειριστές Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας έχουν πλέον ενεργοποιήσει το κοινό προϊόν δέσμευσης δυναμικότητας «Route 1», το οποίο επιτρέπει τη μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα έως την Ουκρανία. Μέσα από τη συνεργασία αυτήν διαμορφώθηκε ένα ενιαίο, αποδοτικό και ιδιαίτερα ανταγωνιστικό μοντέλο πρόσβασης για τους συμμετέχοντες της αγοράς, το οποίο αναδεικνύει τη δυναμική του Κάθετου Διαδρόμου στη νέα ενεργειακή πραγματικότητα της περιοχής.
Υπενθυμίζεται ότι, όπως είχε γράψει το energygame.gr για τον μήνα Νοέμβριο, δεσμεύτηκε συνολική ποσότητα 6,32 GWh/ημέρα -από σύνολο διαθέσιμης δυναμικότητας 19,9 GWh/ημέρα- η οποία θα παραμείνει ενεργή για έξι μήνες, έως τον Απρίλιο του 2026, με στόχο την κάλυψη των άμεσων ενεργειακών αναγκών της Ουκρανίας. Η εικόνα αυτή συνιστά θεαματική ανατροπή, καθώς στην προηγούμενη δημοπρασία του Σεπτεμβρίου δεν είχε εκδηλωθεί κανένα ενδιαφέρον, ενώ εκείνη του Αυγούστου είχε καλύψει μόλις το 5% της δυναμικότητας.
Η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος οφείλεται πρωτίστως στη μείωση των τελών διαμετακόμισης κατά 50%, την οποία εφάρμοσαν πρόσφατα οι Διαχειριστές της Ρουμανίας και της Μολδαβίας, ακολουθώντας τα βήματα των αντίστοιχων φορέων της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Ουκρανίας. Η κίνηση αυτή βελτίωσε καθοριστικά την ανταγωνιστικότητα της συγκεκριμένης διαδρομής έναντι άλλων εναλλακτικών -όπως εκείνη μέσω Πολωνίας-, καθιστώντας τον Route 1 πιο ελκυστικό για τους εμπορικούς παίκτες. Τον δεύτερο καθοριστικό ρόλο φαίνεται να έπαιξε η επιδείνωση της ενεργειακής κατάστασης στην Ουκρανία, καθώς οι πρόσφατες ρωσικές επιθέσεις στις υποδομές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου έχουν αυξήσει τις ανάγκες της χώρας για εισαγωγές.
Κάνοντας ακόμη ένα βήμα προς τη θωράκιση της εξαγωγικής του δυναμικής, το ελληνικό σύστημα φυσικού αερίου βαδίζει πλέον προς τη δυνατότητα διακίνησης περί τα 8,5 δισ. κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως μέχρι το τέλος του 2025. Όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές, ο νέος σταθμός συμπίεσης στην Κομοτηνή επιτρέπει την πλήρη αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών, αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε ένα από τα πιο αξιόπιστα σημεία εισόδου για τη διοχέτευση ποσοτήτων φυσικού αερίου -κυρίως αμερικανικού LNG- προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Ταυτόχρονα, δρομολογείται η περαιτέρω επέκταση του δικτύου, που θα αυξήσει σημαντικά τη μεταφορική ικανότητα και τη γεωπολιτική βαρύτητα της χώρας.
Η Μαρία-Ρίτα Γκάλι, CEO του ΔΕΣΦΑ, χαρακτήρισε χθες τον σταθμό ως «την πάλλουσα καρδιά του νέου διασυνδεδεμένου συστήματος νότου-βορρά και ανατολής-δύσης». Όπως εξήγησε, «επιτρέπει στο φυσικό αέριο -και ειδικότερα στις νέες πηγές ενέργειας που εισέρχονται στη χώρα- να φτάνει παντού, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις γειτονικές χώρες». «Ο σταθμός συμπίεσης της Κομοτηνής θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην τροφοδοσία των νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που έχουν αναπτυχθεί στη βόρεια Ελλάδα -εδώ στην Κομοτηνή, στην Αλεξανδρούπολη και στο μέλλον στη Δυτική Μακεδονία-, ενώ θα ενισχύσουν σημαντικά και τον Κάθετο Διάδρομο», υπογράμμισε. «Οι δύο σταθμοί θα επιτρέψουν την εξαγωγή φυσικού αερίου προς τη Βουλγαρία, και στο μέλλον και προς τη Βόρεια Μακεδονία, έως και 8,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως».
Τα επόμενα ορόσημα
Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο ΔΕΣΦΑ έχει ήδη στραμμένο το βλέμμα στα επόμενα «ορόσημα» του προγράμματός του, τόσο εντός όσο και εκτός συνόρων. Στις άμεσες προτεραιότητες περιλαμβάνονται ο σταθμός συμπίεσης Αμπελιάς, ο αγωγός προς τη Δυτική Μακεδονία και το ελληνικό τμήμα του διασυνδετήριου αγωγού με τη Βόρεια Μακεδονία, με τον σχεδιασμό να προβλέπει την ολοκλήρωσή τους εντός του 2025. Αμέσως μετά, σειρά θα λάβουν οι τελικές επενδυτικές αποφάσεις για τον αγωγό Καρπερή – Κομοτηνή και για την επέκταση του κεντρικού δικτύου προς την Πάτρα, οι οποίες αναμένονται στις αρχές του 2026.
Ο βραχυπρόθεσμος επενδυτικός προγραμματισμός του Διαχειριστή για την περίοδο 2025–2026 ανέρχεται σε περίπου 600 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνοντας έργα που ενισχύουν τη συνολική στρατηγική του ΔΕΣΦΑ: να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο τόσο στην ενεργειακή μετάβαση -μέσα από νέες πρωτοβουλίες για το CO₂ και τις υποδομές απανθρακοποίησης- όσο και στη διαμόρφωση νέων οδεύσεων φυσικού αερίου, που θα ενισχύσουν τη συνδεσιμότητα των Βαλκανίων με την ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας.
Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr
