Υπεράκτια αιολικά: Γιατί η Ελλάδα έμεινε πίσω – Τι απαντούν θεσμικοί και αγορά

Η Ελλάδα καθυστερεί στα υπεράκτια αιολικά. Η γραφειοκρατία, η έλλειψη υποδομών και η αβεβαιότητα δημιουργούν δεύτερες σκέψεις στην αγορά

Υπεράκτια αιολικά πάρκα ©123RF

Πριν τρία χρόνια, η Ελλάδα παρουσίαζε ένα τολμηρό σχέδιο για να πρωταγωνιστήσει στην αναδυόμενη αγορά των υπεράκτιων αιολικών. Σήμερα, η προσδοκία εκείνη δείχνει να έχει παραχωρήσει τη θέση της στη στασιμότητα. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση η οποία θα έβαζε το πρόγραμμα στην πρίζα δεν έχει υπογραφεί και ως αποτέλεσμα το πιο ισχυρό αιολικό δυναμικό της Μεσογείου παραμένει αναξιοποίητο, τη στιγμή που άλλες χώρες της Ευρώπης επιταχύνουν.

Μπροστά σε αυτή τη στασιμότητα, βασικοί ομιλητές του 10ου Συμποσίου Ενεργειακής Μετάβασης προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις. Αναγνωρίζουν τα εμπόδια, υποδεικνύουν τι λείπει και θέτουν επί τάπητος το πραγματικό ερώτημα: αν υπάρχει ακόμη χρόνος για να μετατραπεί αυτή η τριετία διεργασιών και διαβουλεύσεων σε αφετηρία μιας οργανωμένης εκκίνησης. Η Ελλάδα κόλλησε στη γραμμή εκκίνησης εξαιτίας των γραφειοκρατικών καθυστερήσεων, τεχνικής ανωριμότητας, ανέτοιμων υποδομών και ελλείμματος κοινωνικής αποδοχής.

Άσκηση για δυνατούς λύτες είναι και ο παράγοντας της ζήτησης, ποιος δηλαδή θα αγοράσει την πράσινη ενέργεια. Το ενεργειακό σύστημα έχει πλέον αλλάξει ριζικά – και μαζί του αλλάζει και το σημείο ισορροπίας: δεν είναι πια η παραγωγή, αλλά η κατανάλωση αυτή που καθορίζει την αγορά. Στο ζήτημα αυτό στάθηκε χθες, στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του Ομίλου Metlen Energy & Metals, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Ευάγγελος Μυτιληναίος τονίζοντας πως «τα κλειδιά της αγοράς τα έχει η ζήτηση».

Η Φλώρα Καραθανάση, υπεύθυνη του προγράμματος υπεράκτιας αιολικής ενέργειας της ΕΔΕΥΕΠ, ξεκαθάρισε στο πλαίσιο του συνεδρίου ότι η Ελλάδα δεν είναι ακόμη σε θέση να μιλήσει για ώριμη αγορά. Βρισκόμαστε, όπως ανέφερε, στο στάδιο των πρώτων κινήσεων, με τα πιλοτικά έργα στην Αλεξανδρούπολη να έχουν αρχίσει διερευνητικές εργασίες πεδίου. Ο ρόλος αυτών των project, εξήγησε, είναι να ανοίξουν τον δρόμο για τη συγκέντρωση κρίσιμων δεδομένων, την ανάπτυξη τεχνογνωσίας και –κυρίως– να αποδείξουν ότι η Ελλάδα μπορεί να σταθεί τεχνικά και θεσμικά στο ύψος των απαιτήσεων.

Την ίδια στιγμή, τόνισε τη σημασία της εγχώριας βιομηχανικής βάσης, φέρνοντας στο προσκήνιο λιμάνια, ναυπηγεία, τσιμεντοβιομηχανίες και άλλες παραγωγικές υποδομές. Η δημιουργία ενός εθνικού supply chain θα αποτελέσει, κατά την ίδια, τον μόνο τρόπο για να μη μετατραπεί η Ελλάδα σε χώρα απλής φιλοξενίας ανεμογεννητριών που κατασκευάζονται αλλού. Επανέλαβε επίσης την πρωτοβουλία της δημιουργίας εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) από την ΕΔΕΥΕΠ, με αντικείμενο την ενιαία συλλογή δεδομένων για τον θαλάσσιο χώρο, τη βυθομετρία και τις ανεμολογικές συνθήκες – ένα πρώτο θεσμικό βήμα για τη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη.

Ο Παναγιώτης Παπασταματίου, διευθύνων σύμβουλος της ΕΛΕΤΑΕΝ, αναφέρθηκε στη σημασία της στήριξης. «Αν η πολιτεία δεν στηρίξει στην πράξη τις προβλέψεις του ίδιου του νόμου που ψήφισε, η χώρα κινδυνεύει να χάσει το τρένο της τεχνολογίας και να περιοριστεί σε ρόλο εισαγωγέα», σημείωσε. Για τον ίδιο, η κατάσταση θυμίζει μια κρίσιμη διασταύρωση: είτε η πολιτεία θα επιμείνει στο σχέδιο και θα επενδύσει στον προκαταρκτικό σχεδιασμό, είτε θα υποχωρήσει αφήνοντας την αγορά να καταρρεύσει πριν καν δημιουργηθεί. Υπενθύμισε ότι η ίδια η αγορά της υπεράκτιας αιολικής δεν είναι εξ ορισμού «ώριμη» όταν ξεκινά σε μια νέα χώρα – ωριμάζει μόνο μέσα από τη δοκιμή, την προετοιμασία και τις πρώτες επενδύσεις.

Για τη σκοπιά των επενδυτών μίλησε ο Ιωάννης Σκαράκης, επικεφαλής της Parkwind στην Ελλάδα. Ο ίδιος στάθηκε στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι επενδυτές: Θολό τοπίο αρμοδιοτήτων, ελλιπής τεχνικός σχεδιασμός και ασαφή χρονοδιαγράμματα. «Δεν έχουμε σαφή εικόνα για το ποιος θα κατασκευάσει το υποθαλάσσιο και χερσαίο κομμάτι του δικτύου, πώς θα λειτουργήσουν οι υποσταθμοί, αν θα υπάρχουν ενισχύσεις στα υφιστάμενα δίκτυα και πότε», υπογράμμισε. Αυτά τα σημεία αβεβαιότητας, εξήγησε, δεν είναι μικρολεπτομέρειες – είναι δομικές καθυστερήσεις που καθιστούν σχεδόν αδύνατο τον συγχρονισμό των επενδυτικών σχεδίων με τις κρατικές υποδομές.

Διαβάστε περισσότερα στο energygame.gr