Τη δυνατότητα δέσμευσης έως και 18 μήνες τραπεζικών λογαριασμών, θυρίδων, ακινήτων και κινητών περιουσιακών στοιχείων έχουν πλέον οι οικονομικοί εισαγγελείς, που διενεργούν ελέγχους για φοροδιαφυγή, ξέπλυμα μαύρου χρήματος και γενικότερα οικονομικά εγκλήματα.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, ο χρόνος δέσμευσης των καταθέσεων, θυρίδων και λοιπών περιουσιακών στοιχείων ορίζεται σε εννέα μήνες, ο οποίος μπορεί να επεκταθεί στους 18 μήνες, ανάλογα με την πορεία των ελέγχων. Όπως προκύπτει από την εγκύκλιο, οι οικονομικοί εισαγγελείς και οι εισαγγελείς κατά της διαφθοράς, όταν διενεργούν προκαταρκτική εξέταση για τη διακρίβωση τέλεσης εγκλημάτων της αρμοδιότητάς τους έχουν τη δυνατότητα να προβαίνουν σε δεσμεύσεις τραπεζικών λογαριασμών, περιεχομένου τραπεζικών θυρίδων και περιουσιακών στοιχείων (κινητών και ακινήτων), για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου, για χρονικό διάστημα μέχρι εννέα μηνών.
Το διάστημα αυτό μπορεί να παρατείνεται με βούλευμα του συμβουλίου εφετών, εάν έχει εκδοθεί απόφαση από εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος ή τον αναπληρωτή του ή του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών, εάν η διάταξη έχει εκδοθεί από επίκουρο εισαγγελέα οικονομικού εγκλήματος, κατ’ ανώτατο όριο για άλλους εννέα μήνες, λόγω μη ολοκλήρωσης της προκαταρκτικής εξέτασης. Σε κάθε περίπτωση, οι εισαγγελικές αρχές και οι υπηρεσίες που συνδράμουν οφείλουν να ολοκληρώσουν τον έλεγχο της υπόθεσης εντός των 18 μηνών, διαφορετικά οι λογαριασμοί, οι θυρίδες και τα ακίνητα των κατηγορουμένων αποδεσμεύονται, ανεξάρτητα από την πορεία της υπόθεσης. Η απόφαση δέσμευσης γίνεται χωρίς προηγούμενη κλήση του κατηγορουμένου και δεν είναι απαραίτητο να αναφέρει συγκεκριμένο λογαριασμό, τίτλο, χρηματοπιστωτικό προϊόν, θυρίδα, κινητό ή ακίνητο περιουσιακό στοιχείο.
Η δέσμευση ισχύει από τη χρονική στιγμή της γνωστοποίησης της απόφασης στον οργανισμό ή την υπηρεσία προς την οποία απευθύνεται (τράπεζα κ.λπ.). Η γνωστοποίηση γίνεται με φαξ ή με ηλεκτρονική αλληλογραφία, στην Τράπεζα της Ελλάδος και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, οι οποίες οφείλουν να ενημερώνουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα. Σε περίπτωση δέσμευσης ακινήτου, πλοίου ή αεροσκάφους, η δέσμευση επιδίδεται στον αρμόδιο υποθηκοφύλακα ή προϊστάμενο του κτηματολογικού γραφείου ή στον λιμενάρχη ή στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας. Με τον ίδιο τρόπο, η απόφαση γνωστοποιείται στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, η οποία μπορεί να λαμβάνει όλα τα μέτρα διασφάλισης. Τέλος, η απόφαση για την παράταση του χρόνου δέσμευσης των περιουσιακών στοιχείων επιδίδεται εντός προθεσμίας είκοσι ημερών στον κατηγορούμενο, ο οποίος μπορεί να προσφύγει με αίτησή του στο Συμβούλιο Εφετών ή το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών. Σημειώνεται ότι οι νέες διατάξεις ισχύουν αναδρομικά από τις 18 Νοεμβρίου 2022.
Όπως προκύπτουν από στοιχεία της ΑΑΔΕ, το τελευταίο διάστημα και συγκεκριμένα το διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου καταγράφεται έξαρση των κρουσμάτων μεγάλης φοροδιαφυγής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος. Η ΑΑΔΕ έχει αποστείλει στην Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες εκατοντάδες φορολογούμενους κατηγορούμενους για φοροδιαφυγή, προκειμένου να διερευνηθούν και για ξέπλυμα χρήματος, ενώ και η Αρχή από την πλευρά της ζήτησε από την ΑΑΔΕ τους φορολογικούς φακέλους 346 προσώπων, τα οποία ήδη είναι ύποπτα για ξέπλυμα.
