Το ελληνικό καλοκαίρι του 2025 σημαδεύεται από αξιοσημείωτες ανακατατάξεις στον τουριστικό χάρτη της χώρας. Με δεδομένες τις παγκόσμιες αβεβαιότητες, τις γεωπολιτικές εντάσεις, τον πληθωρισμό και την κλιματική αλλαγή, οι επιλογές των ταξιδιωτών διαφοροποιούνται, με τις τουριστικές επιδόσεις των δημοφιλών ελληνικών προορισμών να αντανακλούν αυτήν τη νέα πραγματικότητα.
Με την εποχή του revenge travel να ολοκληρώνεται, οι δύο κορυφαίοι προορισμοί των Κυκλάδων δείχνουν σημάδια κόπωσης. Στη Σαντορίνη οι διεθνείς αφίξεις έχουν σημειώσει πτώση έως και -19%, κυρίως εξαιτίας της ανησυχίας που προκάλεσαν οι σεισμικές δονήσεις στις αρχές του έτους. Ο ΣΕΤΕ υπολογίζει ότι οι συνολικές απώλειες θα κυμανθούν στο -10% έως -15% σε σχέση με το 2024. Η Μύκονος είχε μείωση -8% στις αφίξεις μέχρι τον Απρίλιο, αλλά παρουσιάζει ανάκαμψη τον Ιούνιο, με αύξηση +2% σε σχέση με πέρυσι. Τα ακτοπλοϊκά δεδομένα του Ferryhopper δείχνουν πτώση -7% στις κρατήσεις για Σαντορίνη, ενώ η Μύκονος παραμένει σταθερή. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι αναζητήσεις στη Google: «Πειραιάς – Σαντορίνη» -16%, «Μύκονος – Σαντορίνη» -25%, ενώ «Πειραιάς – Μύκονος» εμφανίζει μικρή αύξηση +2%.
Οι κρατήσεις από ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία για Σαντορίνη σημείωσαν πτώσεις -5%, -2% και -6% αντίστοιχα, ενώ για τη Μύκονο οι αφίξεις από Αυστραλία και Καναδά έχουν μειωθεί -10% και -22%. Αντιθέτως, η εγχώρια ζήτηση παρουσιάζει αύξηση και στα δύο νησιά, κάτι που επιβεβαιώνεται από τις πλατφόρμες όπως το Airbnb και από τα στοιχεία της ΠΟΞ, παρά το γεγονός ότι η πληρότητα σε αρκετές περιόδους παραμένει έως και 20% κάτω από πέρυσι.
Νέα δεδομένα στον τουρισμό, λιγότερα έσοδα
- Αναδυόμενοι τουριστικοί προορισμοί: Ύδρα και Νάξος
Καθώς οι τουρίστες επανεξετάζουν τις επιλογές τους, άλλοι προορισμοί αναδεικνύονται. Σύμφωνα με την έρευνα του Ferryhopper, οι αναζητήσεις για «Πειραιάς – Ύδρα» αυξήθηκαν κατά +11% και για «Πειραιάς – Νάξος» κατά +10%. Οι νησιωτικοί προορισμοί που προσφέρουν αυθεντικότητα, πιο ήπιες τιμές και καλύτερη ποιότητα ζωής φαίνεται να κερδίζουν έδαφος.
- Αθήνα: Αυξημένες αφίξεις, όχι απαραίτητα αυξημένα έσοδα
Η πρωτεύουσα συνεχίζει να προσελκύει τουρίστες, ωστόσο τα ξενοδοχεία της καταγράφουν μικτές επιδόσεις. Αν και υπήρξε αύξηση πληρότητας και τιμών το πρώτο τρίμηνο, τον Ιούνιο η πληρότητα έπεσε κατά -2%. Τα προκαταρκτικά στοιχεία για τον Ιούλιο δείχνουν περαιτέρω πτώση σε πληρότητα και τιμές. Ο πρόεδρος της ΕΞΑΑΑ, Ευγένιος Βασιλικός, σημειώνει: «Οι αφίξεις ναι μεν αυξάνονται, δεν σημαίνει αυτό όμως ότι αυξάνεται η πληρότητα των ξενοδοχείων και ο τζίρος».
- Ζάκυνθος – Κέρκυρα: Πτώση σε σχέση με τις προσδοκίες
Η πληρότητα έκλεισε τον Ιούλιο στο 75%, ποσοστό χαμηλότερο από τα προσδοκώμενα, όπως επισημαίνει η Χριστίνα Τετράδη, πρόεδρος του Συλλόγου Ξενοδόχων Λαγανά. Οι υψηλές προσδοκίες δεν επαληθεύτηκαν στην πράξη. Στην Κέρκυρα, οι αφίξεις στο αεροδρόμιο και το λιμάνι είναι αυξημένες, όμως οι επισκέπτες μένουν λιγότερες ημέρες στο νησί, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες τιμές των διακοπών, κάτι που εξανεμίζει την αύξηση.
- Κρήτη: Ρεκόρ αφίξεων αλλά κενά δωμάτια
Αυξημένη είναι η επιβατική κίνηση στα αεροδρόμια της Κρήτης, όμως η ανοδική τάση στις αφίξεις δεν είναι αρκετή από μόνη της για να εξασφαλίσει τις περυσινές επιδόσεις της Κρήτης σε επίπεδο πληρότητας και εσόδων. Οι επενδύσεις σε ξενοδοχεία, βίλες και παντός είδους τουριστικά καταλύματα έχουν αυξήσει την προσφορά πολύ περισσότερο από τη ζήτηση. Ταυτόχρονα, οι εκπρόσωποι των τοπικών αρχών επισημαίνουν τη μείωση κατανάλωσης και τη μικρή αγοραστική δύναμη των τουριστών. Αυτό δείχνει την ανάγκη στρατηγικού επαναπροσδιορισμού της τιμολογιακής πολιτικής, με γνώμονα τη σχέση ποιότητας – τιμής και την ανταγωνιστικότητα.
- Χαλκιδική: Λιγότεροι επισκέπτες και με μικρότερα πορτοφόλια
Με εμφανέστατα μειωμένη προσέλευση επισκεπτών και κατά συνέπεια με πολύ χαμηλότερους τζίρους για τις τουριστικές επιχειρήσεις εξελίσσεται το φετινό καλοκαίρι στον τουριστικότερο νομό της Βόρειας Ελλάδας. Ο μέσος όρος μείωσης των επισκεπτών, Ελλήνων και αλλοδαπών, στη Χαλκιδική και σε σύγκριση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο φτάνει μέχρι στιγμής στο 10%, ωστόσο, σε κάποιες περιοχές η μείωση φτάνει ακόμα και στο 15%-20%. Ταυτόχρονα οι επισκέπτες ξοδεύουν λιγότερα χρήματα σε σχέση με την περυσινή χρονιά αλλά και τις προηγούμενές της. Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότεροι από τους μισούς επιχειρηματίες της Χαλκιδικής (55%) υποστηρίζουν πως είναι μειωμένη η κατά κεφαλήν δαπάνη των τουριστών τη φετινή χρονιά, ενώ αύξησή τους βλέπει μόλις το 7%.
Οι γενικές τάσεις και η επόμενη ημέρα
Η συζήτηση περί υπερτουρισμού φαίνεται να έχει επηρεάσει την εικόνα κάποιων νησιών, ενώ η διεθνής αβεβαιότητα, ο πληθωρισμός και οι κλιματικές συνθήκες οδηγούν τους ταξιδιώτες σε πιο στοχευμένες επιλογές. Οι ταξιδιώτες ζητούν καλύτερη σχέση ποιότητας/τιμής, ασφάλεια και ήπιο καιρό. Την ίδια στιγμή η λεγόμενη shoulder season (Μάιος και Σεπτέμβριος) κερδίζει έδαφος. Η ETC επισημαίνει ότι οι ταξιδιώτες γίνονται πιο απαιτητικοί, ενώ σύμφωνα με την Google, το 67% εξετάζει εξονυχιστικά τις λεπτομέρειες πριν ταξιδέψει, με το 61% να θεωρεί τον σχεδιασμό ταξιδιών πιο περίπλοκο από ποτέ.
Σημειώνεται ότι η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει όλο και περισσότερο τις ταξιδιωτικές αποφάσεις, με τους καταναλωτές να βασίζονται σε εργαλεία που τους προτείνουν οικονομικές και ποιοτικές λύσεις.
Σε κάθε περίπτωση, το 2025 διαμορφώνει έναν νέο χάρτη στον ελληνικό τουρισμό. Οι παραδοσιακοί προορισμοί παραμένουν ισχυροί, αλλά όχι αλώβητοι. Οι ταξιδιώτες αναζητούν ισορροπία μεταξύ τιμής, ποιότητας και εμπειρίας, ενώ τοπικοί και αναδυόμενοι προορισμοί βρίσκουν έδαφος για να αναδειχθούν. Η πρόκληση για την Ελλάδα δεν είναι να διατηρήσει μόνο τους αριθμούς, αλλά να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά της ως βιώσιμος και φιλόξενος τουριστικός προορισμός.
