Mία σημαντική ανατροπή έχει ξεκινήσει ήδη να σκιαγραφείται και θα γίνει πιο έντονα αισθητή τα επόμενα χρόνια στην αγορά των τυροκομικών στην Ελλάδα, καθώς οι Έλληνες αγοράζουν όλο και περισσότερο τυποποιημένα προϊόντα σε σχέση με το παρελθόν. Πρόκειται για μια τάση που ενισχύεται σταδιακά, κυρίως λόγω του ότι οι καταναλωτές επιδιώκουν να εξοικονομήσουν χρόνο στις αγορές τους από το σούπερ μάρκετ, εξαιτίας των έντονων ρυθμών ζωής. Επομένως, η αναμονή στον πάγκο τυριών είναι κάτι που για πολλούς αποτελεί πλέον πολυτέλεια.
Η ελληνική αγορά τυροκομικών προϊόντων παραμένει ένα σημαντικό κομμάτι της εγχώριας διατροφικής κουλτούρας και οικονομίας, με βασικά προϊόντα όπως η φέτα, η γραβιέρα, η κεφαλογραβιέρα και το πεκορίνο να διατηρούν ισχυρή παρουσία τόσο στις καταναλωτικές προτιμήσεις όσο και στα ράφια των καταστημάτων. Τα στοιχεία από τη Circana για την περίοδο 2023-2025 αποκαλύπτουν σημαντικές μεταβολές τόσο στην αξία όσο και στον όγκο πωλήσεων, καθώς και στις μέσες τιμές, υποδεικνύοντας τις ευρύτερες τάσεις της αγοράς.
Φέτα: Σταθερότητα με αύξηση στις πωλήσεις τυποποιημένου τυριού
Η φέτα, ως εθνικό προϊόν Π.Ο.Π., καταγράφει σταθερότητα στις συνολικές πωλήσεις, με σχεδόν μηδενική μεταβολή στην αξία πωλήσεων από το 2023 στο 2024 (από 259,46 εκατομμύρια σε 259,34 εκατομμύρια ευρώ). Στον όγκο πωλήσεων η φέτα παρουσίασε άνοδο 2,4% από το 2023 στο 2024, φτάνοντας τα 23,08 εκατομμύρια κιλά. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η μετατόπιση των καταναλωτών προς τα τυποποιημένα προϊόντα, με αύξηση 7,1% στο τζίρο της τυποποιημένης φέτας και 10,1% στον όγκο που πουλήθηκε συγκρίνοντας το 2024 με το 2023, γεγονός που πιθανώς αντικατοπτρίζει στροφή προς προϊόντα με εγγυημένη ποιότητα και ασφάλεια αλλά και την αλλαγή στις καταναλωτικές συνήθειες λόγω της πίεσης χρόνου που προαναφέραμε.
Σε ό,τι αφορά τη μέση τιμή κιλού παρουσιάζει ελαφρά μείωση από 11,5 ευρώ το 2023 σε 11,24 ευρώ το 2024. Φέτος η μέση τιμή κιλού στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου, παρουσίασε περαιτέρω πτώση στη φέτα κατά 1,7% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, φτάνοντας από τα 11,18 ευρώ το κιλό στα 10,99 ευρώ το κιλό. Γεγονός που πιθανότατα αντανακλά τη γενικότερη πίεση που ασκεί ο ανταγωνισμός, αλλά και την αυξανόμενη προτίμηση για επιλογές που υποστηρίζουν τη σχέση ποιότητας-τιμής.
Η αγορά γραβιέρας παρουσιάζει αύξηση 4,5% στην αξία πωλήσεων και 7,7% στον όγκο από το 2023 στο 2024 (από τα 72,88 στα 76,15 εκατομμύρια ευρώ). Το πιο αξιοσημείωτο στοιχείο είναι η άνοδος κατά 13,4% στις πωλήσεις για το επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου του 2025. Η τυποποιημένη γραβιέρα αυξάνει τη συμμετοχή της στην αγορά, με ενίσχυση 6,6% στην αξία και 9% στον όγκο πωλήσεων. Αντίθετα, η μέση τιμή κιλού μειώθηκε από 15,41 ευρώ το 2023 σε 14,95 ευρώ το 2024 (-3%) αλλά και στου επτάμηνο Ιανουαρίου – Ιουλίου του 2025 συνέχισε να κινείται καθοδικά με τη μέση τιμή από 15 ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2024 να φτάνει στα 14,66 ευρώ το κιλό φέτος (-2,2%), δείγμα αυξημένου ανταγωνισμού ή και προσφορών που στοχεύουν στη διατήρηση ή ενίσχυση του μεριδίου αγοράς.
«Μεγάλος χαμένος» η κεφαλογραβιέρα
Η κεφαλογραβιέρα βιώνει τη μεγαλύτερη μείωση με πτώση 12,5% στην αξία πωλήσεων και 13,4% στον όγκο από το 2023 στο 2024. Η χύμα κεφαλογραβιέρα καταγράφει ιδιαίτερα αρνητική πορεία, με πτώση 15,3% στην αξία και 16% στον όγκο. Αντίθετα, η τυποποιημένη κεφαλογραβιέρα φαίνεται να αντιστέκεται στις πιέσεις, σημειώνοντας αύξηση 21% στον όγκο και σταθερότητα στην τιμή. Η πτώση συνεχίστηκε στη χύμα και στο επτάμηνο του 2025 με 11,1%.
Η μέση τιμή κιλού αυξάνεται ελαφρώς (15,54 ευρώ το 2023 σε 15,70 ευρώ το 2024), γεγονός που σε συνδυασμό με την πτώση του όγκου υποδεικνύει πιθανή επίδραση της τιμής στην καταναλωτική συμπεριφορά.
Πεκορίνο: Στροφή σε Τυποποιημένα – Πτώση στις τιμές
Η αγορά του πεκορίνο εμφανίζει μείωση 3% στην αξία πωλήσεων από το 2023 στο 2024, αλλά αύξηση 8,7% στο φετινό επτάμηνο. Σε επίπεδο όγκου πωλήσεων η πτώση από το 2023 στο 2024 έφτασε το 3,7%, ωστόσο στο επτάμηνο του 2025 καταγράφηκε αύξηση πωλήσεων σε όγκο 10,5% για το πεκορίνο.
Η μέση τιμή κιλού αυξήθηκε οριακά στο πεκορίνο καθώς το 2023 ήταν 16,48 ευρώ και το 2024 έφτασε τα 16,61 ευρώ το κιλό (+0,8%). Ωστόσο στο επτάμηνο, παρουσίασε πτωτική πορεία η μέση τιμή κιλού από 16,55 το 2024 σε 16,27 ευρώ φέτος (-1,7%).
H στροφή στην τυποποίηση και η πίεση τιμών
Η στροφή των καταναλωτών προς τα τυποποιημένα προϊόντα είναι σαφής σε όλες τις κατηγορίες. Αυτό οφείλεται ενδεχομένως σε αυξανόμενες ανησυχίες για την ασφάλεια των τροφίμων, την αναγνωρισιμότητα των brands, καθώς και στην ευκολία αποθήκευσης και κατανάλωσης.
Παρά την αύξηση ή σταθερότητα των πωλήσεων, η πλειοψηφία των κατηγοριών εμφανίζει μείωση στις μέσες τιμές κιλού. Αυτό ενδέχεται να αντανακλά μια στρατηγική απορρόφησης του κόστους από τις εταιρείες, λόγω του έντονου ανταγωνισμού και της αύξησης του κόστους ζωής που καθιστά τους καταναλωτές πιο επιλεκτικούς.
Οι χύμα μορφές τυριών δείχνουν πτωτική πορεία τόσο σε αξία όσο και σε όγκο, ιδίως στην κεφαλογραβιέρα και το πεκορίνο. Αυτό ενισχύει την εκτίμηση πως η τυποποίηση αποτελεί πλέον βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Διαρκής ανάπτυξη για τη γραβιέρα
Ανάμεσα στις τέσσερις κύριες κατηγορίες, η γραβιέρα δείχνει την πιο σταθερή και αναπτυσσόμενη δυναμική. Με συνεχείς αυξήσεις πωλήσεων, ειδικά στο επτάμηνο του 2025 (+13,4%), φτάνοντας τα 40,57 εκατομμύρια ευρώ, και διατήρηση ενδιαφέροντος για την τυποποιημένη μορφή (αύξηση κατά 37,8% στο τζίρο της συσκευασμένης γραβιέρας), φαίνεται πως έχει αποκτήσει μεγαλύτερη απήχηση στους Έλληνες καταναλωτές.
Συνολικά αγορά τυροκομικών στην Ελλάδα βρίσκεται σε φάση αναπροσαρμογής, με τους καταναλωτές να δείχνουν αυξημένη ευαισθησία στην ποιότητα, την τιμή και την ασφάλεια των προϊόντων. Η τυποποίηση αναδεικνύεται σε κυρίαρχη τάση, ενώ προϊόντα όπως η γραβιέρα και η φέτα διατηρούν την πρωτοκαθεδρία τους, προσαρμοζόμενα στις νέες απαιτήσεις. Αντίθετα, παραδοσιακές μορφές όπως η χύμα κεφαλογραβιέρα φαίνεται να υποχωρούν, υποδηλώνοντας την ανάγκη εκσυγχρονισμού και διαφοροποίησης από τους παραγωγούς.
