Σε οριακές συνθήκες εξελίσσεται η τροφοδοσία στο σύνολο της επικράτειας αυτήν την περίοδο, λόγω των αγροτικών κινητοποιήσεων και των μπλόκων, που δυσκολεύουν τη μετακίνηση εμπορευμάτων. Παρ’ ότι, προς το παρόν, δεν καταγράφονται γενικευμένες ελλείψεις στα ράφια, η εφοδιαστική αλυσίδα λειτουργεί «με καθυστέρηση» και με αυξημένο λειτουργικό ρίσκο, ειδικά για τα νωπά και τα ψυχόμενα προϊόντα.
Υπέρβαση στα ωράρια των οδηγών φορτηγών
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, η βασική πίεση εντοπίζεται στα ωράρια των οδηγών και στη διάρκεια των διαδρομών, που πλέον αυξάνονται σημαντικά. Διαδρομές όπως το Αθήνα-Θεσσαλονίκη, που υπό κανονικές συνθήκες ολοκληρώνονται σε σαφώς λιγότερο χρόνο, μπορεί να φτάνουν σύμφωνα με τον ίδιο τις 9, 10 ή και 11 ώρες, ανάλογα με τα σημεία όπου υπάρχουν μπλόκα, ενώ σε άλλες κατευθύνσεις προς τη Δυτική Ελλάδα η χρονική επιβάρυνση μπορεί να είναι 1,5 έως 2 ώρες επιπλέον.
Το δίλημμα για τις εταιρείες είναι πρακτικά διπλό, σύμφωνα με τα λεγόμενα του κύριου Παπαγεωργίου: «Είτε σταματούν τα δρομολόγια των φορτηγών μόλις ολοκληρωθούν τα νόμιμα ωράρια είτε αναγκάζονται να κινηθούν στα όρια της νομιμότητας για να μη χαθούν παραδόσεις».
Η εικόνα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι η τροφοδοσία στις περιοχές που εξυπηρετεί ο ίδιος και η εταιρεία του συνεχίζεται απρόσκοπτα, αλλά με σημαντικές καθυστερήσεις. «Στα ξηρά φορτία τα δεδομένα δεν είναι τόσο πιεστικά. Αντιθέτως, στα ψυχόμενα, που έχουν πολύ μικρή διάρκεια ζωής, τα πράγματα αλλάζουν», σημειώνει. Περιγράφει, μάλιστα, έναν κλάδο που προσπαθεί να κρατήσει το μεταφορικό έργο ζωντανό, ενώ ο χρόνος ζωής του φορτίου μετρά αντίστροφα.
«Μεγάλη προσπάθεια από μεταφορείς και εταιρείες να μη μείνουν τα ράφια χωρίς αγαθά»
Ανάλογη είναι η αποτύπωση και από τον πρώην πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Logistics και αναπληρωτή καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Βασίλη Ζεϊμπέκη, ο οποίος μιλά για «τεντωμένο σκοινί» στην αγορά. Όπως εξηγεί, γίνεται μεγάλη προσπάθεια από μεταφορείς και εταιρείες ώστε να μη μείνουν τα ράφια χωρίς αγαθά, όμως αυτή η προσπάθεια είναι «πολύ δύσκολη» και, όπως υπογραμμίζει, σε ορισμένες περιπτώσεις επικίνδυνη. Σύμφωνα με τον κύριο Ζεϊμπέκη, η αναγκαστική κίνηση από παραδρόμους και ακατάλληλο οδικό δίκτυο αυξάνει το ρίσκο και την πιθανότητα τροχαίων ατυχημάτων, ιδίως τη νύχτα, όταν κινούνται βαριά φορτηγά με φορτία.
Κρίσιμο ζήτημα αποτελούν και οι ταχογράφοι και οι κανόνες ανάπαυσης. Ο κ. Ζεϊμπέκης σημειώνει ότι, προκειμένου κάποιοι οδηγοί να προλάβουν τις παραδόσεις, μπορεί να μην κάνουν τις προβλεπόμενες στάσεις, με τον κίνδυνο υψηλών προστίμων αν υπάρξει έλεγχος και με τη δυσκολία να αποδειχθεί ότι η παραβατική αυτή συμπεριφορά οφείλεται στις συνθήκες που δημιουργούν τα μπλόκα. Σε επίπεδο κόστους, εκτιμά ότι η περαιτέρω επιβάρυνση που συνεπάγεται η αύξηση των ωρών για τη μεταφορά αγαθών, μπορεί -ανάλογα με τη διαδρομή και τις δυσκολίες- να φτάνει σε ορισμένες περιπτώσεις το 10% έως 15%.
Φορτηγά από το εξωτερικό αποφεύγουν να εισέλθουν στην Ελλάδα
Την ίδια στιγμή, οι «παράπλευρες» επιπτώσεις φαίνεται να αγγίζουν και τις διεθνείς ροές. Ο Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου περιγράφει ότι φορτηγά από τη Βουλγαρία αποφεύγουν να εισέλθουν στην Ελλάδα, καθώς οι καθυστερήσεις και η αβεβαιότητα καθιστούν τις μεταφορές απρόβλεπτες, οδηγώντας ορισμένες επιχειρήσεις να αναζητούν εναλλακτικές λύσεις και να πληρώνουν περισσότερο για να εξασφαλίσουν ότι τα προϊόντα που μεταφέρουν θα φτάσουν εγκαίρως.
Στο λιανεμπόριο, υψηλόβαθμο στέλεχος αλυσίδας σούπερ μάρκετ περιγράφει κλίμα ανησυχίας εν όψει της εορταστικής περιόδου, σημειώνοντας ότι, παρ’ ότι δεν υπάρχει εικόνα διακοπής της τροφοδοσίας, η αγορά βρίσκεται σε εγρήγορση και οι προμηθευτές «χτυπούν καμπανάκι» για δυσκολίες που μπορεί να ενταθούν αν η κατάσταση παραταθεί.
Το μεγαλύτερο ρίσκο εντοπίζεται στα φρέσκα προϊόντα, όπου ο χρόνος και η συνέπεια στις παραδόσεις είναι καθοριστικοί παράγοντες, ενώ ως βασικό «μέτρο άμυνας» συζητείται η όσο γίνεται μεγαλύτερη φόρτωση καταστημάτων όπου υπάρχει χώρος, χωρίς αυτό να αποτελεί πανάκεια.
Η επάρκεια σε βασικά αγαθά υφίσταται
Συνολικά, το μήνυμα από τον κλάδο είναι ότι προς το παρόν η επάρκεια σε βασικά αγαθά υφίσταται, αλλά με αυξημένη πίεση σε οδηγούς, δρομολόγια και κόστος. Ωστόσο, αν οι καθυστερήσεις συνεχιστούν ή κλιμακωθούν, η «ισορροπία» της εφοδιαστικής αλυσίδας θα δοκιμαστεί περισσότερο, πρωτίστως στα νωπά και ψυχόμενα και στη συνέχεια, ενδεχομένως, ευρύτερα. Μάλιστα, άνθρωποι με δραστηριότητα στην εφοδιαστική αλυσίδα αναφέρουν ότι ήδη υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι μεταφορείς ζητούν την κάλυψη του υπερβάλλοντος κόστους από τους πελάτες τους.
Σε ό,τι αφορά τα σούπερ μάρκετ, δεδομένου ότι ήδη έχουν κλειδώσει οι τιμές αλλά και τα προωθητικά προγράμματα, επί του παρόντος δεν αναμένεται να υπάρξει επιβάρυνση στον τελικό καταναλωτή, κάτι που δεν αποκλείεται να συμβεί στη συνέχεια, εάν δεν υπάρξει κοινός τόπος μεταξύ αγροτών και κυβέρνησης και συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις.
