Από τα δύο μεγαλύτερα προγράμματα, της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, συνολικού προϋπολογισμού 3,057 δις ευρώ, ανοίγει την αυλαία στις περιφέρειες το νέο ΕΣΠΑ 2021-27.
Στόχος του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων είναι η έγκριση των δύο πρώτων περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων (ΠΕΠ), που είναι τα μόνα με προϋπολογισμό άνω του 1 δις ευρώ έκαστο (1,617 δις ευρώ η Αττική και 1,44 δις ευρώ η Κεντρική Μακεδονία) και αντιστοιχούν στο 37,5% του συνολικού προϋπολογισμού (δημόσια δαπάνη) του ΕΣΠΑ για τις περιφέρειες, να γίνει αμέσως μετά την επαναλειτουργία των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις διακοπές, το Σεπτέμβριο και κατά προτίμηση να συνδυασθεί με την τελετή εγκαινίων της Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης που σηματοδοτεί την έναρξη της νέας πολιτικής και οικονομικής σεζόν. Άλλωστε, η προεργασία για τα δύο ΠΕΠ είχε προχωρήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό μέχρι να κλείσουν οι υπηρεσίες της Ευρ. Επιτροπής για τις διακοπές.
Στις περιφέρειες το ένα τρίτο του ΕΣΠΑ
Στην κυβέρνηση αναδεικνύουν ιδιαίτερα την περιφερειακή διάσταση του νέου ΕΣΠΑ όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι το ένα τρίτο των 26,1 δις ευρώ, ήτοι 8,066 δις ευρώ κατανέμεται στις 13 περιφέρειες. «Όπως είχα δεσμευθεί στους Περιφερειάρχες και προεκλογικά, το ένα τρίτο των πόρων του ΕΣΠΑ δεσμεύεται πλέον για έργα στις Περιφέρειες. Το είπαμε, το κάνουμε πράξη. Είναι σωστή πολιτική επιλογή, καθώς η Ελλάδα μέχρι σήμερα θεωρείται ως ένα από τα πιο συγκεντρωτικά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης», είχε επισημάνει σχετικά ο πρωθυπουργός, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του στο αναπτυξιακό συνέδριο για το νέο ΕΣΠΑ, στα μέσα του περασμένου Ιουνίου στην Καλαμάτα.
Αύξηση 30% στη χρηματοδότηση αλλά και στις… ευθύνες των περιφερειών
Παράλληλα, επισημαίνουν με έμφαση
- αφ’ ενός την αύξηση κατά 30% της χρηματοδότησης συγκριτικά με τα 5,9 δις ευρώ του ΕΣΠΑ 2014-20
- κι αφ’ ετέρου την καθοριστική συμβολή των περιφερειακών αρχών και των τοπικών φορέων στην κατάρτιση των προγραμμάτων μετά τη μεγαλύτερη διαβούλευση που έχει γίνει ποτέ στην εκπόνηση προγραμμάτων ΕΣΠΑ.
Τονίζουν, όμως, ότι οι αυξημένοι πόροι φέρουν και αυξημένες ευθύνες για την ταχεία και αποτελεσματική απορρόφηση αυτών των σημαντικών πόρων, πολύ περισσότερο καθώς από το Σεπτέμβριο που αρχίζει η έγκριση των νέων ΠΕΠ έως το τέλος του 2023 οι περιφέρειες καλούνται από τη μία να ολοκληρώσουν την απορρόφηση των πόρων της περασμένης προγραμματικής περιόδου 2014-20 βάσει του κανόνα ν+3 και από την άλλη να αρχίσουν την υλοποίηση των νέων ΠΕΠ 2021-27. Κι αυτό σε μία ουσιαστικά προεκλογική περίοδο καθώς τον Οκτώβριο του 2023 είναι προγραμματισμένες οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές.
Στρατηγικοί στόχοι του νέου ΕΣΠΑ για τις περιφέρειες
Στα 13 ΠΕΠ έχουν τεθεί πέντε στρατηγικοί στόχοι με συγκεκριμένες δράσεις:
1)Ενίσχυση και διαφοροποίηση της περιφερειακής οικονομίας μέσω της αξιοποίησης της έρευνας και της καινοτομίας
- Ενίσχυση φορέων για ανάπτυξη αριστείας μέσα από την υποστήριξη ερευνητικών υποδομών
- Ενίσχυση συνεργασιών ερευνητικού τομέα και επιχειρήσεων
- Ψηφιακή επιχειρηματικότητα
- Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
2) Προώθηση της αειφορίας, της ορθολογικής και αποδοτικής διαχείρισης των φυσικών πόρων- Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής
- Δράσεις αναβάθμισης και εξοικονόμησης ενέργειας δημόσιου κτιριακού αποθέματος
- Έργα προστασίας από την κλιματική αλλαγή και διαχείρισης καταστροφών
- Δράσεις ενίσχυσης υδρευτικών αναγκών και μείωσης απωλειών ύδατος
- Επενδύσεις στη διαχείριση λυμάτων
- Παρεμβάσεις που συμβάλλουν στην ενεργειακή αποδοτικότητα και την αστική κινητικότητα
3) Ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και του ανθρώπινου δυναμικού
- Εκσυγχρονισμός, βελτίωση υλικοτεχνικής υποδομής και κτιριακών εγκαταστάσεων Εκπαίδευσης
- Υποδομές Φροντίδας και Κοινωνικής Πρόνοιας Ευπαθών Κοινωνικά Ομάδων και ΑμεΑ
- Ανάπτυξη Δικτύου Μονάδων Υγείας και εκσυγχρονισμός υλικοτεχνικής υποδομής
- Προώθηση τουρισμού – πολιτισμού
- Προώθηση στην απασχόληση ευπαθών ομάδων
- Παρεμβάσεις για την ίση πρόσβαση στην εκπαίδευση
- Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής
- Διασφάλιση πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας
- Παρεμβάσεις για αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού
4) Ενίσχυση της κινητικότητας
- Συμπλήρωση / Αναβάθμιση οδικού δικτύου
- Δράσεις οδικής ασφάλειας
5) Στήριξη της βιώσιμης και ολοκληρωμένης χωρικής ανάπτυξης
- Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης
- Σχέδια Ολοκληρωμένων Χωρικών Επενδύσεων
- Βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος και προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.
