Διττή είναι η εικόνα που παρουσιάζει το εγχώριο λιανεμπόριο αυτήν τη στιγμή, που οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου συνεχίζουν να αυξάνουν τον τζίρο τους, έναντι των μικρομεσαίων, οι οποίες χάνουν μερίδια, με την αύξηση των πωλήσεών τους να κινείται κάτω από τα επίπεδα του πληθωρισμού.
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιά και γενικό γραμματέα της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, Δώρο Καπράλο, «η αύξηση των παγίων και λειτουργικών εξόδων είναι πολύ μεγάλη, σε ό,τι αφορά τα μισθώματα, το ενεργειακό και το μισθολογικό κόστος και την προμήθεια των προϊόντων, και έχει αποτέλεσμα να μειώνεται επικίνδυνα το περιθώριο κέρδους των επιχειρήσεων».
Οι μεγάλες επιχειρήσεις «κρατούν» τον τζίρο της αγοράς
Ο ίδιος επισημαίνει ότι οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις παρουσιάζουν απώλειες πωλήσεων, ενώ οι μεγάλες επιχειρήσεις διατηρούν τον τζίρο τους και σε αρκετές των περιπτώσεων κινούνται ανοδικά. «Επί της ουσίας οι μεγάλες επιχειρήσεις είναι αυτές που επηρεάζουν τον μέσο όρο της αγοράς, με το ποσοστό ανάπτυξης του τζίρου για το λιανεμπόριο -πλην αυτοκινήτων, σούπερ μάρκετ και καυσίμων- να ανέρχεται στο +1,2% με βάση τα πρόσφατα στοιχεία α’ τριμήνου του 2025 που εξέδωσε η ΕΛΣΤΑΤ».
Σε ό,τι αφορά τις μεγάλες λιανεμπορικές επιχειρήσεις, η πορεία των πολυκαταστημάτων Attica στο πρώτο τρίμηνο επιβεβαιώνει αυτό που επισημαίνει ο κύριος Καπράλος. Ειδικότερα, τα στοιχεία που δημοσίευσε ο όμιλος Ideal Holdings για την πορεία των Attica στο πρώτο τρίμηνο του 2025 κατέδειξαν την άνοδο των πωλήσεων στο πρώτο τρίμηνο κατά 4%, καθώς ανήλθαν στα 48,8 εκατομμύρια ευρώ, γεγονός που αποδίδεται στη σημαντική προσέλευση ταξιδιωτών από τρίτες χώρες, όπως ήδη αναφέραμε. Σε ό,τι αφορά τα συγκρίσιμα κέρδη προ φόρων, κατέγραψαν ανοδική πορεία κατά 9%, ανερχόμενα στο 1,9 εκατομμύριο ευρώ σε σύγκριση με το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Δυσβάσταχτη η αύξηση των λειτουργικών εξόδων στην πενταετία
Κατά τον ίδιο η αύξηση του κόστους ενέργειας την τελευταία πενταετία είναι πάνω από 110%, στα ενοίκια ανέρχεται σε περίπου 36% και σε ανάλογα επίπεδα κινούνται οι αυξήσεις στις ασφαλιστικές ασφαλιστικές εισφορές. «Η συγκεκριμένη συνθήκη έχει αποτέλεσμα να αποστραγγίζεται η ρευστότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων».
«Αυτήν τη στιγμή οι τοπικές αγορές αντιμετωπίζουν ένα σημαντικό πρόβλημα, με πτώση του τζίρου, ειδικά σε αυτές όπου το μεγαλύτερο μέρος των πελατών είναι Έλληνες. Εκτός των άλλων, επειδή έχουμε συρρίκνωση της εμπορικής πιάτσας, καθώς όσο πέφτει η κίνηση, περιορίζεται και η έκταση των εμπορικών δρόμων. Όσο έχουμε λιγότερους εμπορικούς δρόμους, σε αυτούς που απομένουν αυξάνονται ταχύτατα τα ενοίκια», συμπληρώνει ο κύριος Καπράλος. «Για παράδειγμα, στον Πειραιά έχουν μείνει δύο ή τρεις κεντρικοί εμπορικοί δρόμοι, όπου τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί και παλαιότεροι εμπορικοί δρόμοι, που ήταν ενεργοί κάποτε, έχουν κατακρημνιστεί τα ενοίκια, δεδομένου ότι δεν υφίσταται κανένα ενδιαφέρον», συμπληρώνει ο ίδιος.
«Μάλιστα, μία επιχείρηση της οποίας λήγει το μισθωτήριο δεν μπορεί να αντιμετωπίσει το υψηλό ποσό μισθώματος και εγκαταλείπει το σημείο».
Μόλις στο 1,2% η ανάπτυξη για το λιανεμπόριο στο τρίμηνο
Με βάση τα πρόσφατα στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2025 που παρουσίασε η ΕΛΣΤΑΤ για τις επιχειρήσεις του τομέα λιανικού εμπορίου, χωρίς τους κλάδους οχημάτων, τροφίμων και καυσίμων, ο κύκλος εργασιών το πρώτο τρίμηνο 2025 ανήλθε σε 5,58 δισεκατομμύρια ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 1,2% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο 2024, όταν είχε διαμορφωθεί σε 5,52 δισεκατομμύρια ευρώ και μείωση 25,0% σε σχέση με το τέταρτο τρίμηνο του 2024, που είχε διαμορφωθεί σε 7,44 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η διαφοροποίηση μεγάλων και μικρών οφείλεται εκτός των άλλων σε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που έχουν οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις με δυνατότητα οικονομιών κλίμακας και στοχευμένες ενέργειες, που περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, στρατηγική μάρκετινγκ και πρόσβαση σε δανεισμό. Καθοριστικός παράγοντας διαφοροποίησης είναι εκτός των άλλων η μειωμένη δυναμική των μικρότερων επιχειρήσεων. Επιπλέον, οι μικρότερες επιχειρήσεις έχουν να διαχειριστούν αρκετά προβλήματα και δεν έχουν τη δυνατότητα άντλησης ρευστότητας μέσω τραπεζικού δανεισμού ή πρόσβαση σε ΕΣΠΑ για να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, παράγοντες που ανοίγουν την ψαλίδα.
